REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skrócenie czasu pracy - warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Dawid Samek
radca prawny, ekspert z zakresu prawa pracy
Skrócenie czasu pracy - warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia. / Fot. Fotolia
Skrócenie czasu pracy - warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia. / Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czy skrócenie czasu pracy ze względu na warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia pracownika ma charakter obligatoryjny czy też fakultatywny?

Skrócenie czasu pracy ze względu na warunki szczególnie uciążliwe lub szczególnie szkodliwe dla zdrowia

W art. 145 Kodeksu pracy, przewidziano skrócenie czasu pracy ze względu na warunki szczególnie uciążliwe lub szczególnie szkodliwe dla zdrowia. Skrócenie czasu pracy dotyczy norm określonych w art. 129 § 1 Kodeku pracy t.j poniżej 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy w przypadku podstawowego systemu czasu pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Skrócenie czasu pracy może dotyczyć wszystkich systemów czasu pracy, które mogą obowiązywać u pracodawcy.

Sposoby skrócenia czasu pracy

Co istotne przedmiotowe skrócenie może polegać na obniżeniu norm czasu pracy albo na ustanowieniu przerwy wliczanej do czasu pracy, a w przypadku pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie, polega na wprowadzeniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.

Zobacz polecany produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem (PDF)

Katalog prac szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia

Zgodnie art. 145 § 2 Kodeksu pracy zasady ustalenia wykazu prac, które mogą być zakwalifikowane do kategorii szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, zostały oparte na konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami w trybie określonym w art. 237 11a i art. 237 13a Kodeksu pracy. Dodatkowo pracodawca ma obowiązek zasięgnąć opini lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami. Przedstawicieli pracowników, którzy biorą udział w przedmiotowych konsultacjach, wybierają zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie organizacje nie działają, wybierają pracownicy w trybie przyjętym w zakładzie pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaj pytanie na FORUM

Obligatoryjność czy fakultatywność skrócenia czasu pracy?

Istotne jest to, że ustawodawca nie wskazał czy przedmiotowe skrócenie ma charakter obligatoryjny, gdy warunki są szczególnie uciążliwe lub szczególnie szkodliwe dla zdrowia pracowników. Wydaje się, że w treści przepisu art. 145 kodeksu pracy nie został zawarty nakaz skrócenia czasu pracy pracowników wykonujących pracę w tych warunkach. Należy jednak mieć na uwadze, iż przepis ten należy interpretować w związku z art. 207 § 1 i 2 Kodeksu pracy, który odnosi się do obowiązków pracodawcy w zakresie zapewnienia odpowiedniego stanu bhp w zakładzie pracy oraz obowiązków w zakresie ochrony zdrowia i życia pracowników. W doktrynie istnieje spór, co do tego czy skrócenie czasu pracy w przypadku wystąpienia przesłanek określonych w art. 145 kodeksu pracy jest obligatoryjne czy też nie.

Część doktryny opowiada się za obligatoryjnym skróceniem, wskazując na stylistykę art. 145 Kodeksu pracy, która ich zdaniem sugeruje na wybór pracodawcy co do metody skrócenia, a nie samego aktu skrócenia (zob. Sławomir Driczinski, Skrócony czas pracy – niektóre problemy i propozycje rozwiązań Prawo i Zabezpieczenia Społeczne 2000r. , nr 3 s.13).

Skrócony czas pracy przy szkodliwych warunkach pracy

REKLAMA

Wydaje się, że przesądzający jest jednak brak wyraźnego nakazu skrócenia czasu pracy pracowników wykonujących pracę w przedmiotowych warunkach. Decyzję w sprawie skrócenia czasu pracy podejmowana jest przez pracodawcę po dokonaniu wskazanego wyżej trybu konsultacji i zasięgnięciu opinii. W tym też trybie następuje określenie wykazu stanowisk pracy objętych skróconym czasem pracy.

Wskazana fakultatywność nie oznacza całkowitej dowolności w tej kwestii, gdyż należy ją oceniać przez pryzmat wskazanych już wyżej przepisów art. 207 § 1 i 2 Kodeksu pracy (zob. Kodeks pracy Komentarz pod redakcją Wojciecha Muszalskiego Warszawa 2013r. str.436). Powyższe potwierdza również wyrok z 14 listopada 2008r. (II PK 84/08, OSNP 2010, nr 9-10, poz.13), w którym to Sąd Najwyższy wskazał, iż samo ustalenie występowania szczególnie szkodliwych warunków pracy, nie rodzi po stronie pracodawcy obowiązku skrócenia czasu pracy. W uzasadnieniu wyroku, sąd między innymi wskazał, że do obowiązków pracodawcy należy przeprowadzanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom. Sam jednak fakt ustalenia występowania szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych warunków pracy nie rodzi po stronie pracodawcy obowiązku skrócenia czasu pracy. O tym, czy jest to niezbędne w danych okolicznościach, czy bardziej celowe jest zastosowanie innych prawnych środków „rekompensujących” pracę w takich warunkach, decyduje pracodawca, uwzględniając opinie pracowników lub ich przedstawicieli, a także opinię lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, kierując się przede wszystkim potrzebą zapewnienia pracownikom efektywnie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.    

Przerwy w pracy wliczane do czasu pracy pracownika

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne wymogi automatyzacji. Co może zrobić AI, a co nadal wymaga pracy człowieka? AI Act od 2026 roku - co nowe przepisy zmienią w biznesie?

Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawia się pytanie o granice ich stosowania w kontekście odpowiedzialności prawnej. Choć Polska nie posiada jeszcze kompleksowej regulacji dotyczącej AI, to już dziś na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, RODO czy kodeksu cywilnego można ocenić, co wolno, a czego nie wolno automatyzować. Uwagę przedsiębiorców i prawników coraz bardziej przyciąga także unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act), które wejdzie w życie w 2026 roku i wprowadzi kategoryzację systemów AI, nakładając ścisłe wymogi na te uznane za wysokiego ryzyka.

Wypadki przy pracy 2024 [GUS]

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

REKLAMA

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

REKLAMA