Wynagrodzenie minimalne 2013 r. - praktyczne skutki podwyższenia

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 6 ust. 1 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę). Wyjątek od tej zasady obejmuje pracowników rozpoczynających pracę po raz pierwszy w życiu w danym roku. W okresie pierwszego roku pracy wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze nie może być niższe niż 80% minimalnego wynagrodzenia – czyli w 2013 r. nie niższe niż 1280 zł.

Jak obliczyć płacę minimalną netto

Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w wysokości 1600 zł jest wartością brutto. Osoby najniżej zarabiające otrzymują „do ręki” pensję pomniejszoną o należne składki na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne i o potrąconą zaliczkę na podatek dochodowy. To, jaką płacę minimalną netto należy wypłacać w 2013 r. osobie otrzymującej najniższe wynagrodzenie, zależy od kilku czynników – w tym m.in. od przysługujących tej osobie pracowniczych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów – podstawowych lub podwyższonych (art. 22 ust. 2 updof), oraz od tego, czy miesięczną zaliczkę na podatek pracownika zakład pracy pomniejsza o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek – tj. o 46,33 zł (na podstawie oświadczenia PIT-2).

Zobacz także: Minimalne wynagrodzenie za pracę 2013

Z tego względu, z jednego punktu wyjścia (wynagrodzenia minimalnego brutto) możliwe do uzyskania są aż cztery wyniki.

W celu ustalenia wysokości wynagrodzenia do wypłaty istotne znaczenie mają składki potrącane z pensji pracownika (tj. te w części przez niego finansowane). W 2013 r. procentowe stawki składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne nie uległy zmianie – są takie same jak w 2012 r. We wszystkich czterech wariantach obliczeń składki na ubezpieczenia społeczne oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne – w częściach finansowanych przez pracownika – należy liczyć w ten sam sposób:

Składki na ubezpieczenia społeczne

W pierwszej kolejności należy obliczyć od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 r. (czyli od kwoty 1600 zł) składki na ubezpieczenia społeczne:

• 1600 zł × 9,76% = 156,16 zł – składka na ubezpieczenie emerytalne,
• 1600 zł × 1,5% = 24 zł – składka na ubezpieczenia rentowe,
• 1600 zł × 2,45% = 39,20 zł – składka na ubezpieczenie chorobowe.

Razem (13,71%) składki te wynoszą: 219,36 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne

Następnie należy obliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne:

• 1600 zł – 219,36 zł = 1380,64 zł – podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• 1380,64 zł × 9% = 124,26 zł – składka na ubezpieczenie zdrowotne należna do ZUS,
• 1380,64 zł × 7,75% = 107 zł – składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od zaliczki na podatek.

Koszty uzyskania przychodów w 2013 r. wynoszą:

• 111,25 zł miesięcznie – gdy podatnik uzyskuje przychody od jednego zakładu pracy (są to tzw. koszty podstawowe),
• 139,06 zł miesięcznie – gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie otrzymuje dodatku za rozłąkę (są to tzw. koszty podwyższone).

W porównaniu z rokiem ubiegłym nie uległa także zmianie skala podatkowa (art. 27 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej: updof).

Wariant I: podstawowe koszty + PIT-2

Zaliczkę na podatek dochodowy za pracownika, który złożył pracodawcy oświadczenie PIT-2 (z podstawowymi kosztami uzyskania przychodów; dalej: kup), oblicza się w sposób następujący:

• 1380,64 zł – 111,25 zł (kup) = 1269,39 zł; po zaokrągleniu 1269 zł – podstawa opodatkowania,
• (1269 zł × 18%) – 46,33 zł = 182,09 zł – zaliczka na podatek dochodowy,
• 182,09 zł – 107 zł (składka zdrowotna stanowiąca 7,75% podstawy wymiaru) = 75,09 zł; po zaokrągleniu 75 zł – zaliczka na podatek dochodowy należna do urzędu skarbowego.

Wynagrodzenie minimalne netto tego pracownika w 2013 r. wynosi:

1600 zł – (219,36 zł + 124,26 zł + 75 zł) = 1181,38 zł.

Zobacz również serwis: Ubezpieczenia

Wariant II: podstawowe kup (bez PIT-2)

Zaliczkę na podatek dochodowy dla pracownika, który nie złożył pracodawcy oświadczenia PIT-2 (z podstawowymi kup), oblicza się w sposób następujący:

• 1380,64 zł – 111,25 zł (kup) = 1269,39 zł; po zaokrągleniu 1269 zł – podstawa opodatkowania,
• (1269 zł × 18%) = 228,42 zł – zaliczka na podatek dochodowy,
• 228,42 zł – 107 zł (składka zdrowotna stanowiąca 7,75% podstawy wymiaru) = 121,42 zł; po zaokrągleniu 121 zł – zaliczka na podatek dochodowy należna do urzędu skarbowego.

Wynagrodzenie minimalne netto tego pracownika w 2013 r. wynosi:

1600 zł – (219,36 zł + 124,26 zł + 121 zł) = 1135,38 zł.

