O polityce prorodzinnej - po zapowiedziach premiera

Obecnie urlop macierzyński wynosi 24 tygodnie - 20 tygodni urlopu podstawowego i cztery tygodnie urlopu dodatkowego (od 2014 r. - sześć tygodni). Po 14 tygodniach matka może wrócić do pracy, a pozostałą część urlopu przekazać ojcu. Oprócz tego są dwa tygodnie urlopu ojcowskiego, które może wykorzystać tylko ojciec.

Premier chce, by od 2013 r. urlop macierzyński mógł trwać 12 miesięcy. W przypadku urlopu półrocznego rodzic otrzymywałby 100 proc. dotychczasowego wynagrodzenia (tak, jak obecnie), a w przypadku rocznego - 80 proc. tej kwoty.

Premier podkreślił, że gdy mowa o bezpieczeństwie rodziny, to trzeba w Polsce przerwać "wieloletnie cząstkowe i nieprzynoszące właściwych efektów działania". Przyznał, że jest to rewolucja, ale jego zdaniem takiej rewolucji na rzecz dzietności Polska potrzebuje.

Minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz uznał, że to inwestycja w rodzinę, która jest konieczna. "To jest propozycja, która zmienia podejście do polityki rodzinnej" - podkreślił. Dodał, że chodzi o możliwość wyboru: czy rodzic korzysta z sześciomiesięcznego urlopu, czy wydłuża go do roku i wtedy wartość wypłacanego świadczenia wynosi 80 proc.

"W wielu debatach podkreśla się, że brakuje inwestycji w politykę rodzinną, że grozi nam kryzys demograficzny, dzietność jest niska, utrzymuje się na poziomie 1,38, który nie zapewnia zastępowalności pokoleń. To jest odpowiedź na te problemy. Ja - jako minister odpowiedzialny za politykę rodzinną - mogę się z tych zapowiedzi tylko cieszyć. To jest polityka długofalowa: najpierw opieka nad najmłodszymi, potem dostępność do żłobków, klubów dziennych, zmiana finansowania tych form opieki i wsparcie w tym względzie samorządów" - dodał.

Przypomniał, że składka chorobowa jest opłacana przez pracownika, z tego jest finansowany urlop macierzyński i zaznaczył, że nie ma planów podnoszenia składki. "Środki na urlopy macierzyńskie idą z funduszu ubezpieczeń społecznych. Myślę, że nie byłoby zapowiedzi pana premiera, gdyby nie było szans na realizację. Jest zapewnienie ze strony ministra finansów, że te pieniądze się znajdą" - podkreślił minister.

Zaznaczył, że od kiedy został ministrem pracy, jest pytany, dlaczego tak mało środków przeznaczanych jest na politykę rodzinną. "Chcemy teraz zwiększyć te środki, chcemy zmienić jakościowo podejście i jest tylko pytanie: skąd wziąć na to środki? Nikt nie pyta, co to oznacza dla rodziny i dzietności. Jeżeli sobie uświadomiliśmy w trakcie debaty emerytalnej, że mamy problem z dzietnością i musimy coś z tym zrobić, to teraz mamy odpowiedź" - powiedział.

W piątkowym wystąpieniu premier oświadczył także, że liczy na to, iż w 2015 r. problem opieki nad dzieckiem w Polsce zostanie "rozwiązany definitywnie". W tym celu rząd zaproponował zmianę finansowania żłobków i dodatkowe środki na przedszkola. Samorząd, decydując się na budowę żłobka, będzie musiał wyłożyć 20 proc. środków, resztę dołoży budżet państwa (obecnie koszty rozkładają się po połowie). Oznacza to potrzebę zwiększenia wydatków na żłobki o 50 mln zł wobec 2013 r., zaś w 2014 r. środków musi być jeszcze więcej. Rząd zdecydował też o przekazaniu dodatkowych 320 mln zł na przedszkola w 2013 r. Premier podkreślił, że dostępność miejsc w przedszkolu powinna oznaczać także dostępną cenę.

Z danych MPiPS z czerwca wynika, że żłobki są w co dziesiątej gminie w Polsce (646 placówek)i mieszczą się w większości w dużych aglomeracjach. 60 proc. żłobków została utworzona przez gminy, 30 proc. przez osoby fizyczne, a 5,7 proc. przez inne podmioty. 77 proc. żłobków otrzymywało dotacje z budżetów gmin. W największych miastach, gdzie żłobki są najbardziej potrzebne, na miejsce czekają tysiące dzieci, np. Warszawie brakuje ok. 6 tys. miejsc, w Krakowie - 1,5 tys., w Trójmieście - 1,3 tys., w Poznaniu 1,8 tys.

W konsultacjach społecznych jest projekt nowelizacji ustawy o formach opieki nad dziećmi do lat trzech, która m.in. zmieni zasady przyznawania dotacji, co ma pomóc biedniejszym gminom.

Zgodnie z projektem budżetu na 2013 r. 320 mln zł ma zostać przeznaczonych na dofinansowanie wychowania przedszkolnego; środki te zostały zapisane w formie dotacji celowej. MEN chce, by 1/3 tej kwoty została przeznaczona na zrekompensowanie samorządom niższych opłat wnoszonych przez rodziców (od września opłaty za szóstą i siódma godzinę pobytu dzieci w przedszkolu mają nie przekroczyć jednego złotego), a 2/3 stanowić ma dotacja dla samorządów (za miesiące od września do grudnia wyniesie ona 333 zł za każde dziecko chodzące do przedszkola).

W kolejnych latach kwota dotacji dla samorządów ma rosnąć, zmniejszone mają zostać też opłaty wnoszone przez rodziców za ósmą i kolejną godzinę pobytu dzieci w przedszkolu. W 2014 r. z budżetu państwa na dotowanie wychowania przedszkolnego ma być przeznaczone 1 mld 148 mln zł, w 2015 r. - 1 mld 703 mln zł, a w 2016 r. - 1 mld 747 mln zł.