REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy pracodawca w zamian za sfinansowanie pracownikowi zabiegu medycznego może żądać zobowiązania się do pozostania w zatrudnieniu przez określony czas

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Kowszun
prawnik, specjalista w zakresie prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, prawa cywilnego oraz powiązanych zagadnień prawa podatkowego i administracyjnego, posiada ponad 20-letnie doświadczenie w kompleksowym wsparciu prawnym działów HR bezpośrednio w wewnętrznych strukturach przedsiębiorców oraz w kancelarii prawnej, prowadzi własną firmę doradczą
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Prowadzimy rekrutację na stanowisko menedżera sprzedaży, który ma bezpośredni kontakt z klientami. Spośród 3 kandydatów najlepsza pod względem merytorycznym i z najciekawszym doświadczeniem zawodowym jest osoba z poważnym ubytkiem w uzębieniu. Niestety, nie ma możliwości, aby z tak widoczną wadą obsługiwała naszych klientów. Zależy nam jednak na kompetencjach tej osoby. Czy w związku z tym istnieje możliwość, abyśmy jako pracodawca pokryli koszty leczenia ubytków w uzębieniu, ale w zamian zaproponowali podpisanie umowy lojalnościowej, w której pracownica zobowiąże się do pozostawania w zatrudnieniu przez minimum 2 lata od zakończenia leczenia?

RADA

Pracodawca na zasadzie swobody umów może zawrzeć z pracownikiem umowę zobowiązującą go do pozostawania przez określony czas w zatrudnieniu w zamian za uzyskaną wzajemną korzyść, np. przyznanie pracownikowi benefitu, pomocy finansowej lub innego rodzaju dodatkowego świadczenia niezwiązanego z jego zatrudnieniem. Dlatego mogą Państwo zawrzeć z pracownikiem umowę, na podstawie której pokryją Państwo koszty leczenia pracownika, a on w zamian zobowiąże się do przepracowania u Państwa uzgodnionego okresu.

REKLAMA

UZASADNIENIE

REKLAMA

Umowy zobowiązujące pracownika do pozostawania przez określony czas w zatrudnieniu u pracodawcy w zamian za poniesione przez pracodawcę na rzecz pracownika koszty kojarzone są najczęściej z umowami szkoleniowymi, tj. umowami o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, uregulowanymi wprost w przepisach Kodeksu pracy

Okoliczność, że Kodeks pracy nie przewiduje innych umów tego rodzaju, nie wyklucza jednak możliwości zawarcia między stronami stosunku pracy takiej umowy także w innych przypadkach, np. w zamian za przyznanie pracownikowi pomocy finansowej czy innego rodzaju dodatkowego świadczenia, niezwiązanych bezpośrednio z zatrudnieniem. W szczególności że Kodeks pracy ani inna ustawa nie zabrania jej zawarcia.

Umowa lojalnościowa a zasada swobody umów. Na możliwość podpisania tego rodzaju umowy wskazuje utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego. Według niego podstawę zawarcia między pracodawcą a pracownikiem umowy o charakterze cywilnoprawnym niezwiązanej z zatrudnieniem może stanowić zasada swobody umów: 

SN

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Strony określonego stosunku prawnego, w tym także strony stosunku pracy, mogą w drodze umowy, a możliwość ta wynika wprost (…) z zasady swobody umów, regulować wzajemne prawa i obowiązki o charakterze cywilnoprawnym wykraczające poza ramy tego stosunku (uchwała SN z 22 października 1987 r., III CZP 55/87, OSNC 1989/6/90).

SN

REKLAMA

(…) strony stosunku pracy mogą w drodze umowy, zgodnie z zasadą swobody umów (art. 3531 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy), uregulować wzajemne prawa i obowiązki wykraczające poza treść tego stosunku. Zawierając umowę mogą jej nadać dowolną treść, byleby nie była ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego, albo nie miała na celu obejścia prawa. Taka umowa byłaby bowiem nieważna (art. 58 § 1 i 2 k.c.) (wyrok SN z 21 listopada 2011 r., II PK 48/11, OSNP 2012/21-22/259).

