Śmierć pracodawcy a kwestie pracownicze - zarząd sukcesyjny od 2018 r.

Myślisz o przyszłości firmy i chciałbyś, żeby twoi spadkobiercy mogli płynnie kontynuować prowadzenie działalności? Już od 25 listopada 2018 r. będziesz mógł wskazać i samodzielnie zgłosić online (bezpłatnie i bez zbędnych formalności) zarządcę sukcesyjnego, który będzie prowadził sprawy firmy do czasu załatwienia formalności spadkowych.

Nowe ułatwienia dotyczą tylko przedsiębiorców wpisanych do CEIDG.

Co się zmienia

Dotychczasowe przepisy uniemożliwiały prowadzenie przedsiębiorstwa przez następców. Firma de facto przestawała istnieć z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Nowe przepisy o sukcesji wprowadzają możliwość płynnej kontynuacji działalności w ramach tzw. zarządu sukcesyjnego. 

Na czym polega zarząd sukcesyjny

Zarząd sukcesyjny to forma tymczasowego kierowania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy. Do wykonywania zarządu należy powołać zarządcę sukcesyjnego. Jest on odpowiedzialny za prowadzenie przedsiębiorstwa (umowy z pracownikami, kontakty z kontrahentami, sprawy podatkowe, ZUS) do czasu uregulowania formalności spadkowych.

Zarząd sukcesyjny jest rozwiązaniem tymczasowym – daje następcom prawnym czas na podjęcie decyzji co do dalszych losów firmy (kontynowanie działalności na własny rachunek, sprzedaż, zamknięcie).

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami

Powołanie zarządcy sukcesyjnego

Zarządcę sukcesyjnego może wyznaczyć sam przedsiębiorca albo może zostać on powołany przez osoby uprawnione po śmierci przedsiębiorcy.

Wyznaczenie zarządcy przez przedsiębiorcę za życia pozwala uniknąć niepotrzebnych formalności i kosztów. Powołanie zarządcy po śmierci przedsiębiorcy musi odbywać się z udziałem notariusza, wymaga więcej formalności i wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Aby powołać zarządcę sukcesyjnego, przedsiębiorca musi być wpisany do CEIDG.

Do powołania zarządcy sukcesyjnego potrzebne jest:

• oświadczenie o powołaniu zarządcy sukcesyjnego w formie pisemnej
• pisemna zgoda zarządcy na pełnienie tej funkcji (oświadczenie i zgoda mogą być zawarte w tym samym dokumencie)
  • pobierz:  wzór oświadczenia o powołaniu zarządcy sukcesyjnego i zgody na pełnienie funcji zarządcy DOC
• zgłoszenie (wpis) zarządcy do CEIDG

Bezpłatne zgłoszenie zarządcy do CEIDG

Wniosek o wpis zarządcy sukcesyjnego do CEIDG można złożyć online bez zbędnych formalności i konieczności wizyty w urzędzie.

Wniosek można też złożyć w wersji papierowej w urzędzie gminy albo wysłać pocztą.

Złożenie wniosku o wpis zarządcy do CEIDG jest bezpłatne!

Przy zgłaszaniu zarzędcy sukcesyjnego do CEIDG nie trzeba dołączać oświadczenia o powołaniu zarządcy oraz o zgodzie na pełnienie tej funkcji. Wystarczy, że we wniosku o wpis zarządcy sukcesyjnego do CEIDG złoży się oświadczenie (pod rygorem odpowiedzialności karnej), że stosowna zgoda została udzielona.

Zarządca sukcesyjny powołany przez przedsiębiorcę i wpisany do CEIDG rozpoczyna pełnienie swej funkcji z chwilą śmierci przedsiębiorcy.

Pamiętaj! Dzięki wskazaniu zarządcy za życia i zgłoszeniu do CEIDG:

• przedsiębiorstwo zachowa pełną płynność działania
• zarządca natychmiast po śmierci przedsiębiorcy będzie mógł zająć się prowadzeniem firmy (bez konieczności załatwiania spraw u notariusza)
• umowy z pracownikami pozostaną w mocy
• można będzie zachować ciągłość wykonywania kontraktów
• zarządca będzie mógł szybko uzyskać potwierdzenie możliwości wykonywania koncesji, zezwoleń itd.
• przedsiębiorca nie zostanie wykreślony z ewidencji podatników ani z rejestru podatników VAT – wystarczy zgłoszenie zarządcy do urzędu skarbowego.

Kto może być zarządcą sukcesyjnym

Zarządcą może być osoba fizyczną posiadającą pełną zdolność do czynności prawnej (nie może to być osoba prawna, czyli np. spółka), może być nim np. jeden ze spadkobierców przedsiębiorcy. Nie musi być przedsiębiorcą.

Zarządcą sukcesyjnym nie może być osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.

Zarządcą może być również prokurent (poprzez zastrzeżenie – przy udzielaniu prokury, albo dla istniejącej prokury – że wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym z chwilą śmierci przedsiębiorcy).

• pobierz: wzór udzielenia prokury z zastrzeżeniem o zarządzie sukcesyjnymDOC
• pobierz: wzór zastrzeżenia o zarządzie sukcesyjnym dla istniejącej prokuryDOC

Przedsiębiorca może wyznaczyć zarządcę „rezerwowego” na wypadek, gdyby powołany w pierwszej kolejności zarządca sukcesyjny zrezygnował z pełnienia tej funkcji lub nie mógł jej pełnić (np. z powodu śmierci, ubezwłasnowolnienia albo orzeczonego zakazu).

Prawa i obowiązki zarządcy sukcesyjnego

Zarządca sukcesyjny:

• posługuje się w obrocie NIP-em i firmą (nazwą) przedsiębiorcy z oznaczeniem „w spadku”
• samodzielnie zarządza przedsiębiorstwem w spadku w sprawach bieżących
• działa w imieniu własnym (posługuje się w obrocie swoim nazwiskiem) ale na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa w spadku. To oni odpowiadają za zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku.
• wykonuje prawa i obowiązki pracodawcy oraz umowy związane z przedsiębiorstwem – po złożeniu odpowiednich dokumentów
• może korzystać z firmowego konta przedsiębiorcy
• rozlicza podatki na takich zasadach jak przedsiębiorca
• reguluje inne zobowiązania
• bierze udział w procesach cywilnych i innych postępowaniach.

Zarządca nie ponosi odpowiedzialności za cywilnoprawne zobowiązania zaciągnięte na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Ponosi jednak odpowiedzialność za szkodę jaką wyrządzi w skutek nienależytego wykonywania swoich obowiązków. W niektórych sytuacjach może odpowiadać za zobowiązania podatkowe i ZUS (jeśli egzekucja z innych źródeł będzie bezskuteczna).