REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie prawa ma ojciec?

Jakie prawa przysługują ojcu dziecka?
Jakie prawa przysługują ojcu dziecka?

REKLAMA

REKLAMA

Ojciec - jakie prawa ma mężczyzna wychowujący dzieci? Czy tata może skorzystać z urlopu macierzyńskiego?

Urlop ojcowski

Mężczyznom wychowującym dzieci przysługuje urlop ojcowski w wymiarze do dwóch tygodni. Ojcowie mogą skorzystać z tego urlopu w jednej lub dwóch częściach w dowolnie wybranym przez siebie momencie. Mają na to czas do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia.

REKLAMA

Autopromocja

Taki sam okres obowiązuje w przypadku adopcji. Termin liczy się od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego adopcję. Należy jednak pamiętać, że ojciec dziecka powinien skorzystać z urlopu ojcowskiego, zanim dziecko ukończy 7 albo – gdy wobec takiego dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – 10 lat.

Urlop ojcowski jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca. Pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu ojcowskiego na pisemny wniosek pracownika-ojca. Należy pamiętać o tym, że wniosek powinien być złożony nie później siedem dni przed rozpoczęciem korzystania z  urlopu.

Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka

Świeżo upieczonym ojcom przysługują również dwa dni zwolnienia od pracy z tytułu urodzenia się dziecka. Ponieważ uprawnienie to przysługuje z mocy prawa pracodawca zobowiązany jest zwolnić mężczyznę, któremu urodziło się dziecko, od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Urlop macierzyński i rodzicielski dla ojca

Ojcu wychowującemu dziecko przysługują także uprawnienia, które może on dzielić z matką swojego malucha. Chodzi tu o:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • prawo do części urlopu macierzyńskiego bądź urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego

Pierwsze 14 tygodni urlopu macierzyńskiego przysługuje wyłącznie matce. Resztą, niewykorzystaną częścią urlopu, może dowolnie dzielić się z ojcem wychowującym dziecko. Urlopów udziela się w pełnych tygodniach.

  • urlop rodzicielski

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik, ojciec dziecka, ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 (w przypadku urodzenia  przez matkę jednego dziecka przy jednym porodzie) lub 34 tygodni (w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie).

Urlop rodzicielski przysługuje obojgu rodzicom lub – jeśli tak wspólnie postanowią – jednemu z nich. Udziela się go jednorazowo lub maksymalnie w czterech częściach.

Urlop wychowawczy dla ojca

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar tego urlopu wynosi do 36 miesięcy. Udziela się go na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat – maksymalnie w 5 częściach. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.

Obniżenie wymiaru czasu pracy ojca

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy (etatu) w okresie, w którym mógłby on korzystać z takiego urlopu. Pracownik powinien wystąpić z takim wnioskiem na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.

Zakaz pracy ojca w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, przerywanym systemie czasu pracy oraz delegowania

Pracodawca nie może bez zgody ojca zatrudniać go w godzinach nadliczbowych, porze nocnej, tzw. przerywanym systemie czasu pracy oraz delegować go poza stałe miejsce pracy. Dotyczy to jednak tylko ojców opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia. Należy przy tym pamiętać, że jeżeli oboje rodzice (lub opiekunowie) dziecka są zatrudnieni, ze wspomnianych uprawnień może korzystać tylko jedno z nich.

2 dni zwolnienia od pracy z tytułu wychowywania dziecka do lat 14

Każdemu z rodziców przysługuje dwa dni zwolnienia od pracy w danym roku kalendarzowym w związku z wychowywaniem przynajmniej jednego dziecka do 14 lat. Co ważne, to sami rodzice decydują, czy chcą wykorzystać zwolnienie w dniach (2 dni) lub godzinach (16 godzin). Za czas takiego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Przejęcie urlopu macierzyńskiego przez ojca

Po nowelizacji Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw z 24 lipca 2015 roku weszły w życie rozwiązania, które sprzyjają aktywniejszemu włączeniu się pracownika-ojca w opiekę nad dzieckiem. Nowe przepisy poszerzyły krąg pracowników uprawnionych do przejęcia części urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego lub jego części. Przewidziano także nowe sytuacje, których wystąpienie uprawnia pracowników do korzystania z takich urlopów.

