REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Duże zmiany w urlopach rodzicielskich, wychowawczych i opiece

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Łukasz Guza
Łukasz Guza
Duże zmiany w urlopach rodzicielskich, wychowawczych i opiece/fot. Fotolia
Duże zmiany w urlopach rodzicielskich, wychowawczych i opiece/fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Na pracowników czekają ważne zmiany w zasadach przysługiwania urlopu rodzicielskiego lub wychowawczego - wynika z projektu dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Ponadto pracownicy mają zyskać 5 dni urlopu na opiekę nad krewnym.

Pracownicy zyskają rocznie pięć dni urlopu na opiekę nad chorym lub niesamodzielnym członkiem rodziny. Co najmniej dwa miesiące płatnego urlopu na dziecko będzie przysługiwało każdemu z rodziców. Niewykorzystana część przepadnie – np. matka nie będzie mogła wybrać wolnego przypisanego ojcu. Tak wynika z projektu dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Jego ostatnią wersję uzgodnili przedstawiciele Rady UE oraz Parlamentu Europejskiego (formalnie zostanie przyjęty na posiedzeniach plenarnych; Polska na tym etapie wstrzymała się z głosem). Państwa członkowskie będą miały trzy lata na wdrożenie zmian. To oznacza konieczność modyfikacji w polskim ustawodawstwie.

Autopromocja

Dłuższy rodzicielski?

Obecnie rodzicom w Polsce przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, 32 tygodnie rodzicielskiego oraz 36 miesięcy wychowawczego. Tylko za dwa pierwsze przysługuje wynagrodzenie (80 proc. za cały – łącznie roczny – okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego lub 100 proc. za pierwszych sześć miesięcy i 60 proc. od miesiąca siódmego do 12). Z kolei tylko w przypadku wychowawczego część urlopu (jeden miesiąc z 36) jest przypisana do konkretnego opiekuna (czyli np. matka dziecka może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy; od tej zasady obowiązują wyjątki).

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Prowadzenie i przechowywanie po zmianach od 1 stycznia 2019 r.

Projekt dyrektywy przewiduje, że każdemu z rodziców musi przysługiwać co najmniej dwa miesiące płatnego urlopu na dziecko (bez możliwości przejęcia go przez drugiego z opiekunów). Polskie przepisy tego wymogu nie spełniają. Najprostszym rozwiązaniem byłoby więc przypisanie dwóch miesięcy z obecnego wymiaru rodzicielskiego do każdego z rodziców. Decyzja taka mogłaby jednak być negatywnie oceniona przez samych opiekunów. W zdecydowanej większości rodzicielski wykorzystują bowiem wyłącznie kobiety. Dzięki temu przez rok po urodzeniu dziecka mogą poświęcić się opiece. Gdyby dwa miesiące rodzicielskiego przysługiwały wyłącznie ojcu, to matka mogłaby już skorzystać maksymalnie z 10, a nie 12 miesięcy płatnej opieki. Te dwa miesiące przepadłyby, gdyby nie wybrał ich ojciec. Aby uniknąć wrażenia, że ogranicza się matkom ich uprawnienie, rząd może zdecydować się np. na wydłużenie płatnego urlopu rodzicielskiego o kolejne dwa miesiące. Matki nadal mogłyby korzystać z pełnego roku opieki. Jednocześnie ojcowie – którzy teraz bardzo rzadko wybierają rodzicielski – zapewne nie korzystaliby często z tych dwóch przypisanych im dodatkowych miesięcy (czyli wydatki ZUS z tytułu wydłużenia płatnej opieki nie byłyby wysokie).

A może wychowawczy?

Możliwy jest też inny scenariusz.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– Nie można wykluczyć, że ustawodawca zdecyduje się np. na wprowadzenie odpłatności za cztery miesiące urlopu wychowawczego, przy czym każdy z rodziców mógłby wykorzystać po dwa miesiące – zauważa Barbara Surdykowska z biura eksperckiego NSZZ „Solidarność”.

