REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wykorzystanie zaległego urlopu przez pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna G. Dębińska

REKLAMA

Koniec roku kalendarzowego to czas, kiedy pracodawca powinien podliczyć swoim pracownikom dni niewykorzystanego przez nich urlopu wypoczynkowego za dany rok oraz polecić rozpoczęcie jego wykorzystywania najpóźniej do końca marca następnego roku.

REKLAMA

Każdej osobie pozostającej w stosunku pracy, tj. zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może się zrzec prawa do urlopu, gdyż jest to uprawnienie o charakterze niezbywalnym. Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop jest urlopem zaległym.

REKLAMA

Urlopu niewykorzystanego należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Powyższa regulacja prawna nie dotyczy jednak urlopu na żądanie. Wyjaśnienia wymaga, że cytowany powyżej przepis nie nakłada na pracownika obowiązku wykorzystania całości zaległego urlopu w terminie do 31 marca następującego po roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Zgodnie z aktualnym stanowiskiem doktryny oraz orzecznictwem dla zachowania tego terminu wystarczające jest, jeżeli pracownik rozpocznie wykorzystanie tego urlopu w ustawowo wskazanym terminie.

Ustalenie terminu urlopu

Na pracodawcy spoczywa obowiązek udzielenia pracownikom informacji o zaległym urlopie. Przepisy prawa pracy nie zawierają szczegółowych uregulowań w tym zakresie. Jednak w praktyce informowanie pracowników o liczbie dni niewykorzystanego urlopu odbywa się w sposób przyjęty u danego pracodawcy, np. przez przesyłanie pracownikom wiadomości drogą elektroniczną.

Kwestię ustalenia terminu wykorzystania urlopu zaległego ustawodawca pozostawił pracodawcy. Przy czym może on w miarę możliwości brać pod uwagę ewentualne wnioski pracownika, jednak nie jest nimi związany. Oznacza to, że „pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop nawet, gdy ten nie wyraża na to zgody (...) zastosowanie art. 168 k.p. nie jest zależne od zgody pracownika” (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2006 r., I PK 124/05).

Inna praca podczas urlopu wypoczynkowego lub bezpłatnego >>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli pracodawca nie udzieli pracownikowi urlopu wypoczynkowego do końca marca następnego roku kalendarzowego, pracownik nie może pójść na urlop w dowolnym terminie. Sąd Najwyższy w wyroku z 5 grudnia 2000 r. wskazuje, że zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego nie usprawiedliwia nieobecności pracownika w pracy. Naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego za dany rok do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy (I PKN 121/00).


Wygaśnięcie prawa do urlopu a odpowiedzialność pracodawcy

Niewykorzystanie przez pracownika zaległego urlopu w terminie do 31 marca następnego roku kalendarzowego nie jest równoznaczne z utratą prawa do niewykorzystanego urlopu. W takiej sytuacji powstaje roszczenie ze stosunku pracy. Polega ono na możliwości dochodzenia przez pracownika w ciągu 3 lat, od momentu, w którym roszczenie (urlop wypoczynkowy) stało się wymagalne, prawa do skorzystania z tego uprawnienia (art. 291 § 1 k.p.). Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 11 kwietnia 2001 r., w którym wskazuje, że roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 k.p.), przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje (art. 161 k.p.), bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (I PKN 367/00).

Urlopy w różnych systemach czasu pracy >>

Przykład

REKLAMA

Krzysztof K. w roku kalendarzowym 2011 r. (oprócz bieżącego urlopu wypoczynkowego) ma zaległy urlop za cały 2010 r. i za 2009 r. w liczbie 10 dni. Było to wynikiem częstych nawrotów choroby pracownika, począwszy od maja 2009 r. Krzysztof K. zakomunikował swojemu przełożonemu, że od 7 marca do 1 kwietnia 2011 r. zamierza udać się do sanatorium w celu poprawy swojego zdrowia po przebytej chorobie. Chce wyjechać na okres 4 tygodni, czyli na cały czas skierowania go do sanatorium. Pracodawca Krzysztofa K., otrzymując wniosek pracownika o udzielenie urlopu wypoczynkowego, powinien najpierw udzielić „najstarszego” zaległego urlopu, czyli 10 dni za 2009 r., potem udzielać dni urlopu za 2010 r., a dopiero następnie wykorzystać kolejno urlop bieżący przysługujący w 2011 r. Wykorzystując zaległy urlop w taki sposób, pracownik zapobiegnie jego przedawnieniu, a spółka zatrudniająca Krzysztofa K. nie narazi się na odpowiedzialność za nieudzielenie pracownikowi urlopu w ustawowo wskazanym terminie. W związku z tym wyjazdem pracownik wykorzysta cały zaległy urlop za 2009 r. (10 dni) oraz 10 dni urlopu za 2010 r. Pracodawca może więc udzielić Krzysztofowi K. w danym roku kalendarzowym nawet kilku urlopów zaległych.

Z punktu widzenia pracodawcy istotne jest, aby danemu pracownikowi został udzielony zaległy urlop do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, po tym roku, w którym nabył prawo do urlopu wypoczynkowego. Pracodawca w przypadku nieudzielania pracownikowi urlopu w ustawowym terminie ponosi odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Oznacza to, że pracodawca podlega karze grzywny od 1000 do 30 000 zł (art. 282 § 1 pkt 2 k. p.).