Zgodnie z przepisami ojciec wychowujący dziecko może przejąć część urlopu macierzyńskiego w przypadku:

  • rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji po wykorzystaniu przez nią po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego
  • rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę, która przebywa  w szpitalu albo w innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą, polegającą na udzielaniu stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Warunkiem jest wykorzystanie przez matkę po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego
  • zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego bądź zgonu ubezpieczonej-matki dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego. Wymagane jest jednak to, żeby pracownica lub ubezpieczona wykorzystała co najmniej 8 tygodni – odpowiednio – urlopu lub zasiłku macierzyńskiego
  • porzucenia dziecka przez pracownicę w czasie urlopu macierzyńskiego. To samo dotyczy porzucenia dziecka przez ubezpieczoną-matkę dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego
  • zgonu matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa z systemu ubezpieczeń społecznych albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, a także w razie porzucenia dziecka przez taką matkę
  • niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę dziecka nieobjętą ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa albo nieposiadającą tytułu do takiego ubezpieczenia, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

W każdych z wymienionych okolicznościach pracownik-ojciec wychowujący dziecko albo pracownik-innego członka najbliższej rodziny jest uprawniony do przejęcia części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo części urlopu rodzicielskiego.

Część urlopu macierzyńskiego dla ojca

Pracownik, będący ojcem wychowującym dziecko, może korzystać z części urlopu macierzyńskiego w razie rezygnacji przez ubezpieczoną-matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, o ile wykorzysta ona ten zasiłek za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie.

Uprawnienie będzie przysługiwało też ojcu, gdy matka dziecka nieposiadająca tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa z systemu ubezpieczeń społecznych podejmie zatrudnienie w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

Pracownik-ojciec wychowujący dziecko w obu przypadkach ma prawo do skorzystania z części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo części urlopu rodzicielskiego.

Ojcowie korzystający z praw - statystyki

Mężczyźni wychowujący dzieci są świadomi swoich praw i chętnie z nich korzystają. Do końca maja tego roku zanotowano 70,7 tys. mężczyzn pobierających zasiłek macierzyński. Z podstawowego urlopu macierzyńskiego skorzystało do tej pory blisko 4 tys. panów, z urlopu ojcowskiego – 65,7 tys., zaś z urlopu rodzicielskiego – 1,9 tys. ojców.

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające dla ojca - "Mama 4+"

Program „Mama 4+” to rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługujące osobom, które urodziły, wychowały lub tylko wychowały co najmniej czworo dzieci. Świadczenie ma zapewnić niezbędne środki utrzymania tym osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia na rzecz wychowania dzieci lub pracowały za krótko i nie nabyły prawa do minimalnej emerytury. W szczególnych przypadkach, tzn. w przypadku śmierci matki lub porzucenia przez nią dzieci bądź długotrwałego zaprzestania ich wychowania przez matkę – przysługuje ono również ojcu.

Karta Dużej Rodziny

REKLAMA

Karta Dużej Rodziny to system zniżek ustawowych oraz handlowych, czyli oferowanych przez instytucje publiczne i podmioty prywatne. Z początkiem 2019 r. rozszerzone zostało grono osób uprawnionych do posiadania Karty Dużej Rodziny o wszystkich rodziców, którzy w przeszłości mieli na utrzymaniu co najmniej troje dzieci, niezależnie od tego, w jakim wieku są one dzisiaj. W 2018 r. wprowadziliśmy Kartę w formie mobilnej aplikacji. Dzięki temu Karta stała się bardziej przyjazna i atrakcyjna dla jej użytkowników. 

Od 9 czerwca br. KDR jest dostępna w aplikacji mObywatel, czyli w tzw. cyfrowym portfelu na dokumenty i usługi. Aplikacja poza potwierdzeniem uprawnień do zniżek dla rodzin wielodzietnych pozwala m.in. bezpiecznie pobrać i okazać swoje dane, potwierdzać nabyte uprawnienia kierowcy, okazywać i sprawdzać dane swojego samochodu. Aplikacja umożliwia wyświetlanie przez rodziców i małżonków rodziców Kart pozostałych członków ich rodziny.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Co miesiąc 1000 zł z wyrównaniem od października. MRPiPS przygotowało nowelizację przepisów

Do 1000 zł wzrośnie wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Nowe przepisy będą miały zastosowanie do świadczeń, do których prawo przysługuje od 1 października 2024 r. Projekt nowelizacji przepisów w tym zakresie przygotowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

6211 zł - 4666 zł brutto daje 1545 zł. Pensja nauczyciele (+5%) a pensja minimalna (+10%). Większa różnica za kilka lat

W 2025 r. nauczyciel dyplomowany zarobi z pensji podstawowej około 6211 zł brutto (podwyżka 5%) - nie uwzględniamy dodatków. Pensja minimalna to 4666 zł (podwyżka 10%). Różnica wynosi wynosi 1545 zł brutto. Nauczyciele podnoszą, że nigdy nie będą mieli odpowiednio zwiększonych wynagrodzeń. Nie można usunąć nędzy ostatnich 10 lat, jeżeli pensja minimalna - rok w rok - będzie rosła szybciej niż pensja nauczycielska.  Na poziomie netto jest to 4 564,12 zł (nauczyciel bez PPK) wobec 3510,92 zł (pensja minimalna bez PPK) - różnica około 1053,2 zł. Nauczyciele starają się zwiększyć tą różnicę.