Gdyby rząd wybrał takie rozwiązanie, spełniłby wymogi przewidziane w dyrektywie. Każdy z rodziców miałby prawo do dwóch płatnych miesięcy opieki. Na dodatek unijny projekt wskazuje, że wynagrodzenie za ten czas ma być „odpowiednie”, czyli o jego wysokości zdecydują kraje członkowskie. Rząd mógłby więc ustalić niską odpłatność (np. kilkaset złotych) za każdy z czterech płatnych miesięcy urlopu wychowawczego. Takie rozwiązanie mogłoby być dla ZUS mniej kosztowne niż przedłużenie o dwa miesiące urlopu rodzicielskiego (odpłatnego w wysokości 80 lub 60 proc. wynagrodzenia). Ale pod warunkiem, że z odpłatnej części urlopu wychowawczego nie zaczęłaby masowo korzystać większość rodziców (w praktyce matek).

– Moim zdaniem lepszym rozwiązaniem byłoby systemowe zapewnienie obojgu rodzicom prawa do opieki płatnej na godnym poziomie. Celem dyrektywy jest przecież realne umożliwienie łączenia życia prywatnego z zawodowym – podkreśla Barbara Surdykowska.

Takie rozwiązanie miałoby też znaczenie dla pracodawców.

– W kwestii sposobu wykorzystania uprawnień rodzicielskich i dzielenia się nimi najistotniejsze znaczenie ma opinia pracowników – tłumaczy Robert Lisicki, radca prawny, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan. – Jednak wprowadzenie np. płatnej części urlopu wychowawczego stanowiłoby istotną zachętę do korzystania z niej. Na pewno konieczne byłoby przeanalizowanie tego rozwiązania i ocenienia jego skutków dla firm – dodaje.


Przy okazji wdrażania tego typu zmian warto też pamiętać, że powinny one mieć szeroki charakter.

– Jestem zwolenniczką rozwiązań, które pozostawiają rodzicom swobodę wyboru w zakresie sposobu wykorzystania uprawnień rodzicielskich. Ale trzeba podjąć działania, które zapewnią realny wybór. Matki nie powinny być w praktyce przymuszane do korzystania z urlopów, bo np. zarabiają mniej niż ojcowie, więc ich urlop na dziecko w mniejszym stopniu wpłynie na domowy budżet. Potrzebne są zmiany ekonomiczne i kulturowe – wyjaśnia dr Dorota Głogosz z Zakładu Problemów Rodziny Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.

5 płatnych dni?

Istotne znaczenie dla pracowników ma też przewidziany w dyrektywie urlop, który ma przysługiwać na opiekę nad członkiem rodziny, który jej potrzebuje (w wymiarze 5 dni w roku). – To dobre rozwiązanie. Dziś zdarza się, że pracownicy muszą wykorzystywać urlop wypoczynkowy, aby móc zajmować się np. rodzicami w starszym wieku – podkreśla dr Głogosz.

O tym, czy taki czas wolny od pracy będzie płatny, zdecydują same państwa członkowskie. – Od początku prac nad projektem dyrektywy NSZZ „Solidarność” oceniała ją pozytywnie. Szkoda, że w trakcie kolejnych uzgodnień zrezygnowano z niektórych gwarancji, jakie wcześniej przewidywał. Na pewno będziemy zabiegać o to, aby urlop opiekuńczy był płatny – wskazuje Barbara Surdykowska.

To ma istotne znaczenie dla pracodawców. – W Polsce funkcjonują już rozwiązania, które umożliwiają opiekę nad niesamodzielnymi członkami rodziny, w tym np. zasiłek opiekuńczy. Jeżeli uprawnienia mają być rozszerzone, to trzeba dokonać przeglądu przepisów o płatnym czasie wolnym i przeanalizować, czy wszystkie obecnie obowiązujące rozwiązania w tym zakresie są racjonalne i potrzebne – zauważa Robert Lisicki.

Rząd będzie musiał też określić m.in., na jakich zasadach przysługuje urlop opiekuńczy.

