REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Choroby zawodowe - wykaz

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Choroba zawodowa - wykaz. /Fot. Fotolia
Choroba zawodowa - wykaz. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Choroba zawodowa to choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Wykaz chorób zawodowych znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych.

Choroba zawodowa

REKLAMA

Kodeks pracy w art. 2351 zawiera definicję choroby zawodowej. Choroba zawodowa to choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.

Aby określone schorzenie mogło być uznane za chorobę zawodową, muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki:

  • rozpoznane schorzenie musi odpowiadać chorobie ujętej w wykazie chorób zawodowych
  • a nadto musi być spowodowane czynnikami szkodliwymi dla zdrowia występującymi w środowisku pracy osoby zainteresowanej lub w związku z jej wykonywaniem - zwanymi narażeniem zawodowym.

Zobacz: Choroby zawodowe po nowemu

REKLAMA

Pojęcie choroby zawodowej należy traktować jak pojęcie prawne, które oznacza zachorowanie pozostające w związku przyczynowym z pracą, jej rodzajem, charakterem i warunkami jej wykonywania (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 29 grudnia 2010 r., sygn. akt IV SA/Wr 201/2010).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005 r. (I UK 218/04, OSNP 2005/21/341) uznał, że przy stwierdzeniu choroby zawodowej może być uwzględniane jedynie działanie substancji wymienionych w obowiązujących aktach wykonawczych wydanych z upoważnienia przepisów Kodeksu pracy, a katalog chorób zawodowych nie może być poszerzany w drodze wnioskowań z innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Co istotne, Państwowy Inspektor Sanitarny wydając decyzję w sprawie choroby zawodowej, nie ma prawa do dokonania kontroli merytorycznej orzeczeń lekarskich jednostek organizacyjnych uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych. Nie jest również uprawniony do dokonywania własnych ustaleń prowadzących do odmiennego rozpoznania jednostki chorobowej.

Właściwymi do orzekania o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej rozpoznania są wyłącznie jednostki orzecznicze wymienione w § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 maja 2011 r., sygn. akt VII SA/Wa 225/2011)

Zobacz: Jednorazowe odszkodowanie z tytułu doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

Rozporządzenie Rady Ministrów

Na podstawie art. 237 § 1 pkt 3–6 i § 11 Kodeksu pracy Rada Ministrów uwzględniając aktualną wiedzę w zakresie patogenezy i epidemiologii chorób powodowanych przez czynniki szkodliwe dla człowieka występujące w środowisku pracy oraz kierując się koniecznością zapobiegania występowaniu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w drodze rozporządzenia określa:

  1. wykaz chorób zawodowych,
  2. okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym,
  3. sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych,
  4. podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.

Co więcej, Rada Ministrów w drodze rozporządzenia wskazuje instytut medycyny pracy, do którego pracodawca przesyła zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej oraz termin, w którym ma ono być przesłane. Przy wyborze instytutu kieruje się jego specjalizacją oraz rodzajem prowadzonych w nim badań.

Zobacz również: Forum Kadry - BHP

Regulację powyższych spraw zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Załącznik do rozporządzenia określa wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym. Wymienia on 26 podstawowych jednostek chorobowych.

Wykaz chorób zawodowych

 

Choroby zawodowe

Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym

1

2

1.

Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne

w przypadku zatruć ostrych - 3 dni,

w przypadku zatruć przewlekłych - w zależności od rodzaju substancji

2.

Gorączka metaliczna

          3 dni

3.

Pylice płuc:

 

1)

pylica krzemowa

nie można określić

2)

pylica górników kopalń węgla

nie można określić

3)

pylico-gruźlica

nie można określić

4)

pylica spawaczy

nie można określić

5)

pylica azbestowa oraz pozostałe pylice krzemianowe

nie można określić

6)

pylica talkowa

nie można określić

7)

pylica grafitowa

nie można określić

8)

pylice wywoływane pyłami metali

nie można określić

4.

Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu:

 

1)

rozległe zgrubienia opłucnej

nie można określić

2)

rozległe blaszki opłucnej lub osierdzia

nie można określić

3)

wysięk opłucnowy

3 lata

5.

Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30 % przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń

 

6.

Astma oskrzelowa

1 rok

7.

Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych:

 

1)

postać ostra i podostra

1 rok

2)

postać przewlekła

3 lata

8.

Ostre uogólnione reakcje alergiczne

1 dzień

9.

Byssinoza

7 dni

10.

Beryloza

nie można określić

11.

Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych

nie można określić

12.

Alergiczny nieżyt nosa

1 rok

13.

Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym

1 rok

14.

Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym

2 lata

15.

Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat:

 

1)

guzki głosowe twarde

2 lata

2)

wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych

2 lata

3)

niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią

2 lata

16.

Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego:

 

1)

ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego części

2 miesiące

2)

ostra choroba popromienna o charakterze zmian zapalnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki podskórnej

1 miesiąc

3)

przewlekłe popromienne zapalenie skóry

nie można określić

4)

przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnego

nie można określić

5)

zaćma popromienna

10 lat

17.

Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi:

 

1)

rak płuca, rak oskrzela

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

2)

międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

3)

nowotwór układu krwiotwórczego

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

4)

nowotwór skóry

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

5)

nowotwór pęcherza moczowego

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

6)

nowotwór wątroby

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

7)

rak krtani

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

8)

nowotwór nosa i zatok przynosowych

indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu

9)

nowotwory wywołane działaniem promieniowania jonizującego z prawdopodobieństwem indukcji przekraczającym 10 %

indywidualnie, po oszacowaniu ryzyka

18.

Choroby skóry:

 

1)

alergiczne kontaktowe zapalenie skóry

2 lata

2)

kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia

1 miesiąc

3)

trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym charakterze

1 miesiąc

4)

drożdżakowe zapalenie skóry rąk u osób pracujących w warunkach sprzyjających rozwojowi drożdżaków chorobotwórczych

1 miesiąc

5)

grzybice skóry u osób stykających się z materiałem biologicznym pochodzącym od zwierząt

1 miesiąc

6)

pokrzywka kontaktowa

2 miesiące

7)

fotodermatozy zawodowe

2 lata

19.

Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy:

 

1)

przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki

1 rok

2)

przewlekłe zapalenie kaletki maziowej

1 rok

3)

przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej

1 rok

4)

przewlekłe zapalenie okołostawowe barku

1 rok

5)

przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej

1 rok

6)

zmęczeniowe złamanie kości

1 rok

20.

Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy:

 

1)

zespół cieśni w obrębie nadgarstka

1 rok

2)

zespół rowka nerwu łokciowego

1 rok

3)

zespół kanału de Guyona

1 rok

4)

uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących pracę w pozycji kucznej

1 rok

21.

Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz

2 lata

22.

Zespół wibracyjny:

 

1)

postać naczyniowo-nerwowa

1 rok

2)

postać kostno-stawowa

3 lata

3)

postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-stawowa

3 lata

23.

Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego:

 

1)

choroba dekompresyjna

5 lat

2)

urazy ciśnieniowe

3 dni

3)

następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem

3 dni

24.

Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia:

 

1)

udar cieplny albo jego następstwa

1 rok

2)

wyczerpanie cieplne albo jego następstwa

1 rok

3)

odmroziny

1 rok

25.

Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi:

 

1)

alergiczne zapalenie spojówek

1 rok

2)

ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym

3 dni

3)

epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub rogówki

1 rok

4)

zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi

3 lata

5)

zaćma wywołana działaniem promieniowania podczerwonego lub długofalowego nadfioletowego

10 lat

6)

centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki wywołane krótkofalowym promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym z obszaru widma niebieskiego

3 lata

26.

Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa

nie można określić

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U.z 2009 Nr 105, poz. 869 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA