Renta wdowia - dla kogo, od kiedy i ile?

Zbieg prawa do otrzymywania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych obowiązuje w wielu europejskich krajach. Podobne regulacje jak projektuje się w Polsce, obowiązują już we Włoszech, Czechach, Litwie czy Niemczech. Ma być wprowadzone nowe świadczenie pieniężne dla osób będących wdowami i wdowcami. Wprowadzenie dotyczy nowej reguły zbiegu prawa do nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem renty rodzinnej, wojskowej renty rodzinnej, policyjnej renty rodzinnej lub renty rodzinnej z ubezpieczenia społecznego rolników z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Możliwe będzie więc pobieranie np. swojej emerytury czy renty oraz renty po zmarłym mężu/żonie. Według stanu na kwiecień 2024. obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej (dalej jako: projekt) jest skierowany do prac do: Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Projekt jest dopiero po I czytaniu w Sejmie, jeszcze przed nim długa i wydaje się, że burzliwa droga. Do zmian ma dojść m.in. w ustawie z dnia 17 grudnia 1988 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm., dalej jako ustawa).

Zbieg prawa do świadczeń - aktualnie wdowa/wdowiec musi wybrać czy chce swoje świadczenie emerytalno-rentowe czy rentę rodzinną

Aktualnie obowiązujące przepisy są sformułowane tak, że trzeba dokonać wyboru. Nie jest bowiem możliwe łączenie otrzymywanych świadczeń. Nazywa się to zbieg prawa do świadczeń. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Zdaniem wielu ubezpieczonych jest to dyskryminujące, nieusprawiedliwione i niezgodne z prawem. Ustawodawca też zauważył ten problem ponieważ sam wskazuje w projekcie do ustawy, że: "Obecnie obowiązujące reguły zbiegu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych, zakładając konieczność dokonania wyboru między własnym świadczeniem a rentą rodzinną po zmarłym małżonku, powodują więc wdowa lub wdowiec musi pokryć z jednego świadczenia koszty prowadzenia gospodarstwa domowego, które dotychczas finansowane były z dwóch świadczeń. Taki stan rzeczy przekłada się na ograniczenie możliwości zaspokajania swoich potrzeb przez emerytów i rencistów oraz obniżenie jakości i ich życia."