Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami

• Czym jest świadczenie wspierające?
• Kto będzie uprawniony do świadczenia wspierającego?
• Czym jest potrzeba wsparcia?
• Decyzja w sprawie przyznania świadczenia wspierającego
• Ile będzie wynosiło świadczenie wspierające?
• Kto będzie odpowiedzialny za wypłatę i realizację świadczenia wspierającego?
• Dla kogo jest świadczenie wspierające?
• Od kiedy można starać się o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia i o świadczenie wspierające?
• Czy przyznanie świadczenia wspierającego będzie uzależnione od kryterium dochodowego osoby z niepełnosprawnością lub rodziny albo od wieku osoby niepełnosprawnej?
• Czy świadczenie wspierające będzie waloryzowane?
• Niepełnosprawny nie chce świadczenia - czy opiekun może dorobić?
• Harmonogram wprowadzenia świadczenia wspierającego:

Czym jest świadczenie wspierające?

Świadczenie wspierające jest świadczeniem pieniężnymi. Rząd aktualnie pracuje nad zaproponowaną ustawą w sprawie świadczenia. Celem świadczenia wspierającego jest udzielenie osobom z największymi trudnościami w samodzielnym funkcjonowaniu pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób. 

Świadczenie wspierające w odróżnieniu od świadczeń opiekuńczych (świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna) przeznaczonych dla opiekuna osoby wymagającej opieki będzie świadczeniem kierowanym bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnościami.

Kto będzie uprawniony do świadczenia wspierającego?

Uprawnionymi do świadczenia będą osoby legitymujące się decyzją ustalającą odpowiedni poziom potrzeby wsparcia. Będzie to więc całkowicie uznaniowe!

Świadczenie wspierające będzie przysługiwało osobie posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której potrzebę wsparcia określono na poziomie:
1) od 1 do 3 punktów w skali potrzeby wsparcia – w przypadku dzieci poniżej 3. roku życia,
2) od 70 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia – w przypadku dzieci i osób powyżej 3. roku życia.

Procedura uzyskania oceny nie łączy się w żaden sposób z koniecznością uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia. Wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian. 

Czym jest potrzeba wsparcia?

Potrzeba wsparcia jest to stan, w którym w celu zapewnienia, zwiększenia lub utrzymania niezależności osoby z niepełnosprawnościami, w związku z brakiem lub utratą autonomii fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej, wymagane jest wsparcie jednej lub więcej osób albo technologii wspomagających.

Ustalając osobie z niepełnosprawnościami poziom potrzeby wsparcia, bierze się pod uwagę zdolność tej osoby do samodzielnego wykonywania określonych czynności lub zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem oraz rodzaj wymaganego wsparcia. 

Poziom potrzeby wsparcia ustalany jest na podstawie oceny funkcjonalnej opartej na wywiadzie bezpośrednim z osobą ubiegającą się o ustalenie potrzeby wsparcia oraz obserwacji tej osoby. 

Decyzja w sprawie przyznania świadczenia wspierającego

Decyzje ustalające poziom potrzebny wsparcia będą wydawane przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek osób z niepełnosprawnościami.

Ile będzie wynosiło świadczenie wspierające?

Kwota otrzymywanego świadczenia wspierającego będzie powiązana z wysokością renty socjalnej, której aktualna wysokość w roku 2023 po waloryzacji wynosi 1588,44 zł miesięcznie brutto.

Świadczenie będzie przysługiwać bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód (brak kryterium dochodowego), będzie wolne od egzekucji.

Projektowana ustawa zakłada, że świadczenie wspierające przysługiwać będzie, w wysokości od 50% do 200% renty socjalnej w zależności od określonego w decyzji poziomu potrzeby wsparcia.

Kto będzie odpowiedzialny za wypłatę i realizację świadczenia wspierającego?

Realizacja świadczenia wspierającego będzie stanowiła zadanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Dla kogo jest świadczenie wspierające?

Świadczenie wspierające będzie przysługiwało każdej osobie niepełnosprawnej, która uzyska ocenę ustalającą poziom potrzeby wsparcia na poziomie co najmniej 70 punktów albo, w przypadku dzieci do lat 3, co najmniej 1 punktu.

Ustawa przewiduje, że poszczególne grupy osób niepełnosprawnych – w zależności od liczby punktów oceny poziomu potrzeby wsparcia – będą uzyskiwać prawo do świadczenia wspierającego w kolejnych latach. W pierwszej kolejności, od 2024 r., świadczenie będzie wypłacane dla osób niepełnosprawnych, które uzyskają najwięcej punktów.

Od kiedy można starać się o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia i o świadczenie wspierające?

Osoby niepełnosprawne będą mogły składać wnioski o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia od stycznia 2024 r. Wnioski o wypłatę świadczenia będzie można składać po uzyskaniu oceny, z zastrzeżeniem, że w 2024 r. świadczenie będzie wypacane wyłącznie osobom, które uzyskały najwięcej punktów.

Czy przyznanie świadczenia wspierającego będzie uzależnione od kryterium dochodowego osoby z niepełnosprawnością lub rodziny albo od wieku osoby niepełnosprawnej?

Nie, świadczenie wspierające jest niezależne od dochodów czy wieku osoby niepełnosprawnej. Nie ma również znaczenia moment powstania niepełnosprawności.

Czy świadczenie wspierające będzie waloryzowane?

Świadczenie wspierające oblicza się na podstawie renty socjalnej, co oznacza, że wraz z jej wzrostem będzie wzrastało świadczenie wspierające. 

Niepełnosprawny nie chce świadczenia - czy opiekun może dorobić?

Jeśli osoba z niepełnosprawnościami nie zdecyduje się na własne świadczenie wspierające, wówczas jej opiekun będzie mógł otrzymywać zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne w dotychczasowej wysokości z możliwością dorabiania do corocznego limitu w wysokości 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku.

Dla opiekunów, którzy zaprzestaną sprawowania opieki w związku z wprowadzeniem świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami, uruchomiony zostanie specjalny program ich aktywizacji z budżetem 100 mln zł.

Harmonogram wprowadzenia świadczenia wspierającego:

I etap – od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 200% renty socjalnej.

II etap – od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 100% renty socjalnej.

III – ostatni etap – od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 50% renty socjalnej.