Składka zdrowotna 2023

• Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego
• Umowa zlecenie a ubezpieczenie zdrowotne
• Ile wynosi składka zdrowotna na ubezpieczenie zdrowotne?
• Co ze składką zdrowotną emeryta?
• Jak sprawdzić, czy jest się ubezpieczonym?
• Ubezpieczenie zdrowotne za granicą
• Zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego

Od momentu, w którym dana osoba zarejestruje się w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) i uzyska status bezrobotnego, zyskuje również ubezpieczenie zdrowotne. Tak więc rejestracja w PUP jest obligatoryjna, aby zyskać ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli się nie pracuje. Takim osobom zarejestrowanym posiadającym status osoby bezrobotnej oraz podlegającym zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Autopromocja

Umowa zlecenie a ubezpieczenie zdrowotne

Opłacanie składki zdrowotnej przy umowie zlecenia zależy od konfiguracji zatrudnienia, tzn. czy umowa zlecenia to jedyne źródło dochodu, czy też ma się dodatkowo status pracownika itd. Poniżej szczegółowe wyjaśnienie, w oparciu o informacje przedstawione z ZUS.

1. Jeśli zleceniobiorca pozostaje jednocześnie w stosunku pracy (czyli spełnia warunki do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z umowy o pracę oraz jednej lub kilku umów zlecenia) należy go zgłosić wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego po spełnieniu poniższych warunków: w umowie o pracę ma zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie; w razie braku zagwarantowania co najmniej minimalnego wynagrodzenia (co może mieć miejsce w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy) - jeśli podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie.
2. Zleceniobiorca podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli: posiada obywatelstwo państwa członkowskiego UE lub EFTA lub Zjednoczonego Królestwa i zamieszkuje na terytorium tych państw; nie posiada obywatelstwa państwa członkowskiego UE lub EFTA lub Zjednoczonego Królestwa – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej i przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy w celu wykonywania pracy, zezwolenia na pobyt czasowy (z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 181 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach), zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zgody na pobyt tolerowany; uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzysta z ochrony czasowej na jej terytorium; nie posiada obywatelstwa państwa członkowskiego UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa i legalnie zamieszkuje na terytorium innego niż Rzeczypospolita Polska państwa członkowskiego UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa; posiada obywatelstwo państwa członkowskiego UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa i nie zamieszkuje na terytorium państwa członkowskiego UE i EFTA lub Zjednoczonego Królestwa, 2. Podstawa wymiaru i wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne Do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuj przepisy, które określają podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób, z poniższymi wyjątkami: podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowane ze środków ubezpieczonego; przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuj ograniczenia rocznej podstawy wymiaru tych składek do trzydziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9,00% podstawy wymiaru.
3. Jeśli pracownik dodatkowo wykonuje umowę zlecenia, obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu: umowy o pracę i umowy zlecenia. 
4. Fakt zawarcia umowy zlecenia z własnym pracodawcą, czy też z podmiotem innym niż własny pracodawca skutkuje tylko tym, że może być jeden (umowa zlecenia jest zawarta lub wykonywana na rzecz pracodawcy) bądź dwa tytuły (umowa zlecenia nie jest zawarta i nie jest wykonywana na rzecz pracodawcy) do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
5. Osoba, która wykonuje pracę na podstawie kilku umów zleceń obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej z zawartych umów zleceń. Jeśli ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie.
6. Osoba uprawniona do renty lub emerytury, która jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z obu tych tytułów.
7. Uczniowie szkół ponadpodstawowych oraz studenci do ukończenia 26 lat, którzy wykonują pracę na podstawie umowy zlecenia, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu.
8. Osoby, które wykonują tzw. działalność nieewidencjonowana („nierejestrowa”) czyli nie wpisana do CEiDG nie podlegają ani ubezpieczeniom społecznym, ani ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Ile wynosi składka zdrowotna na ubezpieczenie zdrowotne?

Miesięczna podstawa wymiaru składki nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. W celu uproszczenia rozliczeń przyjęto jedną stawkę kwoty minimalnej na cały rok składkowy od 1 lutego 2023 r. do 31 stycznia 2024 r. w wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (3.490 zł).

Składka nie może być niższa od kwoty:

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

1. 270,90 zł (za styczeń 2023 r. – ostatni miesiąc roku składkowego; tj. 9% podstawy wymiaru składki obliczonej od podstawy wymiaru składki 3.010 zł).
2. 314,10 zł (za miesiące od lutego 2023 r. do stycznia 2024 r.; tj. 9% podstawy wymiaru składki obliczonej od podstawy wymiaru składki 3.490 zł).

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 r. dla:

1. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność albo korzystają z ulgi na start i osiągają przychody z działalności gospodarczej oraz stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stanowi kwota:
2. 4.179,56 zł (60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r.
   o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, nie przekroczyły kwoty 60 000 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 376,16 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

1. 6.965,94 zł (100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, przekroczyły kwotę 60 000 zł i nie przekroczyły kwoty 300 000 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 626,93 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

1. 12.538,69 zł (180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, przekroczyły kwotę 300 000 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 1.128,48 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

1. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność i nie osiągają przychodów z działalności gospodarczej

stanowi kwota 6.965,94 zł (100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 626,93 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2022 r. wyniosło 6.965,94 zł.

1. osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z ulgi na start

stanowi kwota 5.224,46 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 470,20 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2022 r. wyniosło 6.965,94 zł.

1. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność albo korzystają z ulgi na start i osiągają przychody z działalności gospodarczej oraz stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej

stanowi kwota 3.490 zł (minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia 2023 r.).

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 314,10 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

1. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność albo korzystają z ulgi na start i osiągają przychody z działalności gospodarczej oraz stosują opodatkowanie w formie skali, podatku liniowego, podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej:

podstawę wymiaru składki ustala się na podstawie dochodu z miesiąca bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, za który dokonywane jest rozliczenie.

Co ze składką zdrowotną emeryta?

Osoby będące na emeryturze oraz renciści w ramach podatku na służbę zdrowia płacą co miesiąc 9% z kwoty brutto, która im przysługuje. Co ciekawe, osoba uprawniona do renty lub emerytury, która jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z obu tych tytułów.

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Jak sprawdzić, czy jest się ubezpieczonym?

Aby sprawdzić czy jest się ubezpieczonym można się zalogować się do portalu PUE ZUS, pojawia się tam okno z menu podręcznym podzielonym tematycznie na konkretne zakładki. W zakładce: ubezpieczenia i płatnicy osoba ubezpieczona może sprawdzić czy płatnik składek zgłosił ją do ubezpieczeń. Można też zgłosić się do lekarza lub pielęgniarki NFZ podając swój PESEL.

Ubezpieczenie zdrowotne za granicą

Wybierając się za granicę warto mieć EKUZ, czyli Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, to dokument unijny. Potwierdza on  prawo do bezpłatnego leczenia w każdym innym niż państwie UE lub EFTA, niż to z którego się pochodzi. EKUZ jest wystawiany dla każdej osoby oddzielnie. Nie ma jednej wspólnej karty dla całej rodziny. Zakres leczenia z EKUZ jest ograniczony. Ma się prawo tylko do leczenia: niezbędnego i nieplanowanego, w ra­mach publicznego systemu opieki zdrowotnej danego państwa, na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele danego kraju (jeśli w danym państwie jest np. obowiązek opłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, to i za granicą należy za nią zapłacić).

Zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Członków rodziny zarówno swoich, jaki i osób zgłaszanych przez daną osobę do ubezpieczenia zdrowotnego (np. pracowników, zleceniobiorców) zgłasza się do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZCNA. Tutaj link: Formularz ZUS ZCNA - ZUS.

Za członka rodziny – dla celów ubezpieczenia zdrowotnego – uważa się:

• dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole lub zakładzie kształcenia nauczycieli lub odbywa kształcenie w uczelni lub szkole doktorskiej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeśli dziecko ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
• małżonka,
• wstępnych (np. rodziców, dziadków itp.), którzy są we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą ubezpieczoną.

Członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego można zgłosić, jeśli:

• nie ma on obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, np. jako pracownik, zleceniobiorca, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, bezrobotny itp.,
• nie jest uprawniony do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji systemów zaopatrzenia społecznego w zakresie udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych.

Osoby bezrobotne objęte ubezpieczeniem zdrowotnym nadal mogą zgłaszać do ubezpieczenia członków rodziny na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz. U. z 2022 r., poz. 2561 ze zm.).