REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka nad dzieckiem - obniżenie wymiaru czasu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Szewczyk

REKLAMA

Jeżeli pracownik opiekujący się dzieckiem chce pozostać aktywny zawodowo, wówczas powinien złożyć pracodawcy wniosek o zmniejszenie godzin pracy. Pracodawca nie ma prawa mu tego odmówić. Obniżony wymiar czasu pracy takiego pracownika nie może jednak być mniejszy niż połowa etatu.

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Dzięki temu może się opiekować dzieckiem i nie musi rezygnować z aktywności zawodowej. Jeśli pracownik złoży tego rodzaju wniosek, pracodawca musi go uwzględnić i dołączyć do akt osobowych pracownika (część B).

Jak udzielać urlopu ojcowskiego po zmianie przepisów >>

Kto może pracować krócej

Zmniejszenie wymiaru czasu pracy przysługuje pracownikom, którzy:

  • są zatrudnieni na podstawie stosunku pracy,
  • posiadają przynajmniej sześciomiesięczny staż pracy (wlicza się do niego wszystkie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u poprzednich pracodawców, nie mają żadnego znaczenia przerwy pomiędzy zatrudnieniem),
  • sprawują opiekę nad dzieckiem do lat czterech.

Jeżeli oboje rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę i mają prawo do urlopu wychowawczego, wówczas tylko jedno z nich może wnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy. A zatem osoba składająca wniosek powinna przedstawić pracodawcy oświadczenie, że drugi rodzic (opiekun) nie korzysta z tego prawa w swoim zakładzie pracy. Pracownik może skorzystać z tego uprawnienia maksymalnie przez trzy lata, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia. Jeśli jednak w trakcie zmniejszenia czasu pracy pracownik nie będzie w stanie pogodzić swoich obowiązków służbowych ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem, wówczas może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie mu urlopu wychowawczego. Możliwa jest również sytuacja odwrotna – pracownik najpierw korzysta np. przez dwa lata z urlopu wychowawczego, wraca do pracy i przez rok pracuje w obniżonym wymiarze czasu pracy.

Forma wniosku

Kodeks pracy wskazuje, że pracownik składa wniosek w formie pisemnej. Wniosek powinien zawierać informacje, od kiedy i przez jaki okres pracownik chce korzystać z obniżonego wymiaru czasu pracy oraz o ile chce zmniejszyć wymiar czasu pracy. Pracownik powinien złożyć wniosek na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku.

Czy redukcję etatu należy zgłosić w ZUS >>

Warto podkreślić, że granicą zmniejszenia czasu pracy jest połowa jego wymiaru. Pracodawca nie może zatem przyjąć wniosku o takie obniżenie czasu pracy, że będzie on niższy niż połowa etatu. Pracownik może więc żądać zmniejszenia czasu pracy, np. o godzinę dziennie, czy pracować na 3/4 etatu. Obniżenie wymiaru czasu pracy spowoduje, że dotychczasowe wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika zostanie proporcjonalnie zmniejszone.


Szczególna ochrona

Pracownikowi korzystającemu z obniżonego wymiaru czasu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez niego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. W tym przypadku pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę tylko w razie upadłości i likwidacji zakładu pracy oraz gdy zachodzą przesłanki do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (czyli tzw. rozwiązania dyscyplinarnego). Gdy natomiast pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę o pracę przed złożeniem przez niego wniosku, jego stosunek pracy nie będzie chroniony i ulegnie rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia. Oznacza to, że złożenie wniosku już w okresie wypowiedzenia spowoduje zmniejszenie wymiaru czasu pracy w okresie do dnia rozwiązania stosunku pracy – czyli do czasu, do którego obowiązuje umowa pomiędzy stronami.

Jakie ograniczenia wynikają z zatrudniania pracownic w ciąży >>

Przykład

Obowiązkowe uwzględnienie wniosku
Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego pracownica korzystała przez rok z urlopu wychowawczego. Po powrocie do pracy złożyła wiosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do połowy etatu. Pracodawca nie uwzględnił jej wniosku. Jego zdaniem tego rodzaju uprawnienie jej nie przysługuje, ponieważ jest zatrudniona na 3/4 etatu. W tej sytuacji postępowanie pracodawcy nie jest prawidłowe. Pracodawca powinien uwzględnić wniosek pracownicy i obniżyć jej wymiar czasu pracy do 1/2 etatu.

Dodatkowe uprawnienia

Jeśli pracownica obniży wymiar czasu pracy bezpośrednio po powrocie z urlopu macierzyńskiego, wówczas nie pozbawia jej to prawa do płatnych przerw na karmienie dziecka piersią. Warunkiem jest, aby jej dobowy wymiar czasu pracy wynosił przynajmniej sześć godzin. W tym przypadku pracodawca musi udzielić pracownicy przysługujące jej dwie półgodzinne przerwy wliczane do czasu pracy. Jeśli kobieta karmi więcej niż jedno dziecko, wówczas ma prawo do dwóch przerw po 45 minut. Jeżeli po obniżeniu wymiaru czasu pracy pracownica będzie zatrudniona krócej niż sześć godzin na dobę, ale nie mniej niż cztery, będzie jej przysługiwać jedna półgodzinna przerwa na karmienie. Przerwy te można łączyć. Za czas przerwy na karmienie pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia, jakie uzyskałaby, gdyby w tym czasie pracowała.

Czy przysługuje urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim >>

Pracodawca nie może zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej pracownika, który zmniejszył wymiar etatu. Nie może go również delegować poza stałe miejsce zamieszkania bez jego zgody. A zatem gdy np. zaistnieje konieczność wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, a pracownik nie zgodzi się na to, pracodawca nie może zmusić go do pracy dłuższej niż wynosi jego wymiar czasu pracy.

Warto również pamiętać, że pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko, które nie ukończyło 14 lat, przysługują dwa dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

REKLAMA

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

REKLAMA

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA