Kontrola wypłaty wynagrodzeń - uprawnienia inspekcji

Zgodnie z przedstawionym przez PIP planem kontrola wynagrodzeń będzie jedną z priorytetowych w bieżącym roku. Inspektorzy sprawdzą dokumentację związaną z wypłatą wynagrodzeń oraz prawidłowość ustalania ich wysokości. Przedmiotem kontroli będzie również ustalenie, czy pracownik otrzymał należne świadczenia, a także czy nie został bezpodstawnie ich pozbawiony.

Jakie dokumenty sprawdzi inspektor

Ustalenie należnego wynagrodzenia nie będzie możliwe bez przepisów wewnątrzzakładowych (układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania) i treści umowy o pracę.

A zatem w trakcie kontroli inspektor pracy zażąda przedłożenia:

• przepisów wewnątrzzakładowych (układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania),
• umów o pracę oraz informacji o warunkach zatrudnienia.

Pracodawcy, zatrudniający mniej niż 20 pracowników nieobjętych układem zbiorowym pracy, warunki wynagradzania pracowników i inne świadczenia ze stosunku pracy (np. premie, dodatki stażowe, nagrody jubileuszowe) oraz zasady przyznawania tych świadczeń określają w umowach o pracę.

Ważnym dokumentem w tym przypadku będzie również informacja o warunkach zatrudnienia, w której powinny znaleźć się zapisy o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia za pracę.

Zapoznając się z przepisami wewnątrzzakładowymi (układami, regulaminami), inspektor sprawdzi ich aktualność w odniesieniu do obowiązujących przepisów prawa pracy, a przede wszystkim skontroluje, czy nie przewidują one rozwiązań mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy powszechnie obowiązujące.

Oprócz przepisów wewnątrzzakładowych przedmiotem kontroli będą akta osobowe pracowników, a przede wszystkim umowa o pracę oraz dokumenty zmieniające jej treść (porozumienia, wypowiedzenia zmieniające warunki pracy i płacy).

W przypadku gdy wprowadzane układem zbiorowym lub regulaminem wynagradzania postanowienia dotyczące wynagrodzeń będą mniej korzystne niż dotychczasowe, wówczas konieczne jest wprowadzenie odpowiednich zmian do umowy o pracę w drodze wypowiedzenia zmieniającego lub porozumienia. Postanowienia korzystniejsze zawarte w ww. przepisach stosuje się z dniem wejścia ich w życie.

Kolejne dokumenty, które trzeba będzie przedłożyć inspektorowi pracy, to imienna karta wynagrodzeń, lista płac oraz ewidencja czasu pracy.

Terminowość i prawidłowość wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest terminowe wypłacanie wygrodzenia za pracę. Inspektor w trakcie kontroli sprawdzi, czy pracownicy otrzymują je w ustalonych terminach.

Termin wypłaty ustala pracodawca, przy czym przepisy Kodeksu pracy wskazują datę graniczną. Najpóźniej wynagrodzenie powinno być wypłacone do 10. dnia następnego miesiąca kalendarzowego.

WAŻNE!

W regulacjach wewnątrzzakładowych należy wskazać konkretną datę wypłaty wynagrodzenia, np. wynagrodzenie wypłacane jest ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, 5. lub 10. dnia następnego miesiąca kalendarzowego.

Wynagrodzenie powinno być wypłacane co najmniej raz w miesiącu i w stałym, z góry ustalonym terminie.

Trzeba również pamiętać, że o terminowości wypłaty wynagrodzenia decyduje to, czy dzień ustalony jako dzień wypłaty jest dniem wolnym od pracy (np. niedziela, święto, dzień wolny w celu zachowania przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy). Jeżeli zajdzie taka sytuacja, że termin wypłaty przypadnie na dzień wolny, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie w dniu poprzedzającym.