REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sześć kolorowych kapeluszy, czyli nauka kreatywnego myślenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Halina Guryn
Halina Guryn

REKLAMA

Rozmowa z Peterem de Bono, światowym ekspertem, trenerem i propagatorem technik kreatywnego myślenia

• Na czym polega nauka kreatywnego myślenia?

REKLAMA

Autopromocja

Przede wszystkim na pomocy w rozwijaniu umiejętności dokonywania zmian. Nie oczekuję od ludzi, aby robili coś z niczego. Natomiast spodziewam się, że ludzie chcą podwyższać swój komfort życia. Dzięki własnej kreatywności i twórczej inwencji potrafią nadawać zastanym rzeczom całkowicie nową formę. To także jest wyrazem innowacyjności. Uważam przy tym, że najważniejszym rezultatem kreatywnego myślenia jest poczucie wyzwolenia, które pozwala wymyślać nowe koncepcje i wprowadzać nieznane dotąd rozwiązania. Co więcej, poczucie wyzwolenia przejawia się również w zdolności i odwadze do prezentowania innym swoich nowych pomysłów. Jednak to wcale nie oznacza, że po usunięciu barier i zahamowań człowiek automatycznie stanie się kreatywny.

• Jak można rozwijać w sobie zdolność twórczego, innowacyjnego myślenia?

Niektóre osoby są z natury nowatorskie. Dlatego też sądzę, że ludzką wyobraźnię należy rozwijać w jak najmłodszym wieku. Jestem też głęboko przekonany, że warto poświęcić czas i wysiłek, aby możliwie wcześnie wykształcić w człowieku poczucie pewności siebie i własnej wartości. Sugeruję zatem, aby uczyć dzieci czytać i pisać zanim skończą siedem lat, bowiem później bariery w rozwijaniu wyobraźni i twórczej inwencji są coraz większe. Spotkałem wiele osób o innowacyjnych zdolnościach, które nauczyły się czytać w okresie wczesnego dzieciństwa. W wyniku moich długoletnich obserwacji stwierdziłem również, że wielu niepiśmiennych ludzi przejawia wybitne innowacyjne zdolności.

• W jaki sposób promować, a nie niszczyć w innych zdolność do twórczego myślenia i innowacji?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niezbędnym warunkiem jest - moim zdaniem - poczucie własnej wartości i zaufanie do siebie. Dla wielu osób wypracowanie pewności siebie i wiary we własne możliwości bywa jednym z największych wyzwań, z jakimi muszą się zmierzyć i którego znaczenia początkowo wcale sobie nie uświadamiają. Podam przykład - prowadzimy szkolenia dla firm z Malezji, które wysyłają do nas nowo zatrudnionych absolwentów uczelni na kurs kreatywnego myślenia. I wówczas trening zaczynamy właśnie od kształtowania i rozwijania poczucia własnej wartości oraz szacunku do samego siebie. Podobnie zaczynam także szkolenia prowadzone na uniwersytetach czy w dużych organizacjach na terenie Indii i Chin. Zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe mogą zdobywać i rozwijać poczucie własnej wartości już podczas zajęć należących do pierwszej części programu CoRT. Nie ma tu żadnego limitu wieku, natomiast są wskazówki, jak - krok po kroku - przechodzić przez kolejne fazy w procesie myślenia.

 

• Na czym polega upowszechnianie myślenia kreatywnego w środowisku zawodowym - wśród współpracowników i podwładnych?

Promowanie kreatywności i innowacyjności w organizacjach nie jest sprawą łatwą. Warunkiem powodzenia jest bowiem jakość wewnętrznej kultury firmy. Bywa tak, że twórczą inicjatywę przejawiają z początku nieliczne osoby, które zaczynają budować małe zespoły ludzi o podobnym twórczym charakterze. Są to pracownicy, którzy często całkowicie z własnej inicjatywy rozwiązują trudne problemy, stosując zupełnie nowe podejście i niestosowane dotąd metody. Akceptacja takich grup jest sposobem na wprowadzanie i upowszechnianie kreatywnego myślenia w organizacjach, które z upływem czasu coraz wyraźniej dostrzegają zalety i korzyści wynikające z kreatywności. Zaczynają więc przyznawać rację tym, którzy twierdzą, iż prawdziwa wartość organizacji tkwi w umysłach i inwencji pracowników.


• Co - oprócz wiary we własne siły i twórczy potencjał - potrzebne jest, aby być kreatywnym?

REKLAMA

Jest tyle napisanych i wygłaszanych na świecie elaboratów na temat kreatywności i innowacji, jednak rzadko można wyszkolić się w zdobyciu tych życiowych umiejętności, które są bazą dla inwencji i pomysłowości. Dlatego uważam, że poznanie technik twórczego myślenia jest bardzo ważne. W dodatku nie jest ono wcale trudne. Wystarczy kurs trwający dwa dni i prowadzony przez doświadczonego trenera oraz codzienna praktyka i własna dyscyplina, aby wdrożyć procedury kreatywnego myślenia.

Dodam, że zastosowanie technik kreatywnego myślenia nie jest żadną teorią. Używając ich, przeprowadziłem w ciągu ponad 30 lat wiele szkoleń i za każdym razem mogłem przekonać się, że rzeczywiście są skuteczne i przydatne w codziennym życiu. Oczywiście może zdarzyć się tak, że z natury zbuntowane, ale zarazem twórcze osoby sprzeciwią się naszemu formalnemu i uporządkowanemu podejściu do kreatywności. Niemniej jednak zastosowanie konkretnych narzędzi kreatywnego myślenia może być bardziej efektywne i przynieść więcej korzyści.

• Jakie techniki uważa Pan więc za kluczowe w rozwoju twórczego myślenia?

To technika myślenia lateralnego (Lateral Thinking - myślenie lateralne - równoległe - przyp. red.) Jest ona oparta na wiedzy o fizjologicznych funkcjach ludzkiego mózgu zawartej w książce Edwarda de Bono. Według niego zdolność do innowacyjnego, twórczego myślenia polega na tworzeniu przez nasz umysł asymetrycznych schematów. Myślenie lateralne pozwala widzieć i analizować konkretną sytuację z różnych stron i perspektyw, ułatwia dostrzeganie nowych możliwości, tworzenie pozornie nieistniejących połączeń. Pozwala świadomie rezygnować z gotowych rozwiązań po to, aby znajdować bardziej optymalne, alternatywne sposoby myślenia i działania. Druga technika myślenia, o której chciałbym powiedzieć, nosi nazwę Six Thinking Hats (metoda sześciu kapeluszy).

 

• Czy może Pan scharakteryzować tę metodę?

Jest to technika, której autorem jest również Edward de Bono. Każdy rodzaj myślenia jest oznaczony innym kolorem kapelusza, np. biały przypisany jest obiektywnym informacjom, zielony - dostrzeganiu możliwości i innowacyjnym pomysłom, żółty - widzeniu zalet i korzyści z zastosowania konkretnych działań itd. Stosując wybrany typ myślenia w danej sytuacji możemy zaoszczędzić własną energię i szybciej wyciągać wnioski. Metoda sześciu kapeluszy stanowi podstawę komunikacji między ludźmi prezentującymi rozmaite podejścia (symbolizowane kolorami kapeluszy), a zarazem odpowiednią przestrzeń dla innowacji i poszukiwania nowych rozwiązań. Dzięki metodzie sześciu kapeluszy można wydobyć wartości i korzyści z każdej opcji myślenia i postępowania - najpierw używając żółtego kapelusza (optymizm), potem czarnego (krytyczna analiza, dostrzeganie ryzyka), a następnie zielonego (nowe pomysły), i w ten sposób stworzyć kombinację pozwalającą przezwyciężyć trudności i rozwiązać problem. Metoda sześciu kapeluszy jest podobna do gry planszowej. Jest też z powodzeniem stosowana na całym świecie zarówno w szkołach, jak i w różnego rodzaju organizacjach. Zresztą kilka miesięcy temu otrzymałem ze Stanów Zjednoczonych list, w którym autorka opisywała efekty zastosowania tej metody w swojej pracy doktorskiej. W rezultacie otrzymała bardzo wysoką ocenę, a egzaminatorzy podkreślali, że praca jest najbardziej przejrzysta spośród tych, jakie dotychczas mieli okazję oceniać.

