Czy i kiedy pracodawca powinien wydawać obuwie i odzież roboczą?

• Jakie ubranie robocze przysługuje pracownikowi?
• Odzież i obuwie - praca w służbie
• Czy trzeba płacić za odzież i obuwie robocze?
• Co jeżeli pracownik zniszczy odzież lub obuwie robocze?
• Gdzie pracodawca powinien ustalić zasady dotyczące odzieży i obuwia roboczego?
• Czy pracownik może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczych?
• Ile wynosi ekwiwalent za odzież roboczą?
• Kiedy pracownik nie może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczych?
• Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej
• Okres używania odzieży i obuwia roboczego?

Jakie ubranie robocze przysługuje pracownikowi?

Wielu pracowników zastanawia się czy i kiedy pracodawca powinien wydawać obuwie i odzież roboczą. Odpowiedź jest prosta:

Autopromocja

Jednocześnie należy pamiętać, że jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych jest stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.

Przydział odzieży roboczej nie zależy od nazwy stanowiska pracy, ale od środowiska pracy, które na nim występuje - tak wskazuje w wyroku sąd Apelacyjny w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1 września 2021 r., sygn. III APa 6/21.

Autopromocja

Monitor Bezpieczeństwa
i Higieny Pracy
Wydanie cyfrowe

Sprawdź

Odzież i obuwie - praca w służbie

Należy pamiętać, że szczegółowe zasady przydzielania odzieży roboczej, środków ochronnych i innych w zależności od rodzaju zatrudnienia, mogą być uregulowane w wewnętrznych zarządzeniach. Szczególnie ma to miejsce w służbach mundurowych.

Czy trzeba płacić za odzież i obuwie robocze?

Nie, odzież i obuwie robocze przydzielane są pracownikowi nieodpłatnie.

Odzież i obuwie robocze stanowią własność pracodawcy.

W sytuacji zakończenia umowy i stosunku pracy pracownik musi oddać je pracodawcy.

Co jeżeli pracownik zniszczy odzież lub obuwie robocze?

Jeżeli utrata lub zniszczenie odzieży lub obuwia roboczego nastąpiły z winy pracownika, jest on obowiązany zwrócić pracodawcy kwotę równą niezamortyzowanej części utraconego lub zniszczonego wyposażenia. 

Zgodnie z zasadami odpowiedzialności pracownika, wskazanymi w art. 124 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP) pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się odzież i obuwie robocze, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu.

Gdzie pracodawca powinien ustalić zasady dotyczące odzieży i obuwia roboczego?

Regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności: organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej.

Uszczegóławiając, konkretne rodzaje odzieży i obuwia roboczego, jak i przewidywane okresy użytkowania ustala pracodawca, po konsultacji z pracownikami lub przedstawicielami pracowników (jeżeli w zakładzie pracy nie ma związków zawodowych). Na podstawie tych ustaleń, powinny zostać sporządzone w zakładzie tabele norm przydziału odzieży i obuwia roboczego.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Czy pracownik może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczych?

Tak, w niektórych przypadkach pracownik może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczych. Konieczne jest jednak najpierw ustalenie przez pracodawcę stanowisk, na których dopuszcza się używanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. Konieczna jest do tego zgoda pracowników!

Ile wynosi ekwiwalent za odzież roboczą?

Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

Regulacje KP nie wskazują co ile należy wypłacać pracownikowi ekwiwalent. Powinien to ustalić pracodawca z pracownikami lub ich przedstawicielem.

Kiedy pracownik nie może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczych?

Pracownik nie może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczych, jeżeli na zajmowanych stanowiskach pracy wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej

Jeśli pracodawca nie jest w stanie zapewnić prania odzieży roboczej, może tę czynność powierzyć pracownikowi. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży we własnym zakresie. W przepisach KP nie jest określone, w jaki sposób należy obliczać koszty prania odzieży roboczej poniesione przez pracowników, stąd też lepiej ustalić wcześniej tą kwotę, żeby nie było niepotrzebnych nieporozumień.

Okres używania odzieży i obuwia roboczego?

Odzież i obuwie robocze nie mogą być używane dłużej niż do czasu, kiedy możliwa jest ich naprawa pozwalająca zachować cechy ochronne i użytkowe.