REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]
Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest siła wyższa? Na co można wziąć urlop z powodu siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej? Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

rozwiń >

Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r., pomimo zapowiedzi resortu pracy o zmianach na rynku pracy.

Również w 2025 r. będzie obowiązywała regulacja zawarta w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), tj. urlop z powodu siły wyższej. Pomimo ostatnich zapowiedzi resortu pracy o zmianach na rynku pracy i KP, tak podstawowe uprawnienia pracowników, jak urlopy nie ulegną raczej radykalnej zmianie. Minister Pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk wygłosiła przemówienie o rynku pracy na Forum Ekonomicznym w Karpaczu, skupiła się na tym, że: „Rynek pracy wymaga zmiany”.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Czym jest siła wyższa?

Jak wskazuje się w orzecznictwie (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2023 r., sygn. III SA/Po 711/22) w zakresie koncepcji obiektywnej siły wyższej, należy uznawać, że jest to wyłącznie zdarzenie charakteryzujące się trzema następującymi cechami: 

  1. zewnętrznością;
  2. niemożliwością jego przewidzenia oraz
  3. niemożliwością zapobieżenia jego skutkom.

Zdarzenie jest zewnętrzne wówczas gdy następuje poza strukturą przedsiębiorstwa. Niemożliwość przewidzenia, że dane zdarzenie nastąpi, należy pojmować jako jego nadzwyczajność i nagłość. Niemożliwość zapobieżenia skutkom zdarzenia jest tłumaczona jako jego przemożność, a więc niezdolność do odparcia nadchodzącego niebezpieczeństwa. 

Na co można wziąć urlop: siła wyższa?

Prawidłowe nazewnictwo to: zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, jednak przyjęło się mówić o urlopie z powodu siły wyższej. Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

Czy pracownik musi podać powód siły wyższej?

Generalnie pracowik nie musi podawać powodu siły wyższej, ale pracodawca może wymagać od pracownika chcącego skorzystać ze zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem – umotywowania swojego wniosku i ewentualnego potwierdzenia, że faktycznie miało ono miejsce. Ocena tych okoliczności należy do pracodawcy.

Urlop z powodu siły wyższej a niepełny wymiar czasu pracy

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Jeżeli dobowa norma czasu pracy pracownika wynosi mniej niż 8 godzin również ma prawo do zwolnienia od pracy. 

Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej?

Nie, pracodawca Tak, pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. 

Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

Ważne
Czy urlop z tytułu siły wyższej można wykorzystywać na np. załatwianie spraw prywatnych typu lekarz, urząd,  rehabilitacja czy tylko w nagłych przypadkach spowodowanych chorobą lub wypadkiem?

Zwolnienie z powodu siły wyższej przysługuje jedynie w sprawach nagłych i niespodziewanych, na które pracownik nie ma wpływu. Nie może to więc być umówiona wizyta lekarska czy załatwienie sprawy urzędowej, gdyż pracownik ma wpływ na ich ustalenie lub zna wcześniej ich termin.

Urlop z powodu siły wyższej dla nauczycieli 2025

Okazuje się, że w stosunku do nauczycieli obowiązują inne zasady. Nauczyciel ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela, w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym, z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia. Wykluczone zostało więc w stosunku do nich zwolnienie w wymiarze 16 godzin. Być może wynika to ze specyfiki pracy nauczyciela i 45 minutowych godzin lekcyjnych. Dyrektor szkoły jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Co ciekawe ustawodawca wprost określa w stosunku do nauczycieli, że wniosek może być złożony elektronicznie.

Czy urlop od siły wyższej jest płatny?

Tak, urlop z powodu siły wyższej jest płatny, ale nie 100%. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Jeżeli w okresie, za który wynagrodzenie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru: 

REKLAMA

  • wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy, 

  • przyjmuje się, po uzupełnieniu, według zasad określonych w art. 37 ust. 2 powołanej ustawy, wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy. 