Wariant III: podwyższone kup + PIT-2

Zaliczkę na podatek dochodowy dla pracownika, który złożył pracodawcy oświadczenie PIT-2 (z podwyższonymi kup), oblicza się w sposób następujący:

• 1380,64 zł – 139,06 zł (kup) = 1241,58 zł; po zaokrągleniu 1242 zł – podstawa opodatkowania,
• (1242 zł × 18%) – 46,33 zł = 177,23 zł – zaliczka na podatek dochodowy,
• 177,23 zł – 107 zł (składka zdrowotna stanowiąca 7,75% podstawy wymiaru) = 70,23 zł; po zaokrągleniu 70 zł – zaliczka na podatek dochodowy należna do urzędu skarbowego.

Wynagrodzenie minimalne netto tego pracownika w 2013 r. wynosi:

1600 zł – (219,36 zł + 124,26 zł + 70 zł) = 1186,38 zł.

Wariant IV: podwyższone kup (bez PIT-2)

Zaliczkę na podatek dochodowy dla pracownika, który nie złożył pracodawcy oświadczenia PIT-2 (z podwyższonymi kup), oblicza się w sposób następujący:

• 1380,64 zł – 139,06 zł (kup) = 1241,58 zł; po zaokrągleniu 1242 zł – podstawa opodatkowania,
• (1242 zł × 18%) = 223,56 zł – zaliczka na podatek dochodowy,
• 223,56 zł – 107 zł (składka zdrowotna stanowiąca 7,75% podstawy wymiaru) = 116,56 zł; po zaokrągleniu 117 zł – zaliczka na podatek dochodowy należna do urzędu skarbowego.

Wynagrodzenie minimalne netto tego pracownika w 2013 r. wynosi:

1600 zł – (219,36 zł + 124,26 zł + 117 zł) = 1139,38 zł.

Zobacz również: Forum Kadry - ZUS i Płace

Pracownik w pierwszym roku pracy

W analogiczny jak wyżej sposób oblicza się minimalne wynagrodzenie netto pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie jego pierwszego roku pracy, z tym że należy zastosować kwotę wyjściową w wysokości 1280 zł (80% z 1600 zł).

Składki na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne od pensji minimalnej „początkującego” pracownika – w części przez niego finansowanej – wynoszą:

Składki na ubezpieczenia społeczne

• 1280 zł × 9,76% = 124,93 zł – składka na ubezpieczenie emerytalne,
• 1280 zł × 1,5% = 19,20 zł – składka na ubezpieczenia rentowe,
• 1280 zł × 2,45% = 31,36 zł – składka na ubezpieczenie chorobowe.

Razem (13,71%) składki te wynoszą: 175,49 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne

• 1280 zł – 175,49 zł = 1104,51 zł – podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• 1104,51 zł × 9% = 99,40 zł – składka na ubezpieczenie zdrowotne należna do ZUS,
• 1104,51 zł × 7,75% = 85,60 zł – składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od zaliczki na podatek.

Dodatek za pracę w nocy

Wraz ze zmianą stawki wynagrodzenia minimalnego, w 2013 r. wzrosła wysokość dodatku za pracę w porze nocnej (za każdą godzinę pracy). Dodatek ten stanowi 20% stawki godzinowej, wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 1518 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.).

Wysokość dodatku za pracę w nocy zależy od wymiaru czasu pracy w danym miesiącu w 2013 r., co obrazuje tabela 1.

TABELA 1. Wysokość dodatku za godzinę pracy w porze nocnej w 2013 r.

Zobacz: Nadgodziny w porze nocnej - jak obliczyć za nie wynagrodzenie

Podstawa zasiłku chorobowego

W 2013 r. wraz ze wzrostem minimalnej pensji wzrosła także minimalna podstawa zasiłku chorobowego. Wynosi ona obecnie 1380,64 zł (1600 zł po odliczeniu kwoty składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 13,71%, tj. 219,36 zł). Dla pracownika zatrudnionego w pierwszym roku pracy jest to kwota 1104,51 zł.

W przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, podstawa wymiaru zasiłku nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, zmniejszonej proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy.

Wyższe kwoty od potrąceń

Zmieniły się także m.in. kwoty wolne od potrąceń na podstawie art. 871 § 1 i art. 91 § 2 k.p., co przedstawia tabela 2.

TABELA 2. Kwoty wolne od potrąceń w 2013 r. dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy

Zobacz także: Czy zawsze kwoty wolne od potrąceń są takie same

Minimalne odszkodowanie za mobbing

Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrosła także minimalna kwota odszkodowania, jakiego ma prawo dochodzić od pracodawcy pracownik poszkodowany z tytułu mobbingu, który wskutek takich zachowań rozwiązał umowę o pracę.

Odszkodowanie dla pracownika z tytułu mobbingu nie może być niższe od minimalnej pensji, tj. od 1 stycznia 2013 r. od kwoty 1600 zł (art. 943 § 4 k.p.).

Podstawy prawne:

Ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 157, poz. 1314)

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 1540)

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 2)

Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2012 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 1026)