Zasady wprowadzania i stosowania weekendowo–świątecznego systemu czasu pracy

Zasady wprowadzania weekendowo–świątecznego systemu czasu pracy

Na podstawie art. 144 kodeksu pracy, na  wniosek pracownika złożony na piśmie, może być do niego stosowany system czasu pracy, w którym praca jest wykonywana  wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym czasu pracy nieprzekraczającym 1 miesiąca.

System ten, zgodnie z art. 150 § 6 kodeksu pracy stosowany jest na podstawie zapisu zawartego w umowie o pracę. Z uwagi na wprowadzenie do treści umowy o pracę zapisu o obowiązywaniu wskazanego systemu czasu pracy, jego zmiana (na inny system czasu pracy), może nastąpić jedynie w drodze wypowiedzenia warunków umowy, w zakresie obowiązującego sytemu lub porozumienia zawartego pomiędzy pracownikiem a pracodawcą zmieniającego ten system na inny obowiązujący pracownika.     

W celu wprowadzenia omawianego systemu czasu pracy, konieczny jest wniosek pracownika złożony na piśmie i decyzja o uwzględnieniu tego wniosku przez pracodawcę. Pracodawca może nie uwzględnić wniosku pracownika w tym zakresie bez podania przyczyny i od tej decyzji pracodawcy, pracownikowi nie przysługuje prawo do wniesienia odwołania.

Rekomendowany produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem + CD

Wymiar czasu pracy w omawianym systemie czasu pracy

W tym systemie czasu pracy, praca może być świadczona w pełnym wymiarze czasu pracy lub też niepełnym wymiarze czasu pracy, co z uwagi na fakt, iż podczas weekendu pracownik maksymalnie może przepracować 36 godzin (3 dni x 12 godzin =36 godzin), preferuje zatrudnianie pracowników na część etatu. Należy podkreślić, iż obliczając wymiar czasu pracy na dany miesiąc kalendarzowy, zgodnie z art. 130 kodeksu pracy, w niektórych miesiącach może powstać problem z wykorzystaniem przez pracownika pełnego obowiązującego wymiaru czasu pracy.

Przykładowo w miesiącu lipcu 2014 r. do przepracowania w pełnym wymiarze czasu pracy było 184 godziny i 23 dni, gdyż (40 godzin  x 4 tyg.) + (8 godzin  x 3 dni) = 184 godzin. W miesiącu tym nie występują żadne święta. Pracownik zatrudniony w omawianym systemie czasu pracy w lipcu 2014 r. maksymalnie może przepracować po 12 godzin w cztery piątki, cztery soboty oraz cztery niedziele co daje 12 dni i 144 godzin. Konsekwencją nie wypracowania pełnego obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym, nie może być pomniejszenie jego wynagrodzenia, gdy zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy. Tak więc gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie za miesiąc pracy w stałej wysokości, przykładowo 3000 zł brutto. To zgodnie z opisanym wyżej przykładem w lipcu 2014 r., pomimo nie wypracowania pełnego wymiaru czasu pracy, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie w stałej wysokości t.j. 3000 zł. brutto.

Porozmawiaj o tym na FORUM

Wyłączenia ustawowe

Należy nadmienić, iż pracodawca w tym systemie czasu pracy, jest zwolniony z obowiązku udzielania raz na 4 tygodnie, niedzieli wolnej od pracy, o czym stanowi art. 151¹² kodeksu pracy.

Określenie dni, w których to, może być wykonywana praca w opisywanym systemie czasu pracy.

Praca w przedmiotowym systemie czasu pracy, może być wykonywana jedynie w piątek, sobotę, niedzielę oraz święto.

Dniami świątecznymi zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28 ze zm. oraz z 2010 r. Nr 224, poz. 1459) są: 1 stycznia - Nowy Rok, pierwszy dzień Wielkiej Nocy, drugi dzień Wielkiej Nocy,1 maja - Święto Państwowe, 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek,  dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,1 listopada - Wszystkich Świętych,11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia,26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.

Warunki wprowadzania i stosowania przerywanego systemu czasu pracy

Praca w godzinach nadliczbowych

Praca w godzinach nadliczbowych w tym systemie czasu pracy będzie występowała jedynie w dni, w których dopuszcza się wykonywanie pracy  t.j.piątek, sobotę, niedziele, święto.

Powyższe potwierdza stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 17 listopada 2010 r. GPP-459-4560-75-1/10/PE/RP, zgodnie z którym, pracownika wobec którego stosowany jest tzw. „weekendowo-świąteczny system czasu pracy” można zatrudniać jedynie w ściśle określonych wskazanych przez ustawodawcę dniach. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu art. 144 kodeksu pracy, pracownik ten może świadczyć pracę wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. Tym samym  praca w godzinach nadliczbowych może wystąpić jedynie w dniach wskazanych w tym przepisie.  

W przypadku zatrudnienia pracownika w omawianym systemie, w niepełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie art. 151¹ § 5 kodeksu pracy strony w umowie o pracę ustalają dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika oprócz dodatkowego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia które przewiduje art. 151¹§ 1 kodeksu pracy. Czyli np. strony w umowie o pracę wykonywanej na ½ etatu postanawiają, że prócz wynagrodzenia za godziny pracy, pracownik otrzyma dodatek z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, gdy przekroczy normę dobową w wymiarze 4 godzin a tygodniową w wymiarze 20 godzin przeciętnie na tydzień w danym okresie rozliczeniowym czasu pracy.

Rozliczanie czasu pracy kadry kierowniczej

W sytuacji zatrudnienia pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych dojdzie gdy pracownik ten w piątek, sobotę , niedzielę, święto będzie pracował ponad 12 godzin na dobę lub dojdzie do wykonywania pracy ponad ustalony rozkładem czasu pracy wymiar czasu pracy pracownika w danym dniu. Przykładowo pracownik w piątek miał pracować osiem godzin zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy ale na skutek polecenia pracodawcy musiał pozostać w pracy jeszcze przez np. 4 godziny.

Praca w placówkach handlowych w święta

Wprowadzenie weekendowo- świątecznego systemu czasu pracy, nie wyłącza obowiązku stosowania  postanowień art. 151^9a § 1 kodeksu pracy, który to zakazuje wykonywania pracy w święta w placówkach handlowych.

Odpowiedzialność wykroczeniowa

W przypadku omawianego systemu czasu pracy, wyznaczanie pracy w innym dniu niż piątek, sobota, niedziela, święto, może być potraktowane jako wykroczenie określone w art. 281 pkt. 5 kodeksu pracy, z uwagi na naruszenie przepisów dotyczących czasu pracy, które zagrożone jest karą grzywny od 1000 zł do 30.000 zł. Odpowiedzialność ta może być przypisana pracodawcy lub osobie działającej w jego imieniu, która dopuściła się do popełnienia opisywanego wykroczenia.

Dodatkowe wolne lub wynagrodzenie za prace w święta