REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Milion osób może wystąpić o wyższe emerytury

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bożena Wiktorowska
Bożena Wiktorowska

REKLAMA

Od stycznia będzie można wystąpić do ZUS o podwyższenie rent, emerytur oraz kapitału początkowego. W przypadku braku dokumentacji płacowej zamiast dochodu zerowego będzie wpisywane wynagrodzenie minimalne. Archiwiści twierdzą, że powodem problemów z ustaleniem prawa do świadczenia są ciągle zmieniające się przepisy.
W archiwach zajmujących się przechowywaniem dokumentacji pracowniczej ubezpieczeni poszukują dokumentów pozwalających im podwyższyć otrzymywane emerytury lub renty oraz kapitał początkowy. Powodem dużego zainteresowania dokumentacją potwierdzającą okresy zatrudnienia oraz wysokość zarobków jest m.in. czekająca na podpis prezydenta nowelizacja ustawy regulującej sposób wypłaty świadczeń przez ZUS. Podstawą wymiaru składek za okres, kiedy nie ma dowodów potwierdzających wysokość zarobków, będzie kwota minimalnego wynagrodzenia.

Według Anny Bańkowskiej, posłanki Lewicy, która była autorką tego projektu, takie rozwiązanie pozwoli na podwyższenie wysokości świadczenia średnio o 50 zł miesięcznie. Osoby pragnące złożyć do ZUS wniosek w tej sprawie muszą udowodnić, że były zatrudnione.

REKLAMA

REKLAMA

Poszukiwanie dokumentów ułatwi specjalny wykaz wszystkich przepisów od 1951 roku, będących podstawą do zachowania lub zniszczenia dokumentacji płacowej oraz osobowej. Opracowanie zostało przygotowane dla GP przez ekspertów Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. Osoby występujące o ponowne przeliczenie renty, emerytury lub kapitału początkowego mogą na jego podstawie sprawdzić, czy ich dokumentacja została zniszczona zgodnie z prawem, czy też istnieje szansa na jej odszukanie.

Kolejki w archiwach

W tym roku do Centralnego Archiwum Spółdzielczości Pracy Delegatura Regionalna ZLSP w Krakowie wnioski o wystawienie zaświadczenia o wysokości zarobków złożyło dwa razy więcej osób niż w 2007 roku.

Podobnie jest w innych archiwach.

REKLAMA

  • Coraz więcej osób poszukuje dokumentów płacowych niezbędnych do potwierdzenia wysokości zarobków niezbędnych do ustalenia świadczenia - mówi Jolanta Louchin, dyrektor Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku.

Wiele osób nie odszuka jednak dokumentacji płacowej, bo została zniszczona przez pracodawcę. W takiej sytuacji jest Janusz Pióro z Torunia, który od 1963 roku przez 37 lat pracował w Zakładach Odzieżowych Elana w Toruniu. Kiedy zaczął zbierać dokumentację płacową niezbędną do wyliczenia wysokości emerytury, okazało się, że pracodawca w majestacie prawa zniszczył dokumenty z 15 lat.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Nie można odtworzyć pełnej wysokości zarobków właśnie z tego okresu, kiedy najwięcej zarabiałem. Oznacza to, że moje świadczenie jest niższe, niż to wynika z wysokości składek odprowadzonych od moich poborów - mówi Janusz Pióro.

#[BREAK]#

Niestabilne prawo i złe praktyki

Archiwiści twierdzą, że powodem kłopotów z udowodnieniem prawa do świadczeń były ciągłe zmiany przepisów dotyczących zarówno przechowywania dokumentów, jak i udowadniania prawa do świadczeń.

  • Na przykład w 1999 roku ustawodawca dał ubezpieczonym możliwość wyliczania emerytury z 20 dowolnie wybranych lat, nie biorąc jednak pod uwagę obowiązujących od lat 50. przepisów o przechowywaniu dokumentacji płacowej - mówi prof. Jarosław Porazinski, prezes Stowarzyszenia Archiwistów w Polsce.

Tłumaczy, że w efekcie ubezpieczeni uzyskali teoretyczne prawo do przedstawiania zarobków nawet z lat 60., ale faktycznie nie mogli z niego skorzystać.

