REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Milion osób może wystąpić o wyższe emerytury

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bożena Wiktorowska
Bożena Wiktorowska

REKLAMA

Od stycznia będzie można wystąpić do ZUS o podwyższenie rent, emerytur oraz kapitału początkowego. W przypadku braku dokumentacji płacowej zamiast dochodu zerowego będzie wpisywane wynagrodzenie minimalne. Archiwiści twierdzą, że powodem problemów z ustaleniem prawa do świadczenia są ciągle zmieniające się przepisy.
W archiwach zajmujących się przechowywaniem dokumentacji pracowniczej ubezpieczeni poszukują dokumentów pozwalających im podwyższyć otrzymywane emerytury lub renty oraz kapitał początkowy. Powodem dużego zainteresowania dokumentacją potwierdzającą okresy zatrudnienia oraz wysokość zarobków jest m.in. czekająca na podpis prezydenta nowelizacja ustawy regulującej sposób wypłaty świadczeń przez ZUS. Podstawą wymiaru składek za okres, kiedy nie ma dowodów potwierdzających wysokość zarobków, będzie kwota minimalnego wynagrodzenia.

Według Anny Bańkowskiej, posłanki Lewicy, która była autorką tego projektu, takie rozwiązanie pozwoli na podwyższenie wysokości świadczenia średnio o 50 zł miesięcznie. Osoby pragnące złożyć do ZUS wniosek w tej sprawie muszą udowodnić, że były zatrudnione.

REKLAMA

REKLAMA

Poszukiwanie dokumentów ułatwi specjalny wykaz wszystkich przepisów od 1951 roku, będących podstawą do zachowania lub zniszczenia dokumentacji płacowej oraz osobowej. Opracowanie zostało przygotowane dla GP przez ekspertów Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. Osoby występujące o ponowne przeliczenie renty, emerytury lub kapitału początkowego mogą na jego podstawie sprawdzić, czy ich dokumentacja została zniszczona zgodnie z prawem, czy też istnieje szansa na jej odszukanie.

Kolejki w archiwach

W tym roku do Centralnego Archiwum Spółdzielczości Pracy Delegatura Regionalna ZLSP w Krakowie wnioski o wystawienie zaświadczenia o wysokości zarobków złożyło dwa razy więcej osób niż w 2007 roku.

Podobnie jest w innych archiwach.

REKLAMA

  • Coraz więcej osób poszukuje dokumentów płacowych niezbędnych do potwierdzenia wysokości zarobków niezbędnych do ustalenia świadczenia - mówi Jolanta Louchin, dyrektor Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku.

Wiele osób nie odszuka jednak dokumentacji płacowej, bo została zniszczona przez pracodawcę. W takiej sytuacji jest Janusz Pióro z Torunia, który od 1963 roku przez 37 lat pracował w Zakładach Odzieżowych Elana w Toruniu. Kiedy zaczął zbierać dokumentację płacową niezbędną do wyliczenia wysokości emerytury, okazało się, że pracodawca w majestacie prawa zniszczył dokumenty z 15 lat.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Nie można odtworzyć pełnej wysokości zarobków właśnie z tego okresu, kiedy najwięcej zarabiałem. Oznacza to, że moje świadczenie jest niższe, niż to wynika z wysokości składek odprowadzonych od moich poborów - mówi Janusz Pióro.

#[BREAK]#

Niestabilne prawo i złe praktyki

Archiwiści twierdzą, że powodem kłopotów z udowodnieniem prawa do świadczeń były ciągłe zmiany przepisów dotyczących zarówno przechowywania dokumentów, jak i udowadniania prawa do świadczeń.

  • Na przykład w 1999 roku ustawodawca dał ubezpieczonym możliwość wyliczania emerytury z 20 dowolnie wybranych lat, nie biorąc jednak pod uwagę obowiązujących od lat 50. przepisów o przechowywaniu dokumentacji płacowej - mówi prof. Jarosław Porazinski, prezes Stowarzyszenia Archiwistów w Polsce.

