REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca mi szkodzi, mam orzeczenie lekarskie ale pracodawca nie chce mnie przenieść do inne pracy - co robić?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Praca mi szkodzi, mam orzeczenie lekarskie ale pracodawca nie chce mnie przenieść do inne pracy - co robić?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik jednej z dużych fabryk na Śląsku wskazuje, że otrzymał orzeczenie lekarskie, stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej przez niego pracy na jego zdrowie. Pracodawca nie chce przenieść go do innej pracy, twierdząc, że nie ma gdzie. Okres wskazany w orzeczeniu na przeniesienie minął już jakiś czas temu. Pracownik zastanawia się co robić. Istnieje możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika - to specyficzna instytucja prawa pracy, ale przyznaje pracownikowi pewne uprawnienia. Na czym polega?

rozwiń >

Czy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia?

Ważne
Zgodnie z prawem pracy, istnieją dwa przypadki kiedy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia:

1) gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika;

2) gdy pracodawca stosownie do orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, nie przeniesie go w terminie wskazanym w tym orzeczeniu do innej pracy, odpowiedniej ze względu na jego stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Szczegóły w tym zakresie są omówione w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej: KP).

Czy można rozwiązać umowę jeżeli praca ma szkodliwy wpływ na zdrowie?

Tak, pracownik może rozwiązać umowę o pracę i to bez zachowania okresu wypowiedzenia jeżeli praca ma szkodliwy wpływ na jego zdrowie a pracodawca nie dopełni swoich obowiązków w zakresie zagwarantowania nieszkodliwej i odpowiedniej pracy. Aby stwierdzić ten szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, konieczne jest wydanie orzeczenia lekarskiego, które to potwierdzi a także określi termin, w jakim należy przenieść pracownika do innej pracy. Jeżeli pracodawca nie przeniesie pracownika w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe – wówczas pracownik ma prawo rozwiązać umowę w trybie natychmiastowym.

Co to jest inna praca i do jakiej pracy powinien przenieść pracodawca?

Przepis posługuje się pojęciem "inna praca" - co oznacza, że:

  • świadczenie pracy przez pracownika na konkretnym stanowisku powinno łączyć się z wyeliminowaniem czynników szkodliwych dla jego zdrowia

  • praca ta powinna odpowiadać kwalifikacjom pracownika. Co należy rozumieć przez kwalifikacje To przygotowanie zawodowe pracownika (formalne wykształcenie), zdobyte doświadczenie zawodowe, umiejętności, właściwości psychofizyczne, predyspozycje psychiczne oraz zdolności do wykonywania określonych czynności z punktu widzenia zdrowia fizycznego (zob. wyr. SN z 4.10.2000 r., I PKN 61/00).

Można więc stwierdzić, że inną pracą, odpowiednią ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe pracownika, do której powinien zostać przeniesiony to praca rodzajowo identyczna lub zbliżona do świadczonej poprzednio, jeżeli jej wykonywanie nie będzie narażało pracownika na oddziaływanie szkodliwych czynników.

Co określa orzeczenie lekarskie?

Orzeczenie lekarskie ma potwierdzać stan faktyczny według oświadczenia wiedzy lekarza, jednak lekarz orzeka na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego i oceny dokumentacji medycznej pracownika oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, występujących na stanowisku pracy.

Takiej oceny zagrożeń lekarz dokonuje na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, w tym również o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy.

Zalecane jest, aby lekarz uzupełnił informacje pracodawcy o spostrzeżenia z przeprowadzonych wizytacji stanowisk pracy. Lekarz może w orzeczeniu zawrzeć zalecenia w zakresie warunków pracy w jakich pracownik powinien świadczyć pracę, określić czy dopuszczalna jest np. praca w ruchu, w pozycji stojącej czy siedzącej, w oświetleniu naturalnym czy sztucznym – wszystko w zależności od schorzeń pracownika i charakteru pracy. Co istotne, lekarz określa okres/czas, na jaki konieczne jest przeniesienie pracownika na inne stanowisko oraz termin w jakim ma to nastąpić.

