REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]
Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r. [dla kogo, jaki wniosek, wyliczenia wynagrodzenia]
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest siła wyższa? Na co można wziąć urlop z powodu siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej? Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

rozwiń >

Dodatkowe 2 dni wolnego również w 2025 r., pomimo zapowiedzi resortu pracy o zmianach na rynku pracy.

Również w 2025 r. będzie obowiązywała regulacja zawarta w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), tj. urlop z powodu siły wyższej. Pomimo ostatnich zapowiedzi resortu pracy o zmianach na rynku pracy i KP, tak podstawowe uprawnienia pracowników, jak urlopy nie ulegną raczej radykalnej zmianie. Minister Pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk wygłosiła przemówienie o rynku pracy na Forum Ekonomicznym w Karpaczu, skupiła się na tym, że: „Rynek pracy wymaga zmiany”.

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest siła wyższa?

Jak wskazuje się w orzecznictwie (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2023 r., sygn. III SA/Po 711/22) w zakresie koncepcji obiektywnej siły wyższej, należy uznawać, że jest to wyłącznie zdarzenie charakteryzujące się trzema następującymi cechami: 

  1. zewnętrznością;
  2. niemożliwością jego przewidzenia oraz
  3. niemożliwością zapobieżenia jego skutkom.

Zdarzenie jest zewnętrzne wówczas gdy następuje poza strukturą przedsiębiorstwa. Niemożliwość przewidzenia, że dane zdarzenie nastąpi, należy pojmować jako jego nadzwyczajność i nagłość. Niemożliwość zapobieżenia skutkom zdarzenia jest tłumaczona jako jego przemożność, a więc niezdolność do odparcia nadchodzącego niebezpieczeństwa. 

Na co można wziąć urlop: siła wyższa?

Prawidłowe nazewnictwo to: zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, jednak przyjęło się mówić o urlopie z powodu siły wyższej. Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

Czy pracownik musi podać powód siły wyższej?

Generalnie pracowik nie musi podawać powodu siły wyższej, ale pracodawca może wymagać od pracownika chcącego skorzystać ze zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem – umotywowania swojego wniosku i ewentualnego potwierdzenia, że faktycznie miało ono miejsce. Ocena tych okoliczności należy do pracodawcy.

Urlop z powodu siły wyższej a niepełny wymiar czasu pracy

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Jeżeli dobowa norma czasu pracy pracownika wynosi mniej niż 8 godzin również ma prawo do zwolnienia od pracy. 

Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej?

Nie, pracodawca Tak, pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. 

Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

Ważne
Czy urlop z tytułu siły wyższej można wykorzystywać na np. załatwianie spraw prywatnych typu lekarz, urząd,  rehabilitacja czy tylko w nagłych przypadkach spowodowanych chorobą lub wypadkiem?

Zwolnienie z powodu siły wyższej przysługuje jedynie w sprawach nagłych i niespodziewanych, na które pracownik nie ma wpływu. Nie może to więc być umówiona wizyta lekarska czy załatwienie sprawy urzędowej, gdyż pracownik ma wpływ na ich ustalenie lub zna wcześniej ich termin.

Urlop z powodu siły wyższej dla nauczycieli 2025

Okazuje się, że w stosunku do nauczycieli obowiązują inne zasady. Nauczyciel ma prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność nauczyciela, w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym, z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia. Wykluczone zostało więc w stosunku do nich zwolnienie w wymiarze 16 godzin. Być może wynika to ze specyfiki pracy nauczyciela i 45 minutowych godzin lekcyjnych. Dyrektor szkoły jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Co ciekawe ustawodawca wprost określa w stosunku do nauczycieli, że wniosek może być złożony elektronicznie.

Czy urlop od siły wyższej jest płatny?

Tak, urlop z powodu siły wyższej jest płatny, ale nie 100%. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Jeżeli w okresie, za który wynagrodzenie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru: 

REKLAMA

  • wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy, 

  • przyjmuje się, po uzupełnieniu, według zasad określonych w art. 37 ust. 2 powołanej ustawy, wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy. 