Pracodawca i pracownik zgodnie ze wspomnianą zasadą swobody umów mogą zatem w dowolny sposób kształtować treść umowy, jednak muszą pamiętać, że będą miały do niej zastosowanie także określone w przepisach ograniczenia swobody umów. Mianowicie taka dodatkowo zawarta między pracodawcą a pracownikiem umowa nie może być sprzeczna z prawem lub z zasadami współżycia społecznego, nie może też mieć na celu obejścia prawa, gdyż byłaby nieważna (art. 5 i art. 58 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego).

Ważne

Umowa sprzeczna z prawem lub z zasadami współżycia społecznego, a także zawarta w celu obejścia prawa, jest nieważna. 

Zatem pracodawca i pracownik mogą ukształtować między sobą wzajemne świadczenia i obowiązki w umowie cywilnoprawnej, na mocy której pracodawca udzieli pracownikowi ustalonego między nimi wsparcia finansowego w zamian za zobowiązanie go do pozostawania w zatrudnieniu przez ustalony czas. Natomiast w razie naruszenia tego zobowiązania pracownik będzie zobligowany do zwrotu w odpowiedniej części sfinansowanych przez pracodawcę kosztów.

W ten sposób pracownik uzyskuje istotną pomoc od pracodawcy, np. na pokrycie kosztów leczenia stomatologicznego czy innego zabiegu medycznego, jak we wskazanym pytaniu, czy też na pokrycie kosztów związanych z potrzebami mieszkaniowymi, szkoleniowymi, a pracodawca w zamian za tę pomoc uzyskuje m.in. gwarancję pozostania w zatrudnieniu cenionego na rynku pracownika. 

Współmierność korzyści stron. Jeżeli umowa wiąże się z wzajemnymi korzyściami dla stron, należy uznać, że jej treść i cel nie naruszają porządku prawnego ani zasad współżycia społecznego. Jej zawarcie jest więc dopuszczalne, ważne i skuteczne, o ile oczywiście zapewnia równość stron oraz współmierność świadczeń, w tym adekwatny do wartości świadczenia pracodawcy okres "odpracowania" tej pomocy finansowej, do którego będzie zobowiązany pracownik.

Przykład

Pracownik zwrócił się do pracodawcy z prośbą o udzielenie mu pomocy finansowej na wykonanie niezbędnych i pilnych badań diagnostycznych w związku z nagłym pogorszeniem stanu zdrowia. Koszt tych badań - 1200 zł - przekracza możliwości finansowe pracownika. Pracodawca zaproponował mu zawarcie umowy, na mocy której pokryje koszty badań, a pracownik w zamian za to zobowiąże się do pozostawania w zatrudnieniu u tego pracodawcy przez 3 lata. W przypadku niedotrzymania tego terminu pracownik będzie musiał zwrócić w całości poniesione przez pracodawcę koszty. Taką umowę należałoby ocenić jako sprzeczną z zasadami współżycia społecznego z uwagi na niewspółmierność świadczeń, tj. 3 lata pozostawania w zatrudnieniu w zamian za pomoc stanowiącą równowartość ok. 1/3 minimalnego wynagrodzenia i konieczność zwrotu tej kwoty w całości przy zatrudnieniu krótszym niż pełne 3 lata. Dodatkowo pracodawcy można też zarzucić wykorzystanie trudnego położenia pracownika. Jeżeli pracodawca zaproponowałby w tej sytuacji pracownikowi zobowiązanie do pozostawania w zatrudnieniu do roku, z obowiązkiem zwrotu kwoty proporcjonalnie do przepracowanego okresu, to taka umowa nie naruszałaby zasad współżycia społecznego, gdyż korzyści obu stron byłyby współmierne. 

Podstawa prawna

  • art. 1033-1034, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 240
  • art. 5, art. 58 § 1 i § 2, art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 326

Ewa Kowszun
prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, ponad 20-letnie doświadczenie w kompleksowym wsparciu prawnym działów HR, prowadzi własną firmę doradczą

 
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA