REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]
Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest siła wyższa? Na co można wziąć urlop z powodu siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej? Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

rozwiń >

Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r., pomimo zapowiedzi resortu pracy o zmianach na rynku pracy.

Również w 2025 r. będzie obowiązywała regulacja zawarta w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), tj. urlop z powodu siły wyższej. Pomimo ostatnich zapowiedzi resortu pracy o zmianach na rynku pracy i KP, tak podstawowe uprawnienia pracowników, jak urlopy nie ulegną raczej radykalnej zmianie. Minister Pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk wygłosiła przemówienie o rynku pracy na Forum Ekonomicznym w Karpaczu, skupiła się na tym, że: „Rynek pracy wymaga zmiany”.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Czym jest siła wyższa?

Jak wskazuje się w orzecznictwie (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2023 r., sygn. III SA/Po 711/22) w zakresie koncepcji obiektywnej siły wyższej, należy uznawać, że jest to wyłącznie zdarzenie charakteryzujące się trzema następującymi cechami: 

  1. zewnętrznością;
  2. niemożliwością jego przewidzenia oraz
  3. niemożliwością zapobieżenia jego skutkom.

Zdarzenie jest zewnętrzne wówczas gdy następuje poza strukturą przedsiębiorstwa. Niemożliwość przewidzenia, że dane zdarzenie nastąpi, należy pojmować jako jego nadzwyczajność i nagłość. Niemożliwość zapobieżenia skutkom zdarzenia jest tłumaczona jako jego przemożność, a więc niezdolność do odparcia nadchodzącego niebezpieczeństwa. 

Na co można wziąć urlop: siła wyższa?

Prawidłowe nazewnictwo to: zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, jednak przyjęło się mówić o urlopie z powodu siły wyższej. Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

Czy pracownik musi podać powód siły wyższej?

Generalnie pracowik nie musi podawać powodu siły wyższej, ale pracodawca może wymagać od pracownika chcącego skorzystać ze zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem – umotywowania swojego wniosku i ewentualnego potwierdzenia, że faktycznie miało ono miejsce. Ocena tych okoliczności należy do pracodawcy.

Urlop z powodu siły wyższej a niepełny wymiar czasu pracy

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Jeżeli dobowa norma czasu pracy pracownika wynosi mniej niż 8 godzin również ma prawo do zwolnienia od pracy. 

Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej?

Nie, pracodawca Tak, pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. 

Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

Ważne
Czy urlop z tytułu siły wyższej można wykorzystywać na np. załatwianie spraw prywatnych typu lekarz, urząd,  rehabilitacja czy tylko w nagłych przypadkach spowodowanych chorobą lub wypadkiem?

Zwolnienie z powodu siły wyższej przysługuje jedynie w sprawach nagłych i niespodziewanych, na które pracownik nie ma wpływu. Nie może to więc być umówiona wizyta lekarska czy załatwienie sprawy urzędowej, gdyż pracownik ma wpływ na ich ustalenie lub zna wcześniej ich termin.

Urlop z powodu siły wyższej dla nauczycieli 2025

Okazuje się, że w stosunku do nauczycieli obowiązują inne zasady. Nauczyciel ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela, w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym, z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia. Wykluczone zostało więc w stosunku do nich zwolnienie w wymiarze 16 godzin. Być może wynika to ze specyfiki pracy nauczyciela i 45 minutowych godzin lekcyjnych. Dyrektor szkoły jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Co ciekawe ustawodawca wprost określa w stosunku do nauczycieli, że wniosek może być złożony elektronicznie.

Czy urlop od siły wyższej jest płatny?

Tak, urlop z powodu siły wyższej jest płatny, ale nie 100%. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Jeżeli w okresie, za który wynagrodzenie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru: 

REKLAMA

  • wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy, 

  • przyjmuje się, po uzupełnieniu, według zasad określonych w art. 37 ust. 2 powołanej ustawy, wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy. 

