Odmowa udziału w szkoleniu przyczyną zwolnienia pracownika

W obecnej sytuacji rynkowej przedsiębiorca, aby osiągać swoje cele, powinien być konkurencyjny. Niezbędnym elementem sukcesu jest konkurencyjna kadra, czyli pracownicy o możliwie najwyższych kwalifikacjach. Wobec tego powstaje pytanie, czy pracodawca może, nie naruszając przepisów Kodeksu pracy, rozstać się z pracownikiem, który nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych i (lub) odmawia podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Brak kwalifikacji

Przy rozpatrywaniu możliwości rozstania się z pracownikiem, którego kwalifikacje zawodowe okazały się niewystarczające do efektywnego, zgodnego z oczekiwaniami pracodawcy wykonywania obowiązków na powierzonym mu stanowisku, kluczowe są 2 kwestie zaznaczone w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Pierwsza z nich to zasada ogólna, w myśl której rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest zwykłym sposobem jej rozwiązania. W praktyce oznacza to, że przyczyna rozwiązania umowy o pracę, którą pracodawca zamieści w uzasadnieniu wypowiedzenia nie musi być „ciężkiej wagi”.

Jakie zapisy powinny znaleźć się w umowie szkoleniowej >>

Natomiast druga to wyraźne podkreślenie, że pracodawca może zasadnie wypowiedzieć umowę o pracę w ramach realizacji zasady doboru pracowników w sposób zapewniający najlepsze wykonywanie realizowanych zadań, jeżeli może przewidywać, że zatrudnienie nowych pracowników pozwoli na osiąganie lepszych rezultatów pracy (wyrok SN z 2 października 1996 r., I PRN 69/96). A zatem Sąd Najwyższy w swoim orzeczeniu wyraźnie przyznał pracodawcy prawo oceny kwalifikacji swoich pracowników pod kątem ich przydatności i przyczyniania się do osiągania celów organizacji.

Przykład

Właściciel sklepu ze sprzętem komputerowym dokonuje corocznej oceny pracy swoich pracowników. W podsumowaniu okazuje się, że 2 z 10 pracowników ma wyraźnie niższe wyniki, nie z przyczyn obiektywnych, ale dlatego, że mają znacznie mniejszą wiedzę na temat asortymentu, którym handlują. Jednocześnie pracodawca ma kandydatów chętnych do podjęcia pracy, posiadających fachową wiedzę na wyższym poziomie od obecnych pracowników. Zgodnie z zasadą doboru pracowników w sposób zapewniający najlepsze wykonywanie realizowanych zadań, pracodawca ma prawo rozwiązać umowy z nisko ocenianymi sprzedawcami, a na ich miejsce zatrudnić lepiej wykwalifikowanych kandydatów.

Odmowa podwyższania kwalifikacji zawodowych

Zdarza się, że mimo pewnych braków w kwalifikacjach pracownika pracodawca widzi u niego potencjał i proponuje je uzupełnić. Z uwagi na szybką dynamikę zmian w danej dziedzinie na niektórych stanowiskach istnieje konieczność nieustannego dokształcania się. Wówczas pracodawca powinien zapewnić pracownikom możliwość podniesienia ich kwalifikacji.

Konsekwencje odmowy wykonania polecenia pracodawcy >>

Jednak pracownicy nie zawsze mają ochotę, aby skorzystać z możliwości doszkolenia się. Zdarza się również, że ze względu na różne sytuacje życiowe – mimo chęci – nie mogą uczestniczyć w organizowanych przez pracodawcę szkoleniach. A zatem nasuwa się pytanie, jak pracodawca ma się zachować wobec pracownika, który odmawia podwyższenia swoich kwalifikacji. Tutaj punktem wyjścia powinna być podstawowa zasada, zgodnie z którą pracownik jest zobowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Należy więc przyjąć, że jeśli pracodawca uzna, że udział w szkoleniu jest niezbędny do właściwego wykonywania obowiązków na konkretnym stanowisku i w związku z powyższym wyda polecenie służbowe udziału w szkoleniu, będzie to traktowane jako obowiązek pracowniczy.

Należy jednak pamiętać, że także polecenia służbowe nie są pozbawione ograniczeń.