REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

ZUS ma obowiązek zapłaty odsetek od świadczeń niewypłaconych w terminie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Michał Culepa
Michał Culepa

REKLAMA

Organy rentowe mogą kwestionować w postępowaniu sądowym prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, ale ponoszą odpowiedzialność za opóźnienie w wypłacie świadczeń, gdy okaże się, że możliwe było wydanie decyzji zgodnej z prawem. Dlatego ZUS, co do zasady, powinien zawsze zapłacić odsetki od zasiłków niewypłaconych w terminie (wyrok Sądu Najwyższego z 15 września 2011 r. (sygn. akt II UK 22/11).

Wioletta W. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę przez Tomasza K., który zgodnie z obowiązującymi przepisami zgłosił ją do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jako pracownicę. Umowa o pracę została zawarta w lipcu 2000 r., a w kwietniu 2001 r. Wioletta W. urodziła dziecko. Wcześniej, od listopada 2000 r. do dnia porodu przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z komplikacjami zdrowotnymi związanymi z ciążą.

Wioletta W. urodziła dziecko i była zatrudniona jako pracownik, ale nie otrzymała zasiłku macierzyńskiego. Mimo że Tomasz K. dopełnił obowiązków zgłoszenia jej do ubezpieczeń społecznych, a po urodzeniu dziecka udzielił matce urlopu macierzyńskiego i fakt ten odnotował w ubezpieczeniowych raportach miesięcznych do ZUS, Zakład uznał że umowa o pracę była fikcyjna. Na tej podstawie wydał decyzję o odmowie wypłaty zasiłku, uznając, że matka w tej sytuacji w ogóle nie powinna podlegać ubezpieczeniom społecznym.

Wioletta W. odwołała się od decyzji ZUS i ostatecznie uzyskała w październiku 2007 r. prawomocny wyrok nakazujący Zakładowi wypłacenie zasiłku macierzyńskiego.

ZUS wypłacił pracownicy tylko samą kwotę zasiłku, odmówił zaś wypłaty odsetek, twierdząc, że odpowiednie dokumenty otrzymał dopiero po prawomocnym orzeczeniu sądu zasądzającym zasiłek macierzyński.

Orzeczenia sądów i rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego

Wioletta W. złożyła kolejny pozew, domagając się tym razem odsetek od ZUS, jednak wyrok sądu I instancji był dla niej niekorzystny. Sąd oddalając jej odwołanie stwierdził, że dokumenty dotyczące ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego wpłynęły do ZUS dopiero 20 marca 2008 r., podczas gdy w styczniu tego roku Zakład informował o brakach w dokumentacji zasiłkowej, uniemożliwiających wypłatę świadczenia. ZUS prawidłowo więc wypłacił tylko zasiłek bez odsetek, gdyż w tym przypadku nie może odpowiadać za opóźnienie. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidują natomiast, że ZUS nie ma obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.

Od tego wyroku Wioletta W. złożyła apelację. Sąd II instancji uwzględnił ją w całości, zmieniając poprzednie orzeczenie i zasądzając na rzecz Wioletty W. około 38 tys. zł odsetek. Sąd stwierdził, że odsetki się jej należą, ponieważ wniosek o wypłatę zasiłku złożono po urodzeniu dziecka, a brak wypłaty wynikał z błędnych decyzji ZUS, uchylonych potem prawomocnymi orzeczeniami sądowymi. Od orzeczenia II instancji odwołał się z kolei ZUS, ale po raz drugi ostatecznie przegrał. Sąd Najwyższy oddalił bowiem skargę kasacyjną Zakładu w całości.

Przepisy ustawy systemowej przewidują obowiązek zapłaty odsetek, jeżeli Zakład – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych – nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia.


Jak wskazał Sąd Najwyższy, nieustalenie prawa do świadczenia oznacza zarówno niewydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania. ZUS, wydając pierwotną decyzję odmawiającą matce prawa do zasiłku macierzyńskiego, postąpił niezgodnie z prawem, co zostało wykazane przed sądem. Złożenie dokumentów zasiłkowych dopiero w marcu 2008 r. było konsekwencją wydania przez organ rentowy wadliwej decyzji pozbawiającej Wiolettę W. tytułu prawnego do ubiegania się o powyższe świadczenie.

Organy rentowe mogą kwestionować w postępowaniu sądowym prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, ale jednocześnie ponoszą odpowiedzialność za opóźnienie w wypłacie świadczeń, gdy okaże się, że możliwe było wydanie decyzji zgodnej z prawem. Wynika to z faktu, że ZUS jest stroną silniejszą w stosunku do ubezpieczonego. Dysponuje bowiem wyspecjalizowaną obsługą prawną i ma możliwość właściwego stosowania prawa materialnego oraz przewidywania orzeczeń wydawanych przez sądy.

W konkluzji Sąd Najwyższy podkreślił, że powyższe okoliczności wskazują na brak podstaw do uznania, że opóźnienie w ustaleniu i wypłacie zasiłku macierzyńskiego nastąpiło z przyczyn niezależnych od Zakładu. Dlatego skarga kasacyjna ZUS nie miała uzasadnionych podstaw i musiała być oddalona.

Wnioski z orzeczenia

Pojawienie się w dokumentacji dotyczącej wypłaty zaległych należności przez ZUS niewielkich braków, które potem zostają uzupełnione przez osobę zainteresowaną lub płatnika, nie może pozbawiać świadczeniobiorcy prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczeń. ZUS ma obowiązek zapłacić odsetki ustawowe zwłaszcza wówczas, gdy jego zobowiązanie wynika z prawomocnego orzeczenia sądu.

Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne wymogi automatyzacji. Co może zrobić AI, a co nadal wymaga pracy człowieka? AI Act od 2026 roku - co nowe przepisy zmienią w biznesie?

Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawia się pytanie o granice ich stosowania w kontekście odpowiedzialności prawnej. Choć Polska nie posiada jeszcze kompleksowej regulacji dotyczącej AI, to już dziś na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, RODO czy kodeksu cywilnego można ocenić, co wolno, a czego nie wolno automatyzować. Uwagę przedsiębiorców i prawników coraz bardziej przyciąga także unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act), które wejdzie w życie w 2026 roku i wprowadzi kategoryzację systemów AI, nakładając ścisłe wymogi na te uznane za wysokiego ryzyka.

Wypadki przy pracy 2024 [GUS]

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

REKLAMA

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

REKLAMA