Renta wdowia także dla partnerów tej samej płci

Sąd krajowy powinien ustalić, czy zarejestrowany partner znajduje się w sytuacji porównywalnej z sytuacją małżonka korzystającego z renty rodzinnej - uznał Europejski Trybunał Sprawiedliwości, wydając 1 kwietnia 2008 r. wyrok w sprawie nr C - 297/06.

Trybunał rozpatrywał sprawę Niemca T. Maruko, który w 2001 roku zawarł zarejestrowany związek partnerski z projektantem kostiumów teatralnych. Jego partner był od 1959 roku ubezpieczony w instytucji zarządzającej zabezpieczeniem emerytalnym i rentami rodzinnymi personelu artystycznego teatrów niemieckich. Kiedy umarł w 2005 roku, Maruko złożył do wspomnianej instytucji wniosek o przyznanie renty wdowiej. Wniosek został oddalony, ponieważ statut tej firmy ubezpieczeniowej nie przewidywał takiego świadczenia dla pozostałych przy życiu zarejestrowanych partnerów.

Sąd w Monachium, do którego trafiła skarga T. Maruko, zwrócił się do ETS z pytaniem prejudycjalnym. Chciał uzyskać odpowiedź na pytanie, czy odmowa przyznania renty rodzinnej zarejestrowanemu partnerowi stanowi dyskryminację zabronioną przez Dyrektywę Rady 2000/78/WE z 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.U. L 303).

Celem ten dyrektywy jest zwalczanie między innymi dyskryminacji ze względu na orientację seksualną. Nie obejmuje ona jednak systemów zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej, z których korzyści nie są tożsame z wynagrodzeniem w rozumieniu prawa wspólnotowego. Sąd niemiecki chciał ustalić w związku z tym, czy będąca przedmiotem sporu renta rodzinna może być uważana za wynagrodzenie.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości, rozpatrując tę sprawę, uznał, że źródłem pracowniczego systemu emerytalnego jest układ zbiorowy pracy. Z kolei na mocy takiego prawa zakładowego pracownicy mogą otrzymywać świadczenia socjalne, należne na podstawie powszechnie obowiązujących uregulowań krajowych.

Ponadto, jak podkreślali sędziowie Trybunału, emerytura, na podstawie której jest obliczana renta rodzinna, dotyczy jedynie szczególnej kategorii pracowników. Jej wysokość jest ustalana w zależności od okresu ubezpieczenia pracownika i wartości uiszczonych składek. W opinii sędziów ETS renta rodzinna wywodzi się zatem ze stosunku pracy zmarłego pracownika, a w konsekwencji należy zakwalifikować ją jako wynagrodzenie.

Ponadto Trybunał stwierdził, że zastrzegając instytucję małżeństwa dla osób odmiennej płci, Niemcy stworzyły jednak instytucję zarejestrowanego związku partnerskiego, którego warunki były stopniowo upodabniane do warunków obowiązujących dla małżeństwa. W związku z tym odmowa przyznania renty rodzinnej zarejestrowanemu partnerowi zmarłego oznacza, że są oni traktowani w sposób mniej korzystny niż pozostali przy życiu małżonkowie. W konsekwencji Trybunał orzekł, że odmowa przyznania renty rodzinnej zarejestrowanemu partnerowi stanowi bezpośrednią dyskryminację ze względu na orientację seksualną przy założeniu, że pozostali przy życiu małżonkowie i pozostali przy życiu zarejestrowani partnerzy znajdują się w porównywalnej sytuacji w odniesieniu do renty rodzinnej. Sąd Niemiecki musi zatem, w opinii sędziów Trybunału, ustalić, czy wspomniany wyżej warunek jest spełniony.

sprawa nr C - 297/06