Obowiązek pracodawcy zachowania w tajemnicy informacji o wynagrodzeniu pracownika

Wysokość wynagrodzenia jako dobro osobiste

Przepis art. 11¹ k.p. nakłada na pracodawcę obowiązek szanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika. Katalog dóbr osobistych ma charakter otwarty. Ich przekłady wymienia art. 23 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Z przepisu tego wynika, iż dobra osobiste stanowią m.in. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 lipca 1993 r., sygn. akt I PZP 28/93, uznał tajemnicę wynagrodzenia za dobro osobiste. W jego ocenie, „Pracownik ma "prawo do milczenia" w zakresie jego stosunku pracy dotyczącego wysokości wynagrodzenia. Nie zawsze będzie to jednak oznaczało zakaz ujawniania tego wynagrodzenia przez drugą stronę stosunku obligacyjnego, tj. pracodawcę, ze względu na zakaz naruszenia dóbr osobistych pracownika. Będzie tak tylko wówczas, gdy taką informację będzie można zaliczyć do "sfery prywatności" pracownika. Możliwe to będzie dopiero po przeanalizowaniu całokształtu wyżej wymienionych stosunków społecznych i gospodarczych, zwyczajów i zasad współżycia. W szczególności będzie tak wtedy, gdy pracownik w sposób wyraźny, z przyczyn uzasadnionych, sprzeciwi się ujawnianiu osobom trzecim wysokości jego wynagrodzenia za prace lub w sytuacji, gdy informacja taka wkraczałaby w "sferę intymności" pracownika. Z tym ostatnim wypadkiem mielibyśmy do czynienia w sytuacji, gdyby informacja o wysokości wynagrodzenia pracownika dotykała jego życia prywatnego, np. ujawniała dokonanie potrąceń należności alimentacyjnych.”.

Pracownik, którego dobra osobiste zostały zagrożone naruszeniem, ma prawo żądać od naruszyciela zaniechania działania szkodzącego, chyba że nie jest ono bezprawne. Natomiast w przypadku naruszenia dóbr osobistych, pracownik może żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 24 k.p.).

Dane osobowe

Informacje o wysokości wynagrodzenia pracownika podlegają również ochronie na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 922 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.

Polecamy książkę: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne w 2017 r.

W myśl art. 6 ustawy danymi osobowymi są wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności przez powołanie się na numer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne. Informacji nie uważa się za umożliwiającą określenie tożsamości osoby, jeżeli wymagałoby to nadmiernych kosztów, czasu lub działań.

Daną osobową jest zatem informacja o kwocie należnego danemu pracownikowi wynagrodzenia. Dotyczy ona zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej.

Podmiotem zobowiązanym do ochrony danych osobowych jest administrator danych osobowych. Funkcję taką pełni m.in. pracodawca. Nie może on udostępniać danych osobowych pracowników, w tym także dotyczących wynagrodzenia, osobom nieupoważnionym. W przypadku naruszenia przez pracodawcę przedmiotowego zakazu podlega on odpowiedzialności karnej. Z przepisu art. 51 ustawy wynika bowiem, iż podmiot administrujący zbiorem danych lub obowiązany do ochrony danych osobowych, który udostępnia je lub umożliwia dostęp do nich osobom nieupoważnionym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Na następnej stronie przeczytasz o zakazie udzielania informacji o pracownikach bankom.

Zakaz udzielania informacji o pracownikach bankom

Bardzo często banki i instytucje kredytowe próbują telefonicznie zweryfikować informacje zawarte w wydawanych przez pracodawców zaświadczeniach o zatrudnieniu, w szczególności o fakcie zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia.

Telefoniczne żądanie banku lub instytucji kredytowej potwierdzenia informacji znajdujących się w zaświadczeniu o zatrudnieniu nie ma żadnych podstaw prawnych. Jak wyjaśnił Narodowy Bank Polski w piśmie z dnia 6 kwietnia 2001 r., nr NB/BPN/I/214/01, adresowanym do Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego, „przepisy ustawy - Prawo bankowe i ustawy o ochronie danych osobowych nie przewidują telefonicznej formy pozyskiwania żądanych informacji. Banki nie mogą więc uzależniać przyznania kredytu od udzielenia informacji w tej formie”.

Pracodawca, który w trakcie rozmowy telefonicznej potwierdzi bankowi informacje o pracowniku znajdujące się w zaświadczeniu o zatrudnieniu, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. W ocenie Generalnego Inspektora Danych Osobowych: „W przypadku telefonicznej weryfikacji danych osoby występującej z wnioskiem o przyznanie kredytu, np. w zakresie dotyczącym wysokości jej wynagrodzenia, u pracodawcy tej osoby, może dojść do udostępnienia przez pracodawcę danych osobowych pracownika osobie nieupoważnionej. Pracodawca potencjalnego kredytobiorcy, w tym przypadku, nie może z całą pewnością stwierdzić, iż osoba telefonująca do niego w celu zweryfikowania danych rzeczywiście jest przedstawicielem banku, a więc osobą upoważnioną do pozyskania informacji na temat pracownika.

Niewywiązywanie się przez pracodawcę z obowiązku określonego we wspomnianym art. 36 ust. 1 może prowadzić do powstania odpowiedzialności karnej na podstawie art. 51 ustawy. Jest na nią narażony nie tylko ten, kto administrując zbiorem danych lub będąc obowiązany do ochrony danych osobowych udostępnia je osobom nieupoważnionym, ale również ten, kto choćby dostęp osobom nieupoważnionym do tych danych umożliwia. Sankcją za powyższe może być nawet kara pozbawienia wolności do lat 2.”.