Zatem, w sytuacji gdy w miesiącu, za który wynagrodzenie wymaga uzupełnienia pracownik otrzymał wynagrodzenie stałe i zmienne podlegające uzupełnieniu oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy obliczone łącznie ze zmiennymi składnikami wynagrodzenia, należy je w całości potraktować jako wynagrodzenie zmienne. Oznacza to, że należy je uzupełnić za dni usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Przykład
Jak obliczyć wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej?
Jak podaje ZUS:

Pracownik jest zatrudniony ze stałym wynagrodzeniem 8 800 zł. Pracownik stał się niezdolny do pracy  w październiku, a w sierpniu korzystał z dwudniowego zwolnienia z pracy z uwagi na siłę wyższą, zachowując prawo do połowy wynagrodzenia. W miesiącu sierpniu za przepracowane 20 dni pracownik otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 8 000  zł, jak również zmienne wynagrodzenie urlopowe w kwocie 420 zł. 

Wyliczenia (uzupełnianie tak jak składnik zmienny):
(8 000 zł  + 420 zł ) : 20 = 421 zł – stawka dzienna wynagrodzenia
421 zł x 22 = 9 262 zł – uzupełnione wynagrodzenie 
9 262 zł – 2 (421 zł – 50%) = 8 841 zł – uzupełnione, pomniejszone o wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej – wynagrodzenie, które powinno zostać przyjęte do podstawy wymiaru zasiłku. 

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Pracownicy 55 plus i 60 plus zachwyceni uchwałą Sądu Najwyższego: takie prawo to ogromny przywilej. Wreszcie jest jednolite stanowisko co do ochrony przedemerytalnej

Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę z 30.09.2025 r., która wyjaśnia ostatecznie sporne dotąd zasady ochrony przedemerytalnej przed rozwiązaniem umowy o pracę. Powinni się tym zainteresować zwłaszcza pracownicy po 55. (kobiety) i 60. (mężczyźni) roku życia, bo orzeczenie przesądza o tym, czy pracodawca może im wypowiedzieć umowę o pracę, czy też obowiązuje go zakaz. Orzeczenie to zapadło na podstawie pytania zadanego przez Sąd Okręgowy: czy zakaz wypowiedzenia z art. 39 Kodeksu Pracy dotyczy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony także wówczas, gdy umowę zawarto na okres, który upływa przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego?

ZUS: zmiany dla seniorów od 1 grudnia 2025 r., ale tylko na 3 miesiące. Co dalej z emeryturami i rentami i nowymi progami?

Warto już teraz zapoznać się nowym komunikatem, aby przed zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia nie być rozczarowanym. Chodzi o zmiany dla seniorów od 1 grudnia 2025 r., ale tylko na 3 miesiące. Co dalej z emeryturami i rentami i nowymi progami? Od początku grudnia ZUS wprowadzi nowe kwoty progów, które obowiązują przez trzy miesiące — do końca lutego. Choć operacja ma charakter techniczny, w praktyce dla części emerytów i rencistów może oznaczać niższe, a nawet wstrzymane wypłaty już od najbliższego przelewu. Najłatwiej o pomyłkę w okresie grudzień–luty, gdy systemy ZUS i fiskusa "zderzają" dane o przychodach, weryfikując zgodność i wykrywając nawet niewielkie nadwyżki. Oto, jak zrozumieć nowe limity i uniknąć pułapek.

ZUS nie uzna twojego wynagrodzenia oraz zignoruje treść umowy o pracę - nowe postanowienie Sądu Najwyższego a zasady gry z ZUS i L4 (zwolnienie lekarskie)

Sąd Najwyższy potwierdził, że nagłe podwyższenie wynagrodzenia przed przewidywaną niezdolnością do pracy może zostać uznane za nieważne. ZUS ma prawo zakwestionować podstawę wymiaru składek, jeśli wysokość wynagrodzenia rażąco odbiega od wkładu pracy, a zmiana nastąpiła tuż przed powstaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. To ważny sygnał dla pracodawców i pracowników.

Sprawiedliwe wynagrodzenie - czyli jakie? "Szczęście w pracy Polaków" [ANALIZA BADANIA]

70 proc. Polaków nie obawia się o stabilność swojego zatrudnienia, ale tylko 41 proc. uważa swoje wynagrodzenie za sprawiedliwe. Ale co oznacza sprawiedliwe czy godne wynagrodzenie? Dla każdego co innego. Poniżej nowe dane z 9. edycji badania „Szczęście w pracy Polaków”.

