REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skrócenie czasu pracy - warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Dawid Samek
radca prawny, ekspert z zakresu prawa pracy
Skrócenie czasu pracy - warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia. / Fot. Fotolia
Skrócenie czasu pracy - warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia. / Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czy skrócenie czasu pracy ze względu na warunki szkodliwe lub szczególnie uciążliwe dla zdrowia pracownika ma charakter obligatoryjny czy też fakultatywny?

Skrócenie czasu pracy ze względu na warunki szczególnie uciążliwe lub szczególnie szkodliwe dla zdrowia

W art. 145 Kodeksu pracy, przewidziano skrócenie czasu pracy ze względu na warunki szczególnie uciążliwe lub szczególnie szkodliwe dla zdrowia. Skrócenie czasu pracy dotyczy norm określonych w art. 129 § 1 Kodeku pracy t.j poniżej 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy w przypadku podstawowego systemu czasu pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Skrócenie czasu pracy może dotyczyć wszystkich systemów czasu pracy, które mogą obowiązywać u pracodawcy.

Sposoby skrócenia czasu pracy

Co istotne przedmiotowe skrócenie może polegać na obniżeniu norm czasu pracy albo na ustanowieniu przerwy wliczanej do czasu pracy, a w przypadku pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie, polega na wprowadzeniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.

Zobacz polecany produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem (PDF)

Katalog prac szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia

Zgodnie art. 145 § 2 Kodeksu pracy zasady ustalenia wykazu prac, które mogą być zakwalifikowane do kategorii szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, zostały oparte na konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami w trybie określonym w art. 237 11a i art. 237 13a Kodeksu pracy. Dodatkowo pracodawca ma obowiązek zasięgnąć opini lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami. Przedstawicieli pracowników, którzy biorą udział w przedmiotowych konsultacjach, wybierają zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie organizacje nie działają, wybierają pracownicy w trybie przyjętym w zakładzie pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadaj pytanie na FORUM

Obligatoryjność czy fakultatywność skrócenia czasu pracy?

Istotne jest to, że ustawodawca nie wskazał czy przedmiotowe skrócenie ma charakter obligatoryjny, gdy warunki są szczególnie uciążliwe lub szczególnie szkodliwe dla zdrowia pracowników. Wydaje się, że w treści przepisu art. 145 kodeksu pracy nie został zawarty nakaz skrócenia czasu pracy pracowników wykonujących pracę w tych warunkach. Należy jednak mieć na uwadze, iż przepis ten należy interpretować w związku z art. 207 § 1 i 2 Kodeksu pracy, który odnosi się do obowiązków pracodawcy w zakresie zapewnienia odpowiedniego stanu bhp w zakładzie pracy oraz obowiązków w zakresie ochrony zdrowia i życia pracowników. W doktrynie istnieje spór, co do tego czy skrócenie czasu pracy w przypadku wystąpienia przesłanek określonych w art. 145 kodeksu pracy jest obligatoryjne czy też nie.

Część doktryny opowiada się za obligatoryjnym skróceniem, wskazując na stylistykę art. 145 Kodeksu pracy, która ich zdaniem sugeruje na wybór pracodawcy co do metody skrócenia, a nie samego aktu skrócenia (zob. Sławomir Driczinski, Skrócony czas pracy – niektóre problemy i propozycje rozwiązań Prawo i Zabezpieczenia Społeczne 2000r. , nr 3 s.13).

Skrócony czas pracy przy szkodliwych warunkach pracy

REKLAMA

Wydaje się, że przesądzający jest jednak brak wyraźnego nakazu skrócenia czasu pracy pracowników wykonujących pracę w przedmiotowych warunkach. Decyzję w sprawie skrócenia czasu pracy podejmowana jest przez pracodawcę po dokonaniu wskazanego wyżej trybu konsultacji i zasięgnięciu opinii. W tym też trybie następuje określenie wykazu stanowisk pracy objętych skróconym czasem pracy.

Wskazana fakultatywność nie oznacza całkowitej dowolności w tej kwestii, gdyż należy ją oceniać przez pryzmat wskazanych już wyżej przepisów art. 207 § 1 i 2 Kodeksu pracy (zob. Kodeks pracy Komentarz pod redakcją Wojciecha Muszalskiego Warszawa 2013r. str.436). Powyższe potwierdza również wyrok z 14 listopada 2008r. (II PK 84/08, OSNP 2010, nr 9-10, poz.13), w którym to Sąd Najwyższy wskazał, iż samo ustalenie występowania szczególnie szkodliwych warunków pracy, nie rodzi po stronie pracodawcy obowiązku skrócenia czasu pracy. W uzasadnieniu wyroku, sąd między innymi wskazał, że do obowiązków pracodawcy należy przeprowadzanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom. Sam jednak fakt ustalenia występowania szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych warunków pracy nie rodzi po stronie pracodawcy obowiązku skrócenia czasu pracy. O tym, czy jest to niezbędne w danych okolicznościach, czy bardziej celowe jest zastosowanie innych prawnych środków „rekompensujących” pracę w takich warunkach, decyduje pracodawca, uwzględniając opinie pracowników lub ich przedstawicieli, a także opinię lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, kierując się przede wszystkim potrzebą zapewnienia pracownikom efektywnie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.    

Przerwy w pracy wliczane do czasu pracy pracownika

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

REKLAMA

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

REKLAMA