• Kiedy warto zastosować technikę myślenia lateralnego, a kiedy metodę sześciu kapeluszy?

Nie można wskazać jednoznacznie, w jakich sytuacjach konkretne narzędzie będzie bardziej przydatne. Poszczególne techniki myślenia są elementem życiowych umiejętności każdego z nas - są częścią nas. Przejawiają się przecież w poczuciu własnej wartości, wiary w swoje możliwości i wewnętrzną siłę. Nie widzę przy tym żadnego ryzyka w uczeniu się poszczególnych technik kreatywnego myślenia i rozwijania zdolności do innowacji. Bez wątpienia postęp w każdej dziedzinie nie może odbywać się bez nowatorskich pomysłów, co w równym stopniu odnosi się do jednostki, rodziny, poszczególnych organizacji czy też państw. Obecnie widzę olbrzymie zainteresowanie technikami kreatywnego myślenia w chińskich i hinduskich szkołach, które stawiają sobie za cel rozwój - m.in. za pomocą programu CoRT - innowacyjnego potencjału wśród dzieci i młodzieży.

• Czy na koniec zechciałby Pan podać przykład ćwiczenia stosowanego w szkoleniach kreatywnego myślenia?

Prowadząc szkolenie w grupach, proszę uczestników o odpowiedź na pytanie, czy np. wyjęcie siedzeń z autobusów jest dobrym czy złym pomysłem. Proszę też o wskazanie zalet i wad różnych punktów widzenia na zadany temat. Prawie zawsze dzieje się tak, że odpowiadający zmieniają wyrażone na początku zdanie. To ćwiczenie wyraźnie pokazuje, że na myślenie krytyczne, rozważanie zarówno korzyści, jak i wad zastosowania różnych wariantów potencjalnego działania, a przede wszystkim - na myślenie kreatywne zawsze powinno być miejsce.

• Dziękuję za rozmowę.


Peter de Bono jest najbliższym współpracownikiem, głównym konsultantem i propagatorem technik myślenia innowacyjnego swojego brata, Edwarda de Bono. Ukończył Królewski Uniwersytet Maltański i Królewską Akademię Wojskową Wielkiej Brytanii. Współpracował nad rozwojem globalnej sieci i jej prototypem ARPAnet. Wspólnie z bratem Edwardem przyczynił się do opracowania innowacyjnego Medycznego Systemu Diagnostycznego w Wielkiej Brytanii. Peter de Bono zaprojektował i wdrożył zintegrowane systemy komputerowe dla wielu dużych organizacji. Od kilkunastu lat prowadzi treningi technik myślenia, prezentacje, wykłady i odczyty dla firm, organizacji i środowisk akademickich na całym świecie. Więcej szczegółów: www.edwdebono.com/cavendish

Tłumaczenie i redakcja Halina Guryn

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne wymogi automatyzacji. Co może zrobić AI, a co nadal wymaga pracy człowieka? AI Act od 2026 roku - co nowe przepisy zmienią w biznesie?

Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawia się pytanie o granice ich stosowania w kontekście odpowiedzialności prawnej. Choć Polska nie posiada jeszcze kompleksowej regulacji dotyczącej AI, to już dziś na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, RODO czy kodeksu cywilnego można ocenić, co wolno, a czego nie wolno automatyzować. Uwagę przedsiębiorców i prawników coraz bardziej przyciąga także unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act), które wejdzie w życie w 2026 roku i wprowadzi kategoryzację systemów AI, nakładając ścisłe wymogi na te uznane za wysokiego ryzyka.

Wypadki przy pracy 2024 [GUS]

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

REKLAMA

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

REKLAMA