Tłumaczy, że w efekcie ubezpieczeni uzyskali teoretyczne prawo do przedstawiania zarobków nawet z lat 60., ale faktycznie nie mogli z niego skorzystać.

Archiwiści zwracają też uwagę, że często firmy nie wywiązywały się ze swoich obowiązków i w efekcie ubezpieczeni nie mogą udowodnić prawa do świadczeń, które wynikają z faktycznie przepracowanych okresów.

Na przykład w latach 1983-1998 zasady naliczania rent i emerytur regulowała ustawa z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. nr 40, poz. 267 z późn. zm.). A zgodnie z nią podstawą naliczenia wysokości emerytury lub renty były zarobki z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia lub z kolejnych 24 miesięcy (później z 36) z ostatnich 12 lat pracy.

  • Ze względu na szalejącą wówczas inflację jako podstawę ustalenia wysokości rent i emerytur wybierano ostatni rok zatrudnienia - dodaje Jarosław Porazinski.

Obowiązujące wówczas rozporządzenie ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki z 25 lipca 1984 r. w sprawie zasad klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (Dz.U. nr 41, poz. 216) nakazywało przetrzymywanie dokumentów przez 12 lat. Teoretycznie było to wystarczające. Jednak w okresie transformacji, kiedy likwidowano zakłady państwowe oraz każdego miesiąca upadały setki prywatnych firmy, przepis ten nie zawsze był respektowany. Dodatkowo powstały prywatne archiwa zakładane przez przypadkowe osoby. Złe przechowywanie dokumentacji pracowniczej spowodowało, że wiele dokumentów zniszczono.

100 lat w archiwum

Sytuacja w latach 90. była na tyle trudna, że od 1 stycznia 2003 r. wprowadzono obowiązek przechowywania dokumentacji płacowej przez 50 lat.

Archiwiści twierdzą jednak, że obowiązek przechowywania tych dokumentów przez pół wieku, licząc od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy u danego płatnika, jest stanowczo za długi.

Według nich w skrajnych przypadkach, stosując ten przepis, dokumentację płacową przechowywałoby się nawet 100 lat. Twierdzą więc, że w czasach kiedy ZUS prowadzi indywidualne konta emerytalne, okres przechowywania dokumentacji płacowej powinien wynosić 50 lat, licząc od jej daty wytworzenia.

Nowe zasady przeliczania rent i emerytur 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zasady przechowywania dokumentacji płacowej i osobowej od 1951 roku

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

BOŻENA WIKTOROWSKA

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kobiety częściej niż mężczyźni nie biorą L4 i pracują w czasie choroby. Większą presję czują młodzi pracownicy

Kobiety częściej niż mężczyźni nie biorą L4 i pracują w czasie choroby. Większą presję do pracy pomimo choroby czują młodzi pracownicy. Z czego to wynika? Jakie mogą być skutki takiego postępowania?

Pokolenie Z bije na głowę inne grupy pracowników. Ma bardzo wysokie kompetencje cyfrowe i miękkie, a mimo to dochodzi do konfliktów w pracy

Pokolenie Z bije na głowę inne grupy pracowników z powodu bardzo wysokich kompetencji cyfrowych i miękkich. To osoby wychowane w cyfrowym świecie. Znają swoją wartość i wymagania od miejsca pracy. Pomimo tych wszystkich cech czasami dochodzi do konfliktów z pracownikami z innych grup pokoleniowych. Dlaczego?

Od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dot. wynagrodzenia

Mało kto wie, że już od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla pracodawców. Dotyczą one wynagrodzeń pracowników. W listopadzie jest jeszcze czas na przygotowanie się do nowych przepisów. Czego dokładnie dotyczą?

Co daje dłuższy staż pracy? Od stycznia 2026 r. wielu pracowników skorzysta na nowych przepisach

Od 1 stycznia 2026 r. zmieniają się zasady obliczania stażu pracy pracowników. Od długości stażu pracy zależą ważne uprawnienia pracownicze. Wiele osób wraz z nowym rokiem skorzysta na zmianach w prawie pracy - otrzymają dłuższe urlopy, nagrody, wyższe odprawy i dłuższe okresy wypowiedzenia. Co konkretnie daje wyższy staż pracy? Oto najważniejsze przykłady.