REKLAMA

Dwie istotne zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców od 1 grudnia 2025 r. Dotyczą oświadczenia o powierzeniu pracy i opłat za zezwolenie na pracę

Już za chwilę wchodzą w życie 2 istotne zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców. Już od 1 grudnia 2025 r. czyli od najbliższego poniedziałku obowiązują nowe przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, a także nowe wysokości opłat za zezwolenie na pracę.

Rząd chce przeprowadzić rewolucję ruchu na skalę krajową. Jeżeli nie podejmiemy teraz wspólnych działań, będziemy żyli krócej. Będziemy ponosić ogromne koszty leczenia

Rząd chce przeprowadzić rewolucję ruchu na skalę krajową. Jeżeli nie podejmiemy teraz wspólnych działań, będziemy żyli krócej. Będziemy ponosić ogromne koszty leczenia. Ponad połowa polskich pracowników ma nadwagę lub otyłość. Tylko 1/3 pracowników jest aktywnych fizycznie. Jak można dbać o zdrowe i odporne zespoły pracowników?

Brakuje 1,5 miliona pracowników. Czy Polska wykorzysta potencjał osób z niepełnosprawnościami?

Około miliona osób z niepełnosprawnościami w wieku produkcyjnym wciąż pozostaje poza rynkiem pracy. Ta dysproporcja ogranicza rozwój przedsiębiorstw i obciąża budżet państwa. Eksperci Sodexo podkreślają, że lukę kadrową można zmniejszyć, angażując osoby, które dziś są poza systemem, a chcą pracować. Jak wykorzystać ten potencjał?

Legitymacja emeryta-rencisty: nowe obwieszczenie MRPiPS z dnia 14 listopada 2025 r. [AKT W MOCY OD 21 LISTOPADA 2025]

Legitymacja emeryta-rencisty: nowe obwieszczenie MRPiPS z dnia 14 listopada 2025 r. [AKT W MOCY OD 21 LISTOPADA 2025]. Chodzi o dokładnie o obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2025 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie legitymacji emeryta-rencisty. Co to oznacza?

REKLAMA

Lista kontrolna PIP: rewolucja dla pracowników, pracodawców, zleceniobiorców, zleceniodawców. Jak lista kontrolna PIP zmieni rynek pracy w Polsce?

Lista kontrolna PIP. Rewolucja w kontroli zatrudnienia: jak lista kontrolna PIP zmieni rynek pracy w Polsce? Lista kontrolna Państwowej Inspekcji Pracy może stać się przełomowym narzędziem w historii polskiego prawa pracy. Po raz pierwszy pracodawcy, pracownicy i inspektorzy pracy będą dysponować tym samym, uzgodnionym wspólnie instrumentem oceny charakteru zatrudnienia. Dlaczego to takie ważne? Bo wybór odpowiedniej formy zatrudnienia to jedna z najważniejszych decyzji, przed którą staje każdy przedsiębiorca, ale i osoba zatrudniana. Nieprawidłowa kwalifikacja umowy może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych – zarówno dla pracodawcy, jak i dla osoby wykonującej pracę. Aby rozwiązać ten problem systemowo, Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki zainicjował prace nad innowacyjnym narzędziem: listą kontrolną, która w przejrzysty sposób wskaże, jaki rodzaj umowy powinien zostać zastosowany w konkretnej sytuacji zawodowej.

Gala Państwowej Inspekcji Pracy na Zamku Królewskim. Przyznano najważniejsze nagrody świata pracy

W środę, 26 listopada 2025 r. w Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się coroczna gala Państwowej Inspekcji Pracy. Podczas gali wyróżniono osoby i instytucje, które zasłużyły się dla poprawy warunków pracy, bezpieczeństwa pracowników oraz promocji prawa pracy w Polsce. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli administracji państwowej, pracodawców, związków zawodowych i społecznych inspektorów pracy.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA