REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

B2B a BHP

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
B2B a BHP
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

B2B a BHP - jakie są obowiązki pracodawców czy przedsiębiorców współpracujących z osobami niebędącymi pracownikami czy też  z innymi przedsiębiorcami? Czy jednoosobowa działalność musi mieć szkolenie BHP? Czy pracodawca musi zapewnić BHP studentom? Okazuje się, że jest wiele obowiązków, o których nie wiedzą pracodawcy czy przedsiębiorcy.

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP względem niepracowników

Wielu, być może mylnie, uważa, że obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP) należy stosować tylko do pracowników. Okazuje się, że nie! Pracodawcy czy przedsiębiorcy nie zatrudniający pracowników ale współpracujący np. z osobami zatrudnionymi na podstawach cywilnoprawnych, na podstawie B2B (business-to-business) - czyli współpraca pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, czy też  organizujący zajęcia na terenie zakładu pracy dla studentów i uczniów niebędących jego pracownikami - musi zapewnić BHP tym podmiotom! Dlaczego? Skąd to wynika? Jaka jest podstawa prawna? Odpowiedź można znaleźć w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP).

REKLAMA

Autopromocja

Przepis art. 304 § 1 KP, wskazuje, że pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 KP, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą. 

Przykład
Jakie to są obowiązki? Okazuje się, że jest to katalog otwarty, jednak do najważniejszych należą:

1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
3) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
4) zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
5) uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
6) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
7) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Jak podkreśla w wyroku Sąd Apelacyjny w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 listopada 2020 r., III AUa 172/20 - ustawowe nakazy i zakazy odnoszące się do bezpieczeństwa i higieny pracy w miejscu pracy, bezwarunkowo zobowiązują pracodawcę do zapewnienia pracownikom oraz innym osobom fizycznym świadczącym pracę, bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. To pracodawca ponosi odpowiedzialność za złamanie tych nakazów i zakazów (niewykonanie zobowiązania), a powierzenie przez niego zadań w tym zakresie swoim pracownikom, w tym powołanym do tego służbom, ewentualnie zlecenie tych zadań podmiotom zewnętrznym, nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy prowadzonym przez pracodawcę. Oznacza to, że pracodawca zawsze ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, w granicach swojego zobowiązani

W świetle art. 304 § 1 KP w zw. z art. 207 § 2 KP powinność pracodawcy zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, dotyczy zarówno pracowników, jak i osób świadczących pracę w ramach niepracowniczych stosunków zatrudnienia cywilnoprawnego (wynikających z umowy o dzieło, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług). W wykonaniu tego obowiązku pracodawca może od tych osób domagać się przestrzegania przepisów i zasad bhp, wydając im polecenia usunięcia w tym zakresie ewentualnych uchybień i kontrolując ich wykonanie (art. 207 § 2 pkt 2). Odpowiednikiem tych kompetencji pracodawcy jest po stronie wspomnianych osób przewidziany w art. 304[1] KP obowiązek respektowania art. 211 KP, traktującego przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp jako "podstawowy" obowiązek pracownika (innego zatrudnionego) - tak stwierdził natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 kwietnia 2017 r., I OSK 1558/15.

Ważne

Obowiązki BHP przedsiębiorców (niebędących pracodawcami) względem niepracowników i samozatrudnionych 

Obowiązki określone w art. 207 § 2 KP stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne:
1) na innej podstawie niż stosunek pracy;
2) prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.

Czy pracodawca musi zapewnić BHP studentom?

Tak, pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki zajęć odbywanych na terenie zakładu pracy przez studentów i uczniów niebędących jego pracownikami. Wprawdzie, placówki oświatowe i uczelnie są zobowiązane do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków odbywania w nich zajęć przez uczniów i studentów, niemniej dodatkowe zabezpieczenie polega na tym, że uczniowie i studenci w trakcie odbywanych zajęć (np. praktyk) nie pozostają w zatrudnieniu, niemniej są chronieni przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy w sposób zbliżony do pracowników. Wymieniony obowiązek spoczywa także na podmiocie, który nie jest pracodawcą (bo nie zatrudnia pracowników), ale np. przyjmuje studentów na praktyki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia dla osób trzecich

W razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby niebiorące udziału w procesie pracy (np. w ogólnodostępnych pomieszczeniach, na wolnym powietrzu), pracodawca jest obowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia tym osobom. Ten przepis wydaje się najbardziej wątpliwy i najrzadziej stosowany w praktyce, bo np. czy ogrodzenie miejsca pracy przy budowie np. taśmą jest wystarczające - nie wydaje się.

Czy jednoosobowa działalność (samozatrudniony) musi mieć szkolenie BHP?

Przepisy prawne tego nie regulują. Nie ma zatem prawnego obowiązku organizowania dla siebie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada się status samozatrudnionego, czyli przedsiębiorcy prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą ale nie zatrudniającego do tego pracowników. Niemniej jednak jak wynika, z wcześniejszej części artykułu jeżeli dochodzi w ramach tej działalności do współpracy z innymi podmiotami, należy zapewnić im BHP.

Państwowa Inspekcja Pracy o bezpieczeństwie samozatrudnionych 

Zagadnieniu zapewnienia bezpiecznych warunków pracy osobom samozatrudnionym było poświęcone w dniu 9 stycznia 2024 r. posiedzenie Rady Ochrony Pracy. Jak podkreślano na spotkaniu: "Państwowa Inspekcja Pracy od lat konsekwentnie prowadzi działania ukierunkowane na zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wszystkim pracującym, bez względu na formę zatrudnienia. Naszą misją są działania mające na celu ograniczanie zarówno wypadków przy pracy, jak i chorób zawodowych, do których w znacznej mierze przyczyniają się niewłaściwe warunki pracy. Wyniki kontroli prowadzonych przez inspektorów pracy wskazują na niewystarczający zakres ochrony osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Także możliwe do egzekwowania przez Państwową Inspekcję Pracy wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w przypadku tej grupy osób przysparzają trudności. (…) Państwowa Inspekcja Pracy – realizując swoje ustawowe obowiązki – będzie kontynuowała działania nadzorczo-kontrolne w najbardziej wypadkogennych sektorach gospodarki i obszarach funkcjonowania przedsiębiorstw. Planowane zadania kontrolne nie są bezpośrednio ukierunkowane na firmy współpracujące z osobami fizycznymi na innej podstawie niż umowa o pracę. Dopiero po przystąpieniu do kontroli w konkretnej firmie istnieje możliwość weryfikacji, na jakiej podstawie prawnej pracują w niej osoby zatrudnione. Wynika to z braku możliwości wcześniejszego ustalenia firm, które masowo wykorzystują pozapracownicze formy współpracy.".

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS. Ile wynoszą w 2025 r. i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

REKLAMA

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

REKLAMA