Dodatek dopełniający. Wniosek złożą także kierownicy ośrodków pomocy społecznej oraz dyrektorzy centrów usług społecznych

Wniosek o dodatek dopełniający dla osoby uprawnionej do renty socjalnej, całkowicie niezdolnej do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, będzie składany nie tylko przez osobę ubiegającą się o to świadczenie lub jej przedstawiciela ustawowego. Wnioski będą mogli także składać kierownicy ośrodków pomocy społecznej oraz dyrektorzy centrów usług społecznych.

Wakacje składkowe. ZUS nie rozpatrzy wniosków o zwolnienie z opłacania składek za styczeń 2025 r.

W 2024 r. przedsiębiorcy mogą już skorzystać z tzw. wakacji składkowych. Uzyskanie zwolnienia z obowiązku opłacenia składek za grudzień wymaga złożenia wniosku do ZUS w listopadzie. Wniosek można złożyć wyłącznie z profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS.

REKLAMA

27 listopada zapraszamy bezpłatnie na konferencję HR Excellence 2024 od zasobów do wartości!

Podczas kolejnej edycji konferencji HR EXCELLENCE zapraszamy Was do wspólnego świętowania jubileuszu 30-lecia istnienia magazynu „Personel i Zarządzanie”. Przez trzy dekady towarzyszyliśmy polskim firmom w rozwoju zarządzania zasobami ludzkimi – wspólnie pracowaliśmy nad zmianą w postrzeganiu pracowników z zasobów organizacji na jej wartość. Staliśmy się nieodłączną częścią procesu transformacji, innowacji i doskonalenia polskich organizacji w obszarze HRM.

Nowe, obowiązkowe badania medycyny pracy dla pracowników w 2025 r. Jakie badania dojdą? Od kiedy?

Nowe, obowiązkowe badania medycyny pracy dla pracowników w 2025 r. Jakie badania dojdą? Od kiedy? Co to oznacza dla pracodawców? Lekarz medycyny pracy będzie mógł wystawić skierowanie na dodatkowe, profilaktyczne badania. Jakie?

Premia inflacyjna - dobrowolne wsparcie dla pracowników wolne od podatku i składek

Premia za wyrównanie inflacji ma na celu wsparcie pracowników w trudnych okresach ekonomicznych. To dobrowolne świadczenie wprowadził niemiecki rząd w październiku 2022 r. Pracodawcy mogą wypłacać premię do końca grudnia 2024 r.

Emerytura 1891,37 zł + zasiłek z MOPS zmniejsza świadczenie do 127,96 zł. Z 500 zł [Przykłady]

Świadczenie uzupełniające 500 zł, to dodatkowe wsparcie dochodowe osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Po przekroczeniu progu dochodu 2419,33 zł zaczyna działać mechanizm "złotówka za złotówkę".

REKLAMA

Dofinansowanie od pracodawcy do ferii zimowych 2024/2025 nie tylko dla obecnych, ale również dla byłych pracowników i ich rodzin. Komu, na jakich zasadach i w jakiej wysokości przysługuje?

Mowa o świadczeniu urlopowym „wczasy pod gruszą” (które – na takich samych zasadach jak w okresie letnim – może być również pobierane w okresie zimowym) oraz dofinansowaniu zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży. Obydwa świadczenia, mogą otrzymać pracownicy i ich rodziny, jak również byli pracownicy, którzy przeszli na emeryturę lub rentę i ich rodziny, których pracodawcy mają obowiązek utworzenia lub dobrowolnie tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, ale nie tylko. Pracownikom, których pracodawcy nie tworzą ZFŚS – pracodawcy również mogą wypłacać świadczenie urlopowe. 

Wigilia dniem wolnym od pracy. Czy sklepy będą czynne? [projekt ustawy do wglądu]

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw jest już w Sejmie. Poparcie dla wprowadzenia dnia wolnego od pracy w Wigilię wyraził prezydent Andrzej Duda. Pojawił się także pomysł, żeby Wigilia zastąpiła inny dzień wolny.

REKLAMA