Zatem, w sytuacji gdy w miesiącu, za który wynagrodzenie wymaga uzupełnienia pracownik otrzymał wynagrodzenie stałe i zmienne podlegające uzupełnieniu oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy obliczone łącznie ze zmiennymi składnikami wynagrodzenia, należy je w całości potraktować jako wynagrodzenie zmienne. Oznacza to, że należy je uzupełnić za dni usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Przykład
Jak obliczyć wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej?
Jak podaje ZUS:

Pracownik jest zatrudniony ze stałym wynagrodzeniem 8 800 zł. Pracownik stał się niezdolny do pracy  w październiku, a w sierpniu korzystał z dwudniowego zwolnienia z pracy z uwagi na siłę wyższą, zachowując prawo do połowy wynagrodzenia. W miesiącu sierpniu za przepracowane 20 dni pracownik otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 8 000  zł, jak również zmienne wynagrodzenie urlopowe w kwocie 420 zł. 

Wyliczenia (uzupełnianie tak jak składnik zmienny):
(8 000 zł  + 420 zł ) : 20 = 421 zł – stawka dzienna wynagrodzenia
421 zł x 22 = 9 262 zł – uzupełnione wynagrodzenie 
9 262 zł – 2 (421 zł – 50%) = 8 841 zł – uzupełnione, pomniejszone o wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej – wynagrodzenie, które powinno zostać przyjęte do podstawy wymiaru zasiłku. 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Za nieodpowiednie oświetlenie w pracy pracodawca może zapłacić nawet do 30 tys. zł kary

Brak odpowiedniego oświetlenia w pomieszczeniach pracy to nie tylko ryzyko zdrowotne pracowników, ale i ryzyko konsekwencji prawnych po stronie pracodawcy. Grozi za to grzywna od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Zgodnie z przepisami BHP pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznego miejsca pracy. Norma PN-EN 12464-1 określa minimalne poziomy natężenia światła (lux) w zależności od rodzaju zadań. Jesień to najlepszy czas na przeprowadzenie audytu oświetlenia w zakładach pracy.

Długie weekendy 2026: wypadają 6 razy, ale wcale nie są takie długie [Kalendarz]

Jesień to dobry czas na zaplanowanie wyjazdów w 2026 roku. Kiedy wypadają długie weekendy? Na jakie dni najlepiej wziąć urlop wypoczynkowy, by cieszyć się przedłużonym odpoczynkiem? Oto kalendarz długich weekendów 2026. Jest ich 6, ale wcale nie są takie długie.

Pracownicy wrócą do biur na... dofinansowany lunch

Firmy chcą, by pracownicy częściej przychodzili do biur, ale przymus działa coraz słabiej. Według raportu SmartLunch, 62% osób pracuje hybrydowo i do biura wraca tylko wtedy, gdy widzi w tym wartość, np. współpracę czy kontakt z zespołem. Dlatego benefity poprawiające codzienne doświadczenia, jak dofinansowanie posiłków, stają się kluczowe w strategiach HR i employer brandingu.

Silversi a pokolenie Z: różnice pokoleniowe, odmienne style pracy, komunikacji i oczekiwania w miejscu pracy

Silversi a pokolenie Z: różnice pokoleniowe, odmienne style pracy, komunikacji i oczekiwania w miejscu pracy - tak, ale zamiast koncentrować się na stereotypach, że „Zetki są niecierpliwe” czy „Silversi nie nadążają za technologią”, warto spojrzeć na współpracowników przez pryzmat ich indywidualnych kompetencji i potrzeb. Zarządzanie wiekiem nie polega na „godzeniu różnic pokoleniowych”, lecz na budowaniu synergii. Kultura organizacyjna powinna wspierać otwartą wymianę perspektyw i tworzyć przestrzeń do współpracy, w której każda strona może uczyć się od drugiej.

REKLAMA

I co z tymi benefitami pracowniczymi? Ponad 4 na 10 pracowników nie korzysta regularnie ze świadczeń

Nawet przy szerokim dostępie do benefitów ponad 4 na 10 pracowników w Polsce nie korzysta z nich regularnie. Główną przyczyną jest brak dopasowania oferty do potrzeb pracowników oraz bariery praktyczne – brak czasu i niska jakość świadczeń. Wyniki raportu pokazują, że przyszłość benefitów leży w prostych, elastycznych rozwiązaniach, które wspierają codzienne wyzwania pracowników. Zwłaszcza jeśli pracodawcy chcą zwiększyć efektywność inwestycji w motywację i retencję.

Czas pracy 2026. Tabela: wymiar czasu pracy dla 1 miesiąca, 3-miesięcy i 4 miesięcy

Czas pracy w 2026 roku - będzie 2008 godzin pracy, a więc 251 dni roboczych i 114 dni wolnych od pracy. Jaki jest wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach przyszłego roku? Ile wynosi miesięczna, 3-miesięczna i 4-miesięczna norma czasu pracy? Oto tabela do pobrania i druku.

Rewolucja w Kodeksie Pracy: umowa zlecenie i działalność gospodarcza wliczane do stażu pracy. Sprawdź, co zyskasz w 2026 r.

Nadchodzi prawdziwa rewolucja na polskim rynku pracy. Po latach dyskusji i apeli milionów Polaków, praca na umowie zleceniu czy prowadzenie własnej firmy nareszcie zostaną potraktowane na równi z etatem. Sejm przyjął ustawę, która zrównuje te formy aktywności zawodowej ze stażem pracy. Co to oznacza dla Ciebie? Przede wszystkim dłuższy urlop, wyższe dodatki i większe bezpieczeństwo. Sprawdźmy szczegóły tej historycznej zmiany, która czeka już tylko na podpis Prezydenta.

Nawet 1 mln kobiet po 50 roku życia aktywnie poszukuje pracy. Czas na zmianę myślenia [Debata]

Kobiety po 50 roku życia to jedna z najliczniejszych, a zarazem najmniej aktywnych grup zawodowych w Polsce. Nawet 1 mln kobiet w wieku 50+ aktywnie poszukuje pracy. Debata ekspercka „Z doświadczeniem na marginesie? Jak włączyć kobiety 50+ do rynku pracy” odkrywa, że dojrzałe kobiety to dziś ogromny, lecz wciąż niedostatecznie doceniany potencjał. Jednym z rozwiązać może być sprzedaż bezpośrednia.

REKLAMA

Jeżeli nie złożysz tego wniosku na czas, Twoje pieniądze w ZUS bezpowrotnie przepadną

Jeżeli gromadziłeś składki w ZUS, szczególnie w tym samym czasie w zbiegu, to jest z więcej niż jednego tytułu (np. stosunek pracy i działalność gospodarcza), jest bardzo prawdopodobne, że na Twoim indywidualnym koncie w ZUS istnieje nadpłata, którą możesz odzyskać. Musisz jednak pilnować właściwego terminu na złożenie wniosku o zwrot nadpłaconych składek, bowiem w razie jego przekroczenia, składki bezpowrotnie przepadną z Twojej historii ubezpieczenia i zostaną wykorzystane przez ZUS na wypłatę bieżących świadczeń.

Przejście z roli kolegi do roli przełożonego najtrudniejszym wyzwaniem awansu. Firma powinna wspierać młodych menadżerów

Młodym menadżerom najtrudniej jest przejść z roli kolegi lub koleżanki w rolę przełożonego lub przełożonej. Firmy awansują szeregowego pracownika i czekają aż się wykaże. Tymczasem organizacje, które wspierają awansowanych pracowników w nowej pozycji, zyskują lepsze wyniki.

REKLAMA