Zatem, w sytuacji gdy w miesiącu, za który wynagrodzenie wymaga uzupełnienia pracownik otrzymał wynagrodzenie stałe i zmienne podlegające uzupełnieniu oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy obliczone łącznie ze zmiennymi składnikami wynagrodzenia, należy je w całości potraktować jako wynagrodzenie zmienne. Oznacza to, że należy je uzupełnić za dni usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Przykład
Jak obliczyć wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej?
Jak podaje ZUS:

Pracownik jest zatrudniony ze stałym wynagrodzeniem 8 800 zł. Pracownik stał się niezdolny do pracy  w październiku, a w sierpniu korzystał z dwudniowego zwolnienia z pracy z uwagi na siłę wyższą, zachowując prawo do połowy wynagrodzenia. W miesiącu sierpniu za przepracowane 20 dni pracownik otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 8 000  zł, jak również zmienne wynagrodzenie urlopowe w kwocie 420 zł. 

Wyliczenia (uzupełnianie tak jak składnik zmienny):
(8 000 zł  + 420 zł ) : 20 = 421 zł – stawka dzienna wynagrodzenia
421 zł x 22 = 9 262 zł – uzupełnione wynagrodzenie 
9 262 zł – 2 (421 zł – 50%) = 8 841 zł – uzupełnione, pomniejszone o wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej – wynagrodzenie, które powinno zostać przyjęte do podstawy wymiaru zasiłku. 

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Wyższe o 1200 zł emerytury i wyrównanie w kwocie 64 tys. zł. Korzystny wyrok TK z 4 czerwca 2025 r. w sprawie wcześniejszych emerytów nadal nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw [Aktualne informacje]

Aż 200 tys. emerytów może mieć wyższe o 1200 zł emerytury i wyrównanie w kwocie 64 tys. zł. Jednak korzystny wyrok TK z 4 czerwca 2025 r. w sprawie wcześniejszych emerytów nadal nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw. Podajemy aktualne informacje w sprawie.

5 zmian w 2026 roku, które odczujesz w portfelu. Nr 3 dotyczy milionów Polaków: a wszystko w związku z uchwaleniem budżetu na 2026 r.

5 zmian w 2026 roku, które odczujesz w portfelu. Nr 3 dotyczy milionów Polaków: a wszystko w związku z uchwaleniem budżetu na 2026 r. W obliczu globalnej niepewności Polska inwestuje w swoją stabilność i przyszłość – zarówno militarną ale i społeczną. Wzrost dochodów podatkowych, wprowadzenie nowych instrumentów finansowych oraz silne wsparcie sektorów kluczowych dla życia obywateli mają na celu wzmocnienie państwa i podtrzymanie jego rozwoju w nadchodzących latach.

Większość Polaków nie wie, że przysługują im te pieniądze z ZUS, a wniosek o wypłatę można złożyć w każdym czasie - nie ma przedawnienia, a to istotne nie tylko dla seniorów

Miliony Polaków mają w ZUS specjalne konto, o którym często nie wiedzą. Gromadzą się na nim pieniądze, które można dziedziczyć, a w przypadku rozwodu czy podziału majątku – dzielić. Co więcej, decyzja dotycząca tych środków nie jest ostateczna. Sprawdź, czym jest subkonto w ZUS i dlaczego powinieneś się nim zainteresować już teraz.

Najnowsze zmiany w prawie pracy dot. układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych. Nie tylko dla etatowców. Układem mogą być objęci nawet emeryci i renciści

Najnowsze zmiany w prawie pracy zostały podpisane przez prezydenta Karola Nawrockiego jeszcze w listopadzie 2025 r. Dotyczą układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych. Kto może być objęty układem zbiorowym pracy? Nie tylko etatowcy, a nawet emeryci i renciści.

REKLAMA

Polacy zmieniają pracę. Co trzecia osoba chce się przekwalifikować. Jakie są tego powody? [Badanie]

Polacy chętnie zmieniają pracę. W dodatku co trzecia osoba chce się przekwalifikować. Jakie są tego powody? Co można wywnioskować z badania pracuj.pl?

