Zaległy dodatkowy urlop wypoczynkowy z powodu niepełnosprawności

Ten dodatkowy urlop nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów (np. w przypadku urlopów przysługującym kuratorom sądowym czy pracownikom socjalnym).

Termin powiadomienia pracodawcy a data wydania orzeczenia

Można znaleźć w orzecznictwie taki pogląd, że art. 19 ustawy określa jedynie przesłanki prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Ani Kodeks pracy, ani powołane przepisy ustawy nie uzależniają prawa do urlopu wypoczynkowego od wniosku osoby do urlopu uprawnionej. Nieuzyskanie przez pracodawcę wiadomości o przysługującym pracownikowi prawie do dodatkowego urlopu wypoczynkowego może – w konkretnych okolicznościach – oznaczać tylko tyle, że pracodawcy nie można zarzucić zawinionego niewykonywania zobowiązania do udzielenia urlopu zgodnie z przepisami prawa pracy. Brak winy pracodawcy nie unicestwia samego prawa do urlopu wypoczynkowego, może jednak – razem z innymi okolicznościami – mieć znaczenie przy rozpatrywaniu roszczenia o ekwiwalent pieniężny przysługujący w „razie niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części (zob. uzasadnienie do wyroku SN z 29 czerwca 2005 r., sygn. II PK 339/04). 

Niemniej jednak Minister Pracy i Polityki Socjalnej stoi jednak na innym stanowisku uznając, że nie ma znaczenia data dostarczenia pracodawcy zaświadczenia o stopniu niepełnosprawności, lecz data zaliczenia pracownika do jednego ze stopni niepełnosprawności. Upływ roku liczony od tej daty daje pracownikowi prawo do dodatkowego urlopu.

Pomimo tych poglądów, należy stosować przepisy, które obowiązują w tej materii, zatem art. 20c ustawy, który wskazuje, że  osobie niepełnosprawnej przysługują uprawnienia pracownicze określone w niniejszym rozdziale odpowiednio od dnia, od którego osoba niepełnosprawna została wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych na podstawie art. 2a ustawy.

Zaległy urlop pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

Trzeba wskazać, że ten dodatkowy urlop z tytułu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym jest zwykłym urlopem wypoczynkowym, co oznacza, że zasady jego udzielania i wykorzystywania określają przepisy Kodeksu pracy. Z tego powodu niewykorzystany w danym roku kalendarzowym dodatkowy urlop w wymiarze 10 dni z powodu niepełnosprawności powinien zostać pracownikowi udzielony przez pracodawcę najpóźniej do końca września kolejnego roku kalendarzowego jako urlop zaległy.

Dodatkowy 10 dniowy urlop Anastazji Nowak za 2022 r., nie przedawni się z dniem 30 września 2023 r. Z tą datą przedawnią się niewykorzystane urlopy, które przysługiwały za rok 2019 r. a które powinny być udzielone najpóźniej do 30 września 2020 r. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ generalną zasadą jest 3-letni okres przedawnienia roszczeń pracowniczych, w tym roszczeń o urlop wypoczynkowy. Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Zbigniew Kowalski miał niewykorzystany urlop wypoczynkowy za 2022 r. więc jego roszczenie o urlop nie przedawni się w 2023 r.