Schorzenia szczególne w ustawie o rehabilitacji

Pierwsza grupa schorzeń, z którymi związane są dodatkowe uprawnienia pracodawców, to schorzenia, których występowanie u pracowników uprawnia pracodawcę do odmiennego wliczania tych pracowników do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, jaki pracodawcy ustalają na podstawie przepisów ustawy o rehabilitacji.
Sytuacja ta dotyczy w głównej mierze pracodawców zobowiązanych do obowiązkowych wpłat na PFRON. Schorzenia, których wystąpienie skutkuje odmiennym wliczaniem pracownika do wskaźników zatrudnienia, wymienione zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżenia.

Są to:

• choroba Parkinsona,
• stwardnienie rozsiane
• paraplegia, tetraplegia, hemiplegia,
• znaczne upośledzenia widzenia (ślepota) oraz niedowidzenie,
• głuchota i głuchoniemota,
• nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS,
• epilepsja,
• przewlekłe choroby psychiczne,
• upośledzenie umysłowe,
• miastenia,
• późne powikłania cukrzycy.

Wystąpienie jednego z powyżej wymienionych schorzeń u pracownika będzie uprawniać pracodawcę do tego, aby w odmienny sposób wliczać go do wskaźnika zatrudnienia. Oczywiście pracodawca musi dysponować odpowiednim dokumentem potwierdzającym występowanie tego schorzenia u pracownika – może to być orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, jak również zaświadczenie lekarza specjalisty.

Natomiast art. 22 ustawy o rehabilitacji wymienia jeszcze inne schorzenia szczególne. W przepisie tym mowa jest o:

1. upośledzeniu umysłowym,
2. chorobach psychicznych,
3. całościowych zaburzeniach rozwojowych,
4. epilepsji,
5. osobach niewidomych.

Są to schorzenia, które pracodawca wlicza do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, którego osiągnięcie uprawnia pracodawcę do udzielania innym pracodawcom ulg we wpłatach na PFRON.

Te same schorzenia (pkt 1-5) wymienione zostały również w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji. Schorzenia te uprawniają pracodawcę do otrzymania dofinansowania do wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika w wyższej kwocie, o ile schorzenia te zostały wymienione w orzeczeniu potwierdzającym niepełnosprawność pracownika. W tym przypadku nie można udokumentować wystąpienia schorzenia poprzez jakiekolwiek zaświadczenia lekarzy.

W przypadku ubiegania się o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej (zpchr) (czy też utrzymania tego statusu) art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b wskazuje trzy rodzaje schorzeń, które uprawniają pracodawcę do wliczenia pracownika do wskaźnika zatrudnienia, którego osiągnięcie warunkuje przyznanie statusu zpchr. Są to: choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe oraz osoby niewidome. Te same schorzenia uwzględniane są, jeśli pracodawca chce być uprawniony do ulgi w podatku od nieruchomości czy też podatku rolnego.

Biorąc pod uwagę poszczególne przepisy ustawy o rehabilitacji należy zauważyć, że poszczególne przepisy ustawy o rehabilitacji posługują się innymi rodzajami schorzeń, a także sposób ich dokumentowania może być odmienny. W związku z powyższym pracodawcy powinni pamiętać o tych odmiennościach, stosując przepisy ustawy o rehabilitacji.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.)
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżenia (Dz. U. z 1998 r. Nr 124, poz. 820 z późn. zm.).