Archiwiści zwracają też uwagę, że często firmy nie wywiązywały się ze swoich obowiązków i w efekcie ubezpieczeni nie mogą udowodnić prawa do świadczeń, które wynikają z faktycznie przepracowanych okresów.

Na przykład w latach 1983-1998 zasady naliczania rent i emerytur regulowała ustawa z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. nr 40, poz. 267 z późn. zm.). A zgodnie z nią podstawą naliczenia wysokości emerytury lub renty były zarobki z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia lub z kolejnych 24 miesięcy (później z 36) z ostatnich 12 lat pracy.

  • Ze względu na szalejącą wówczas inflację jako podstawę ustalenia wysokości rent i emerytur wybierano ostatni rok zatrudnienia - dodaje Jarosław Porazinski.

Obowiązujące wówczas rozporządzenie ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki z 25 lipca 1984 r. w sprawie zasad klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (Dz.U. nr 41, poz. 216) nakazywało przetrzymywanie dokumentów przez 12 lat. Teoretycznie było to wystarczające. Jednak w okresie transformacji, kiedy likwidowano zakłady państwowe oraz każdego miesiąca upadały setki prywatnych firmy, przepis ten nie zawsze był respektowany. Dodatkowo powstały prywatne archiwa zakładane przez przypadkowe osoby. Złe przechowywanie dokumentacji pracowniczej spowodowało, że wiele dokumentów zniszczono.

100 lat w archiwum

Sytuacja w latach 90. była na tyle trudna, że od 1 stycznia 2003 r. wprowadzono obowiązek przechowywania dokumentacji płacowej przez 50 lat.

Archiwiści twierdzą jednak, że obowiązek przechowywania tych dokumentów przez pół wieku, licząc od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy u danego płatnika, jest stanowczo za długi.

Według nich w skrajnych przypadkach, stosując ten przepis, dokumentację płacową przechowywałoby się nawet 100 lat. Twierdzą więc, że w czasach kiedy ZUS prowadzi indywidualne konta emerytalne, okres przechowywania dokumentacji płacowej powinien wynosić 50 lat, licząc od jej daty wytworzenia.

Nowe zasady przeliczania rent i emerytur 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zasady przechowywania dokumentacji płacowej i osobowej od 1951 roku

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

BOŻENA WIKTOROWSKA

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Za nieodpowiednie oświetlenie w pracy pracodawca może zapłacić nawet do 30 tys. zł kary

Brak odpowiedniego oświetlenia w pomieszczeniach pracy to nie tylko ryzyko zdrowotne pracowników, ale i ryzyko konsekwencji prawnych po stronie pracodawcy. Grozi za to grzywna od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Zgodnie z przepisami BHP pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznego miejsca pracy. Norma PN-EN 12464-1 określa minimalne poziomy natężenia światła (lux) w zależności od rodzaju zadań. Jesień to najlepszy czas na przeprowadzenie audytu oświetlenia w zakładach pracy.

Długie weekendy 2026: wypadają 6 razy, ale wcale nie są takie długie [Kalendarz]

Jesień to dobry czas na zaplanowanie wyjazdów w 2026 roku. Kiedy wypadają długie weekendy? Na jakie dni najlepiej wziąć urlop wypoczynkowy, by cieszyć się przedłużonym odpoczynkiem? Oto kalendarz długich weekendów 2026. Jest ich 6, ale wcale nie są takie długie.

Pracownicy wrócą do biur na... dofinansowany lunch

Firmy chcą, by pracownicy częściej przychodzili do biur, ale przymus działa coraz słabiej. Według raportu SmartLunch, 62% osób pracuje hybrydowo i do biura wraca tylko wtedy, gdy widzi w tym wartość, np. współpracę czy kontakt z zespołem. Dlatego benefity poprawiające codzienne doświadczenia, jak dofinansowanie posiłków, stają się kluczowe w strategiach HR i employer brandingu.

Silversi a pokolenie Z: różnice pokoleniowe, odmienne style pracy, komunikacji i oczekiwania w miejscu pracy

Silversi a pokolenie Z: różnice pokoleniowe, odmienne style pracy, komunikacji i oczekiwania w miejscu pracy - tak, ale zamiast koncentrować się na stereotypach, że „Zetki są niecierpliwe” czy „Silversi nie nadążają za technologią”, warto spojrzeć na współpracowników przez pryzmat ich indywidualnych kompetencji i potrzeb. Zarządzanie wiekiem nie polega na „godzeniu różnic pokoleniowych”, lecz na budowaniu synergii. Kultura organizacyjna powinna wspierać otwartą wymianę perspektyw i tworzyć przestrzeń do współpracy, w której każda strona może uczyć się od drugiej.

REKLAMA

I co z tymi benefitami pracowniczymi? Ponad 4 na 10 pracowników nie korzysta regularnie ze świadczeń

Nawet przy szerokim dostępie do benefitów ponad 4 na 10 pracowników w Polsce nie korzysta z nich regularnie. Główną przyczyną jest brak dopasowania oferty do potrzeb pracowników oraz bariery praktyczne – brak czasu i niska jakość świadczeń. Wyniki raportu pokazują, że przyszłość benefitów leży w prostych, elastycznych rozwiązaniach, które wspierają codzienne wyzwania pracowników. Zwłaszcza jeśli pracodawcy chcą zwiększyć efektywność inwestycji w motywację i retencję.

Czas pracy 2026. Tabela: wymiar czasu pracy dla 1 miesiąca, 3-miesięcy i 4 miesięcy

Czas pracy w 2026 roku - będzie 2008 godzin pracy, a więc 251 dni roboczych i 114 dni wolnych od pracy. Jaki jest wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach przyszłego roku? Ile wynosi miesięczna, 3-miesięczna i 4-miesięczna norma czasu pracy? Oto tabela do pobrania i druku.

Rewolucja w Kodeksie Pracy: umowa zlecenie i działalność gospodarcza wliczane do stażu pracy. Sprawdź, co zyskasz w 2026 r.

Nadchodzi prawdziwa rewolucja na polskim rynku pracy. Po latach dyskusji i apeli milionów Polaków, praca na umowie zleceniu czy prowadzenie własnej firmy nareszcie zostaną potraktowane na równi z etatem. Sejm przyjął ustawę, która zrównuje te formy aktywności zawodowej ze stażem pracy. Co to oznacza dla Ciebie? Przede wszystkim dłuższy urlop, wyższe dodatki i większe bezpieczeństwo. Sprawdźmy szczegóły tej historycznej zmiany, która czeka już tylko na podpis Prezydenta.

Nawet 1 mln kobiet po 50 roku życia aktywnie poszukuje pracy. Czas na zmianę myślenia [Debata]

Kobiety po 50 roku życia to jedna z najliczniejszych, a zarazem najmniej aktywnych grup zawodowych w Polsce. Nawet 1 mln kobiet w wieku 50+ aktywnie poszukuje pracy. Debata ekspercka „Z doświadczeniem na marginesie? Jak włączyć kobiety 50+ do rynku pracy” odkrywa, że dojrzałe kobiety to dziś ogromny, lecz wciąż niedostatecznie doceniany potencjał. Jednym z rozwiązać może być sprzedaż bezpośrednia.

REKLAMA

Jeżeli nie złożysz tego wniosku na czas, Twoje pieniądze w ZUS bezpowrotnie przepadną

Jeżeli gromadziłeś składki w ZUS, szczególnie w tym samym czasie w zbiegu, to jest z więcej niż jednego tytułu (np. stosunek pracy i działalność gospodarcza), jest bardzo prawdopodobne, że na Twoim indywidualnym koncie w ZUS istnieje nadpłata, którą możesz odzyskać. Musisz jednak pilnować właściwego terminu na złożenie wniosku o zwrot nadpłaconych składek, bowiem w razie jego przekroczenia, składki bezpowrotnie przepadną z Twojej historii ubezpieczenia i zostaną wykorzystane przez ZUS na wypłatę bieżących świadczeń.

Przejście z roli kolegi do roli przełożonego najtrudniejszym wyzwaniem awansu. Firma powinna wspierać młodych menadżerów

Młodym menadżerom najtrudniej jest przejść z roli kolegi lub koleżanki w rolę przełożonego lub przełożonej. Firmy awansują szeregowego pracownika i czekają aż się wykaże. Tymczasem organizacje, które wspierają awansowanych pracowników w nowej pozycji, zyskują lepsze wyniki.

REKLAMA