Urlop na żądanie 2024 i 2025

• Urlop na żądanie 2024 i 2025. Z jakiego powodu można wziąć urlop na żądanie?
• Ile jest dni urlopu na żądanie?
• Co grozi za urlop na żądanie?
• Czy szef może odmówić urlopu na żądanie? 
• Czy pracownik sam udziela sobie urlopu na żądanie?
• Czy urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego?
• Czy urlop na żądanie jest płatny 100%?
• Jak napisać wniosek o urlop na żądanie?
• Kiedy pracownik zgłasza urlop na żądanie?
• Czy prawo do urlopu na żądnie mają pracownicy zatrudnieni na ½ czy ¼ etatu?
• Czy urlop na żądanie powinien być wykorzystany jednorazowo czy w częściach?
• Czy niewykorzystany urlop na żądanie przechodzi na rok następny?

Urlop na żądanie 2024 i 2025. Z jakiego powodu można wziąć urlop na żądanie?

Na chwilę obecną na 2024 r. i 2025 r. nie są planowane zmiany w zakresie urlopu na żądanie. To jedno z podstawowych praw pracowniczych, mieszczących się w prawie do urlopu wypoczynkowego. Wprawdzie w 2023 r. wprowadzono zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, ale należy to rozróżnić od urlopu na żądanie. Urlop na żądanie służy zapewnieniu zwolnienia od pracy mi.in. w nagłych sytuacjach osobistych pracownika. Jest to też potocznie zwane: "kacowe". Z kolei jeżeli chodzi o zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika, to ma on prawo być nie obecny w pracy z ww. powodów. 

Autopromocja

Ile jest dni urlopu na żądanie?

Łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.

Co grozi za urlop na żądanie?

Pracownikowi nic nie grozi za skorzystanie z urlopu na żądanie. To jest prawo pracownika, może z niego swobodnie korzystać, niemniej jednak musi dochować procedur obowiązujących w KP czy też regulaminie pracy. Chodzi o złożenie wniosku o urlop na żądanie, poinformowanie pracodawcy w wyprzedzeniem i otrzymanie akceptacji pracodawcy. 

Czy szef może odmówić urlopu na żądanie? 

Generalnie, pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym urlopu na żądanie, w każdym roku kalendarzowym. Jednak pamiętaj, że obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny! Pracodawca, pomimo wydawałoby się jednoznacznego brzmienia przepisów może odmówić udzielenia urlopu na żądanie, jeśli nieobecność pracownika zaszkodziłaby interesom zakładu pracy (wyr. SN z 2.10.2009 r., II PK 123/09). Odmowę udzielenia urlopu na żądanie pracownika mogą uzasadniać szczególne też okoliczności, które powodują, że zasługujący na ochronę interes pracodawcy wymaga obecności pracownika w miejscu pracy.

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

Czy pracownik sam udziela sobie urlopu na żądanie?

W orzecznictwie SN utrwaliło się stanowisko uwzględniające funkcję organizatorską prawa pracy, polegającą na zapewnieniu poprzez normy prawne prawidłowego procesu organizacji pracy, zgodnie z którą pracownik nie może udzielić "sobie samemu" urlopu na żądanie (zob. wyr. SN z 26.1.2005 r., II PK 197/04; wyr. SN z 7.2.2008 r., II PK 162/07).

Czy urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego?

Tak, gdyż urlop na żądanie nie jest dodatkowym urlopem pracownika, zwiększającym wymiar urlopu wypoczynkowego. Urlop ten stanowi część urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu na żądnie nie został uzależniony od wymiaru przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Tak więc zarówno pracownik, który ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni, jak i pracownik, który ma prawo do 26 dni urlopu, ma takie samo prawo do urlopu na żądanie, w wymiarze 4 dni rocznie.

Czy urlop na żądanie jest płatny 100%?

Tak, urlop na żądanie jest 100% płatny, bo jak wskazano wyżej jest częścią urlopu wypoczynkowego. 

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

Kiedy pracownik zgłasza urlop na żądanie?

Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Zgłoszenie wniosku o udzielenie urlopu na żądanie może nastąpić w okresie poprzedzającym termin rozpoczęcia tego urlopu, a także w dniu rozpoczęcia korzystania z urlopu. Z przepisów nie wynika czy żądanie takie powinno być zgłoszone na początku dnia, czy też pracownik może wyrazić chęć skorzystania z urlopu na żądanie pod koniec dnia pracy. Zdaniem SN pracownik, który składa wniosek o udzielenie urlopu na żądanie, powinien dokonać tej czynności najpóźniej pierwszego dnia wypoczynku, przed rozpoczęciem swojego dnia pracy (wyr. SN z 15.11.2006 r.).

Czy prawo do urlopu na żądnie mają pracownicy zatrudnieni na ½ czy ¼ etatu?

Prawo do urlopu na żądnie mają pracownicy, którzy nabyli prawo do urlopu w wymiarze ułamkowym lub proporcjonalnie ograniczonym.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Czy urlop na żądanie powinien być wykorzystany jednorazowo czy w częściach?

Przepisy nie określają, w jakich częściach ma być wykorzystywany urlop na żądanie pracownika. Pracownik może zatem żądać udzielenia go w pojedynczych dniach, jak i w dłuższym wymiarze, nawet czterodniowym.

Czy niewykorzystany urlop na żądanie przechodzi na rok następny?

Jak wskazuje prof. A. Sobczyk: Urlop na żądanie nie jest uwzględniany w planie urlopów. Termin jego wykorzystania nie podlega także ustaleniu w trybie indywidualnym. Jeżeli jednak w trakcie danego roku kalendarzowego pracownik nie wykorzysta urlopu w tym trybie, staje się on urlopem zaległym, który powinien zostać wykorzystany do końca września następnego roku kalendarzowego w terminie określonym w planie urlopów lub indywidualnie. Co ciekawe inny pogląd prezentuje PIP, która wskazuje, że: niewykorzystany urlop wypoczynkowy w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 k.p. należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Nie dotyczy to jednak części urlopu udzielanego zgodnie z art. 167² k.p., czyli urlopu na żądanie. Pracodawca nie zobowiązuje pracownika do wykorzystania urlopu na żądanie, to pracownik zgłasza potrzebę jego wykorzystania. Pracownik nie ponosi konsekwencji niewykorzystania urlopu na żądanie, jeśli nie zgłasza potrzeby jego wykorzystania, korzysta tylko z planowanego urlopu wypoczynkowego. Zatem urlop na żądanie przechodzi na następny rok kalendarzowy jako zwykły urlop wypoczynkowy.