Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników. Orzeczenia KRUS.

• Ubezpieczenie społeczne rolników
• Jakim ubezpieczeniom podlegają rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika?
• Jakie świadczenia dla rolników z KRUS?
• Niezdolność do pracy i choroby zawodowej
• Czy od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS przysługuje prawo odwołania?
• Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie?
• Dane statystyczne dot. liczby orzeczeń lekarskich wydanych w KRUS w latach 2022

Ubezpieczenie społeczne rolników

Ubezpieczenie społeczne rolników jest uregulowane przepisami ustawy w dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 208, dalej jako: ustawa), która wskazuje, że rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika, podlegają ubezpieczeniu, jeżeli:
1) posiadają obywatelstwo polskie lub
2) są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 690, z późn. zm.2)) lub są zwolnieni na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.

Jakim ubezpieczeniom podlegają rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika?

Rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika, podlegają pod takie ubezpieczenia:
1) ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie;
2) ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Jakie świadczenia dla rolników z KRUS?

Z KRUS przysługują różne świadczenia, do najważniejszy należą:

• emerytura podstawowa
• dodatek pielęgnacyjny
• zasiłek chorobowy
• dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy  wojennego
• dodatek kombatancki
• dodatek z tytułu tajnego nauczania
• dodatek kompensacyjny
• dodatek dla sieroty zupełnej
• ryczałt energetyczny
• zasiłek macierzyński
• zasiłek pogrzebowy
• rodzicielskie świadczenie uzupełniające
• świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
• jednorazowe odszkodowanie za 1% uszczerbku na zdrowiu.

Powyższe można pogrupować na świadczenia o różnym charakterze:

• świadczeń z tytułu choroby,
• świadczeń z tytułu macierzyństwa i równoważnych świadczeń dla ojca,
• świadczeń z tytułu inwalidztwa,
• świadczeń z tytułu starości,
• rent rodzinnych,
• świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i choroby zawodowej,
• zasiłków na wypadek śmierci,
• świadczeń rodzinnych.

Niezdolność do pracy i choroby zawodowej

Orzeczenia w KRUS wydawane są przez lekarzy rzeczoznawców/komisje lekarskie KRUS dotyczą:

• trwałej i okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
• stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
• niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• czasowej niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 180 dni,
• celowości przekwalifikowania zawodowego z powodu trwałej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
• wskazań do rehabilitacji leczniczej,
• innych okoliczności warunkujących przyznanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników

Czy od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS przysługuje prawo odwołania?

Od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS przysługuje prawo odwołania do komisji lekarskiej KRUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenie wypisu z treści orzeczenia. Odwołanie od orzeczenia komisji lekarskiej Kasy nie przysługuje. Prawomocne orzeczenie lekarza rzeczoznawcy KRUS lub orzeczenie komisji lekarskiej Kasy stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia:

• stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, lub
• trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, lub
• niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie?

Tak, od decyzji wydanej po orzeczeniu komisji lekarskiej Kasy można wnieść odwołanie do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Postępowanie orzecznicze dla ustalenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników jest nieodpłatne. 

Nadzór Prezesa KRUS nad orzekaniem lekarzy rzeczoznawców Kasy i komisji lekarskich Kasy obejmuje nadzór bezpośredni i nadzór zwierzchni. Nadzór bezpośredni z upoważnienia Prezesa KRUS sprawuje lekarz regionalny inspektor orzecznictwa lekarskiego. Nadzór zwierzchni z upoważnienia Prezesa KRUS sprawuje Naczelny Lekarz Kasy.

Dane statystyczne dot. liczby orzeczeń lekarskich wydanych w KRUS w latach 2022

Liczba orzeczeń wydanych przez lekarzy rzeczoznawców KRUS w 2022 r. wynosiła: 135 027, a liczba orzeczeń wydanych przez komisje lekarskie KRUS w 2022 r. wynosiła: 18 191.