Nie 4 tys., a 7 tys. zł zasiłku pogrzebowego z ZUS od 2026 r. Długo wyczekiwana waloryzacja w końcu wchodzi w życie. Na wniosek Z-12 jest 12 miesięcy od zgonu

Nie 4 tys., a 7 tys. zł zasiłku pogrzebowego z ZUS od 2026 r. Długo wyczekiwana waloryzacja w końcu wchodzi w życie. Ile czasu zasiłek ten wynosił 4 tys. zł? Na wniosek Z-12 (czyli wniosek o zasiłek pogrzebowy) jest 12 miesięcy, licząc od dnia zgonu.

To koniec działu XI KP - likwidacja przepisów. Pracownicy, pracodawcy, działy kadr: 13 grudnia 2025 wchodzi w życie totalnie nowa ustawa o kolosalnym znaczeniu dla polskiego prawa pracy. Czekano na nią kilkadziesiąt lat

Uchyla się dział jedenasty z Kodeksu pracy (sic!). Co za zmiana dla pracowników, pracodawców, związków zawodowych oraz organizacji pracodawców! Na taką zmianę czekano kilkadziesiąt lat. Naukowcy już dawno mówili, że trzeba to zrobić i stało się! Ale uwaga, z jednej strony likwidacja przepisów, a z drugiej strony już w dniu 13 grudnia 2025 r. wchodzi w życie totalnie nowa ustawa o kolosalnym znaczeniu dla polskiego prawa pracy, a konkretnie dla ZPP.

NSA wydaje kolejny przełomowy wyrok w sprawie renty, stażu i kwalifikacji chorób

W listopadowym wyroku NSA wydaje kolejne ważne interpretacje w sprawie renty, stażu i kwalifikacji chorób. NSA potwierdził restrykcyjne podejście do świadczeń przyznawanych „w drodze wyjątku". Podkreślono, że wszystkie przesłanki muszą być spełnione łącznie – brak jednej (np. odpowiedniego okresu składkowego) wyklucza możliwość przyznania świadczenia. Wyrok pokazuje, że trudna sytuacja życiowa, choć istotna, nie wystarczy bez spełnienia wymogów formalnych. Jaka jest więc konsekwencja wyroku?

REKLAMA

Kolory, wykresy i kontekst – psychologia odbioru danych w controllingu. Jak kolory i forma wpływają na decyzje menedżerów?

Kolory, wykresy i kontekst – psychologia odbioru danych w controllingu. Jak kolory i forma wpływają na decyzje menedżerów? Okazuje się, że organizacje cierpią dziś na paradoks „nadmiaru danych i braku wiedzy”, co w połączeniu ze spadkiem czasu skupienia uwagi do zaledwie 47 sekund paraliżuje proces decyzyjny. Rozwiązaniem niekoniecznie jest nowa technologia (w tym AI), lecz wykorzystanie w raportowaniu wiedzy o psychologii percepcji oraz data storytellingu. Współczesny raport musi być intuicyjny, by menedżer mógł go zrozumieć w niecałą minutę. Niniejszy artykuł wyjaśnia, jak diagnoza kontekstu, dobór wykresów i kolorów zmniejsza obciążenie poznawcze i poprawia jakość decyzji biznesowych.

Pracodawca wtedy musi zapłacić, choć pracownik nie pracuje, a nie jest to urlop - te dni wolne a płatne należą się

Pracujesz na etacie i myślisz, że znasz wszystkie swoje prawa? Okazuje się, że polskie prawo pracy przewiduje specjalne dni wolne z zachowaniem pełnego wynagrodzenia, o których wielu pracowników nawet nie słyszało. Nie chodzi wcale o urlop wypoczynkowy ani zwolnienie lekarskie - to zbyt proste. Sprawdź, w jakich sytuacjach możesz legalnie nie przyjść do pracy, a pracodawca i tak musi Ci zapłacić.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA