GUS: Od stycznia do września 2023 r. zgłoszono 45 809 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy

• Co zalicza się do wypadku w pracy?
• Wypadki przy pracy w I półroczu 2023
• Wypadki przy pracy od stycznia do września 2023 
• Mnie wypadków śmiertelnych i ciężkich
• Wypadki przy pracy zdalnej
• Akcja kontrolna pracy zdalnej prowadzona przez PIP 

Co zalicza się do wypadku w pracy?

Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;

2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;

3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Wypadki przy pracy w I półroczu 2023

Jak podaje GUS: w I półroczu 2023 r. zgłoszono 28 400 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, czyli o 1,8 proc. więcej niż w I półroczu 2022 r. Zwiększyła się również liczba poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących (wskaźnik wypadkowości) z 1,89 do 1,99.

Wypadki przy pracy od stycznia do września 2023 

Kolejne wstępne dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że w okresie od stycznia do września 2023 r. zgłoszono 45 809 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy – co oznacza wzrost o 7,5 proc. w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku. Wskaźnik wypadkowości, określający liczbę poszkodowanych na 1 000 pracujących, wzrósł z 2,99 do 3,22. Najwięcej poszkodowanych odnotowano w wypadkach z innym skutkiem niż śmiertelny i ciężki bo aż 45 504 osób (wzrost o 7,6 proc.).

Mnie wypadków śmiertelnych i ciężkich

Generalnie da się zauważyć tendencję wzrostową co do liczby wypadków przy pracy, jednak pocieszające jest to, że nastąpił spadek liczby najciężej poszkodowanych - o 10 proc. w wypadkach śmiertelnych (99 osób) oraz o 5,1 proc. w wypadkach ciężkich (206 osób). 

Wypadki przy pracy zdalnej

Od 2023 r. w ramach Statystycznej karty wypadku dodatkowe pytanie weryfikuje zdarzenia mające miejsce podczas wykonywania pracy zdalnej. Takie określenie miejsca ma na celu pozyskanie konkretnych danych, a co za tym idzie przygotowanie działań naprawczych, aby w możliwie jak największym zakresie ograniczyć występowanie tego typu sytuacji.

Akcja kontrolna pracy zdalnej prowadzona przez PIP 

Państwowa Inspekcja Pracy rozpoczęła akcję kontrolną „Przestrzegania przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu pracowników w formie zdalnej”. Od 7 kwietnia 2023 r. do 1 czerwca 2023 r. przeprowadzonych zostało 40 kontroli w zakładach pracy w różnych sektorach gospodarczych. Jak podaje PIP - nieprawidłowości ujawnione w toku czynności kontrolnych dotyczyły m.in.:

• nieprawidłowej treści regulaminu pracy zdalnej,

• podjęcia ustaleń w sprawie zasad wykonywania pracy zdalnej w ramach regulaminu, zamiast w porozumieniu z organizacjami związków zawodowych działającymi u pracodawcy,

• nieuzgodnienia treści regulaminu pracy zdalnej z przedstawicielami pracowników,

• nieuzupełnienia informacji z art. 29 § 3 Kodeksu pracy o dodatkowe informacje, związane z pracą zdalną,

• braku dokumentacji oceny ryzyka zawodowego uzupełnionej o zagadnienia związane z wykonywaniem pracy zdalnej,

• niezapoznania pracowników świadczących pracę zdalną z dokonaną oceną ryzyka zawodowego,

• braku wymaganej przepisami pisemnej informacji, na podstawie wyników oceny ryzyka zawodowego,

• nieustalenia wysokości ryczałtu z tytułu zwrotu kosztów wykonywania pracy zdalnej oraz nienaliczenia i niewypłacenia uprawnionym pracownikom tego świadczenia za dany miesiąc,

• brak pisemnych oświadczeń pracowników dotyczących bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w miejscu wykonywania pracy zdalnej,

• nieustalenia w porozumieniach zawartych z pracownikami terminu wypłaty ryczałtu, sposobu potwierdzania obecności, nieprawidłowości w zakresie regulacji dotyczącej kontroli pracy zdalnej,

• nieokreślenia warunków stosowania pracy zdalnej w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i organizacjami związkowymi.

Jak widać najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w obrębie formalnych aspektów. Jednak szczególnie niepokojący jest brak dokumentacji oceny ryzyka zawodowego uzupełnionej o zagadnienia związane z wykonywaniem pracy zdalnej.

Z pierwszych zebranych danych wynika, że w okresie od stycznia do września ub.r. na tzw. home office zostały poszkodowane 233 osoby – w porównaniu do ponad 45 tys. pracowników ogólnie dotkniętych wypadkami, ta liczba wydaje się mało alarmująca. Natomiast musimy wziąć pod uwagę fakt, że zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy uwzględniającą nowe przepisy dot. pracy zdalnej, która weszła w życie 7 kwietnia 2023 r., każda firma, której pracownicy wykonują pracę poza jej siedzibą, jest zobowiązana wdrożyć rozwiązania i stosowną dokumentację do wypełnienia obowiązków wymaganych Kodeksem. Należą do nich m.in. oświadczenie pracownika, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy, jak również dostosowane instrukcje BHP oraz zaktualizowane o zagrożenia wynikające z pracy w innym miejscu oceny ryzyka zawodowego. 233 wypadki są więc wyraźnym sygnałem dla pracodawców do weryfikacji i określenia, które czynniki miały największy wpływ na ich powstanie, a w efekcie wdrożenia działań naprawczych w ramach całej organizacji – mówi Monika Grządziela, Ekspert ds. bezpieczeństwa pracy W&W Consulting.