Praca w godzinach nadliczbowych – kto nie musi jej wykonywać

W art. 151 § 1 Kodeksu pracy czytamy:

Powyższego przepisu § 1 pkt 2 nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.

Pracą w godzinach nadliczbowych jest więc najczęściej praca ponad 8 godzin na dobę lub praca ponad przeciętnie 40 godzin na tydzień.

Kto ma zakaz pracy w godzinach nadliczbowych

Zgodnie z art. 100 § 1 i 2 Kodeksu pracy, pracownik jest zobowiązany:

• stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę,
• dbać o dobro zakładu pracy.

Z tego wynika, że – co do zasady – wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych na polecenie pracodawcy jest obowiązkiem pracownika.

Od tej zasady jest jednak wyjątek. Istnieje bowiem grupa pracowników, których obowiązuje bezwzględny zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych. Należą do niej pracownicy młodociani, kobiety w ciąży i pracownicy niepełnosprawni.

Kto może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych

Istnieje również grupa pracowników, którzy mogą odmówić wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych lub mówiąc inaczej – muszą wyrazić na nią zgodę. Do niej zaliczają się rodzice wychowujący dzieci w wieku do lat 4 oraz pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (jeżeli dotyczy to szczególnych potrzeb pracodawcy).

Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)