– W przypadku opieki nad osobami starszymi powinien przysługiwać bez konieczności przedstawiania zaświadczenia potwierdzającego niepełnosprawność – podsumowuje Barbara Surdykowska. 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Okulary lub szkła kontaktowe dla pracownika. Jak często pracownik może otrzymać dofinansowanie od pracodawcy?

    Pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia okularów lub szkieł kontaktowych korygujących wzrok pracownikom zatrudnionym przy obsłudze monitora ekranowego. Dofinansowanie do okularów lub soczewek kontaktowych przysługuje, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania.

    Jaka jest dopuszczalna minimalna temperatura w pomieszczeniach pracy? Z powodu chłodu pracownik może odmówić wykonywania pracy!

    Zimą pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie temperatury w pomieszczeniach pracy. Z powodu zimna pracownik może odmówić wykonywania pracy. Natomiast pracodawca może ponieść karę, jeśli nie utrzyma prawidłowej temperatury w pomieszczeniach pracy.

    Składki ZUS przedsiębiorcy 2024. Duży ZUS i mały ZUS

    Składki ZUS przedsiębiorcy w 2024 roku. W związku z zapowiadanym wzrostem przeciętnego wynagrodzenia o 12,8 proc., zwiększą się również składki płacone przez przedsiębiorców. Duży ZUS w 2024 roku wzrośnie o ponad 180 zł, a mały ZUS o blisko 70 zł miesięcznie.

    Szczyt paczkowy w e-commerce i branży kurierskiej. Bezpieczna praca ma priorytet

    Wraz ze zbliżającym się okresem świątecznym, branże e-Commerce i kurierska przechodzą przez jeden z najbardziej pracowitych okresów roku. Kiedy klienci zamawiają przesyłki przed świętami, branże te odnotowują odczuwalny wzrost wolumenu – zwany szczytem paczkowym. To czas zwiększonej aktywności dla wszystkich zespołów zaangażowanych w proces. Z kolei dla kadry zarządzającej i pracowników biurowych niesie ze sobą szereg wyzwań związanych np. z zapewnieniem wydajności i jakości operacyjnej, jednocześnie dbając o dobre samopoczucie i bezpieczeństwo pracowników.

    REKLAMA

    Wynagrodzenia nauczycieli 2024. Co najmniej 30 proc. podwyżki, nie mniej niż 1500 zł. ZNP czeka na realizację obietnic wyborczych

    Od nowego rządu wyłonionego przez większość sejmową oczekujemy w 2024 roku jak najszybszego przystąpienia do realizacji deklaracji z kampanii wyborczej - powiedział prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz. Wskazał na zapowiedzianą 30 proc. podwyżkę wynagrodzeń nauczycieli.

    Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w 2024

    Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy to świadczenie należne pracownikowi w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Jak należy liczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w 2024 r.? Wyjaśniamy.

    Bezrobocie. Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w listopadzie 5 proc. Bez pracy było prawie 775 tys. osób

    Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu listopada 2023 r. wyniosła 5 proc. Takie wstępne szacunki podało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Wskaźnik ten utrzymuje się na tym samym poziomie od lipca 2023 r.

    Jestem w ciąży a kończy mi się umowa o pracę

    Co jeśli kończy mi się umowa o pracę, a jestem w ciąży? Czy pracodawca może zwolnić pracownicę w ciąży? Kiedy przedłuża się umowę o pracę na czas określony?

    REKLAMA

    Premia świąteczna: nie jest tak różowo, jak pokazują badania? Czytelnicy dzielą się swoimi historiami. "Wstyd i hańba"

    Informacja o tym, że – jak wynika z badania Instytutu Badawczego Randstad - 30 proc. firm planuje wypłacić ponad 500 zł świątecznej premii pracownikom wywołała falę komentarzy. To jak to jest właściwie z tymi premiami świątecznymi?

    Jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy: 1269 zł netto za każdy procent uszczerbku na zdrowiu

    Jeśli jesteś zgłoszony do ubezpieczenia wypadkowego w ZUS, to możesz ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy lub uszczerbek na zdrowiu z powodu choroby zawodowej. Sprawdź, jakie obowiązują stawki. 

    REKLAMA