Czy pracownik lub pracodawca mogą odwołać się od orzeczenia lekarskiego?

Tak, pracownik lub pracodawca, który nie godzi się z treścią wydanego orzeczenia przez lekarza, może w ciągu 7 dni od dnia wydania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem lekarza, który wydał to orzeczenie, wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania. Odwołanie wraz z uzasadnieniem należ złożyć do jednego z podmiotów:

1) wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce świadczenia pracy lub siedzibę jednostki organizacyjnej, w której jest zatrudniony pracownik;

2) instytutu badawczego w dziedzinie medycyny pracy lub Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, w przypadku orzeczenia lekarskiego wydanego przez lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy;

3) Centrum Naukowego Medycyny Kolejowej, w przypadku orzeczenia lekarskiego wydanego przez Kolejowy Zakład Medycyny Pracy;

4) leczniczych utworzonych i wyznaczonych przez Ministra Obrony Narodowej.

 Badania w trybie odwołania powinny być przeprowadzone w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania.

Jeżeli ponowne badanie zostanie wykonane i zostanie wydane nowe orzeczenie to jest ono ostateczne.

Czy od ostatecznego orzeczenia lekarskiego można się odwołać?

Sąd Najwyższy stwierdził, że: „Orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 55 § 1 KP, nie odpowiada wymaganiom dokumentów urzędowych, wobec czego stanowi dokument prywatny (art. 245 KPC). Stwierdza więc tylko to, że podmiot, który je podpisał, złożył takie oświadczenie. Nie korzysta ono z domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych, a więc każda osoba mająca w tym interes prawny może stwierdzić i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., III CRN 65/82 oraz Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2013 r., II PK 187/12 ). Istnieje więc możliwość odwołania się do sądu od takiego orzeczenia lekarskiego, jako niegodnego ze stanem rzeczywistym.

Szczegółowy tryb wydawania i przechowywania orzeczeń lekarskich o konieczności przeniesienia pracownika do innej pracy ze względu na stwierdzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na zdrowie pracownika określa rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 607).

W jaki sposób pracownik powinien rozwiązać umowę?

Pracownik swoje oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinien przygotować na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Przyczyna powinna być prawdziwa, konkretna i nie nazbyt ogólna. Co bardzo istotne, rozwiązanie umowy przez pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez niego wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Czyli tuż po upływie terminu wskazanym w orzeczeniu lekarskim dla pracodawcy, jako termin wiążący do przeniesienia pracownika do innej pracy, pracownik może rozwiązać z pracodawcą umowę. Ma na to maksymalnie miesiąc.

Czy rozwiązanie jest skuteczne jeżeli przyczyna rozwiązania umowy nie jest prawdziwa?

Tak, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika jest skuteczne, ponieważ dochodzi do jednostronnej czynności prawnej zmierzającej do rozwiązania umowy, a w prawie pracy takie czynności są zawsze skuteczne, nawet jeżeli są obarczone wadą (np. w postaci nieuzasadnionej przyczyny).

Czy pracodawca może żądać odszkodowania od pracownika?

Pracodawcy nie przysługuje odszkodowanie w przypadku, gdy pracownik rozwiązał z nim umowę na podstawie art. 55 § 1 KP.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA

ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

REKLAMA

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia przez GUS wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w pierwszym kwartale bieżącego roku. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

Ekspertka BCC: Jawność wynagrodzeń nie jest przykrym obowiązkiem, tylko nowym rozdziałem w celu likwidacji nierówności czy świadomego zarządzania swoją karierą zawodową

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Zgodnie z przegłosowaną dziś w Sejmie nowelizacją Kodeksu pracy, każdy pracodawca publikujący ogłoszenie o naborze na określone stanowisko będzie zobowiązany do podania przedziału wynagrodzenia – z jasno określoną kwotą minimalną i maksymalną.

REKLAMA