REKLAMA

Za staż: dodatkowe 518 zł premii także w listopadzie 2025 r.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii także w listopadzie 2025 r. - tak! Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia z 20 marca 2025 r. (Dz.U. 2025 poz. 620) wprowadziła od 1 czerwca 2025 r. istotne zmiany w zakresie staży. Jedna z najważniejszych praktycznych nowości to premia w wysokości 518 zł. Dla kogo, kiedy i na jakich warunkach?

Roboty w stomatologii. Polacy jeszcze nie ufają nadchodzącej rewolucji, ale wkrótce mogą nie mieć wyboru

Roboty w stomatologii. Polacy jeszcze nie ufają nadchodzącej rewolucji, ale wkrótce mogą nie mieć wyboru. Jak wynika z badań - zaledwie 9% Polaków poddałoby się zabiegowi stomatologicznemu przeprowadzanemu przez robota. Aż 65% społeczeństwa sprzeciwia się takim procedurom. Z kolei 26% rodaków nie ma jeszcze wyrobionego zdania w tej kwestii. Tak wynika z najnowszego badania. Jego autorzy przewidują, że w ciągu 5-10 lat robotyka stanie się powszechnym narzędziem w implantologii i chirurgii stomatologicznej, pozostając pod nadzorem ludzi. Roboty nie zabiorą pracy lekarzom, lecz zwiększą jej jakość.

Dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat - należą się. Zapadł korzystny wyrok przed SN dla nauczycieli

Sąd Najwyższy zdecydował w ważnej sprawie. Chodzi o to, czy nauczycielowi wypłaca się dodatki do wynagrodzenia (dodatek motywacyjny i dodatek za wysługę lat), do których nauczyciel nabył prawo jeszcze przed okresem zawieszenia i stanowiły one element składowy jego wynagrodzenia?

Równowaga między rodziną a karierą - elastyczne modele pracy alternatywą dla etatu?

Coraz więcej młodych kobiet szuka sposobu na łączenie macierzyństwa z aktywnością zawodową. Sztywne godziny pracy i konieczność codziennych dojazdów do biura nie współgrają z potrzebami rodzin z małymi dziećmi. Dlatego elastyczne modele, takie jak sprzedaż bezpośrednia stają się dla wielu mam alternatywą - pozwalają pracować z domu, we własnym tempie i na własnych zasadach, bez konieczności rezygnacji z rozwoju zawodowego i poczucia niezależności finansowej.

REKLAMA

W trzy kwartały br. z rynku zniknęło ponad 143 tys. firm. Przeszło 284 tys. zawiesiło działalność [DANE Z CEIDG]

W trzy kwartały br. liczba wniosków dotyczących zamknięcia jednoosobowej działalności gospodarczej wzrosła o blisko 1% w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. Zdaniem znawców tematu, to stosunkowo niewielka zmiana, która nie powinna nadmiernie niepokoić. Do tego eksperci dodają, że w skali kraju więcej biznesów wchodzi na rynek, niż z niego znika. Jednak są województwa, w których sytuacja wygląda odwrotnie. Z kolei liczba wniosków o zawieszenie JDG zwiększyła się rdr. o niespełna 1%. Jak przekonują eksperci, takie decyzje oznaczają zazwyczaj przerwę w prowadzeniu działalności, a nie całkowitą rezygnację z niej.

Od 2026 r. KFS dla większej liczby osób. Dodano działalność gospodarczą i umowy cywilnoprawne

Od 2026 r. ze środków z KFS będzie mogła korzystać większa liczba osób. Krajowy Fundusz Szkoleniowy otwiera się na osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz świadczące usługi na podstawie umów cywilnoprawnych. Jakie jeszcze zmiany w KFS przewidziano na 2026 r,?

REKLAMA