Kiedy przysługuje ekwiwalent za zaległy urlop

Pracownikowi przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop jedynie w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (art. 171 § 1 k.p.). Przy czym bez znaczenia pozostaje to, w jakim trybie oraz z jakiej przyczyny doszło do rozwiązania czy wygaśnięcia stosunku pracy. Jedyny wyjątek dotyczy przypadku, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę, zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym samym pracodawcą. Poza wskazaną sytuacją brak jest możliwości zamiany urlopu na ekwiwalent pieniężny.

Zaległy urlop wypoczynkowy pracownika na zwolnieniu lekarskim >>

WAŻNE!

W związku z wnioskiem złożonym przez Państwową Inspekcję Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej obecnie trwają prace legislacyjne nad zmianą obowiązujących przepisów prawnych. Zmiany postulowane przez PIP dotyczą m. in. wydłużenia terminu wykorzystania zaległego urlopu do sierpnia następnego roku kalendarzowego, zamiast do końca marca. Przyjęcie proponowanych zmian umożliwiłoby pracownikom wykorzystanie zaległego urlopu w atrakcyjniejszym okresie miesięcy wakacyjnych.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 5 grudnia 2000 r. (I PKN 121/00, OSNP 2002/15/353),
  • wyrok SN z 11 kwietnia 2001 r. (I PKN 367/00, OSNP 2003/2/38),
  • wyrok SN z 24 stycznia 2006 r. (I PK 124/05, M.P.Pr. 2006/3/119).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wszystkie weekendy z wolnym piątkiem: ta grupa gotowa przejść na czterodniowy tydzień pracy natychmiast

90 proc. profesjonalistów chce pracować w modelu czterodniowego tygodnia pracy, o ile nie wpłynie to na ich zarobki. Jako największe korzyści skróconego tygodnia pracy specjaliści wskazują więcej czasu wolnego oraz poprawę ogólnej satysfakcji z życia Jako największe zagrożenia – obniżenie wynagrodzenia oraz pracę w nadgodzinach.

Najmłodsi pracownicy niechętnie idą na zwolnienie lekarskie, dlaczego

Pracownicy z pokolenia Z czyli do 29. roku życia) rzadziej korzystają ze zwolnień lekarskich niż ich starsi współpracownicy. Dane z audytów absencji chorobowej przeprowadzonych w przedsiębiorstwach na terenie całej Polski w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy pokazują jasno, że najmłodsza grupa pracowników charakteryzuje się najniższym poziomem nieobecności z powodów zdrowotnych.

Zetki chcą pracować z sensem, w dobrej atmosferze i za dużą kasę

Dla pokolenia Z zaangażowanie w pracę naprawdę ma znaczenie. Z kolei 40 procent młodych mówi, że bardzo się stara w codziennych obowiązkach, a kolejne 42 procent twierdzi, że nie zawsze wszystko wychodzi im idealnie. 57 proc. młodych wskazuje pieniądze jako kluczowy czynnik wyboru pracodawcy i motywacji. Ale to nie wystarczy.

Ksiądz: 6000 zł, biskup: 10000 zł, a zakonnica ...300 zł? Zarobki i emerytury duchownych 2025

Jak wyglądają finanse duchowieństwa w Polsce? Najnowsze dane pokazują, że zarobki i świadczenia kapłanów oraz sióstr zakonnych są bardzo zróżnicowane. Prześwietlamy ich miesięczne dochody i zasady przyznawania emerytur, ujawniając pełen obraz finansowy osób duchownych.

REKLAMA

Zaufanie pracowników: jaką jest dla firmy wartością, co zrobić by ją budować

Stwierdzenie, że zaufanie pracowników zwiększa wyniki firmy, nie budzi kontrowersji. Firmy radzą sobie lepiej, gdy ich pracownicy im ufają. Czy można jednak przeliczyć zaufanie na konkretny wynik finansowy?

Czy będą zmiany dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?

Osoby niepełnosprawne ruchowo w stopniu umiarkowanym czują się dyskryminowane. Z tego powodu do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowano kilka ważnych pytań. Wątpliwości na temat ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach rozwiewa Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.

Czas pracy kadry zarządzającej (kierownicy, dyrektorzy i inni). Czy wszyscy menadżerowie nie mają prawa do nadgodzin? Co wynika z kodeksu pracy i orzecznictwa?

Czas pracy kadry zarządzającej w Polsce podlega szczególnym regulacjom prawnym, które różnią się od zasad obowiązujących pracowników wykonujących zadania operacyjne. Przepisy kodeksu pracy wskazują możliwość wyłączenia menadżerów pełniących funkcje kierownicze z norm dotyczących limitów czasu pracy i rozliczania nadgodzin. W praktyce pojawiają się liczne pytania, jak te zasady stosować, a orzecznictwo sądowe dostarcza cennych wskazówek.

Od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie w mocy, po nowemu zarabiają do 23 000 zł a dodatki do 3 400 zł

W wielu tekstach skupiamy się na podwyżkach dla pracowników samorządowych, dla pracowników w budżetówce, w tym nauczycieli, policjantów czy w służbie zdrowia, a warto też pamiętać o innych grupach zawodowych, może bardziej niszowych, ale jednak istniejących od dawna na polskim rynku pracy. Już od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie jest w mocy i po nowemu pracownicy zarabiają do 23 000 zł a dodatki do wynagrodzenia to nawet do 3 400 zł. Dla wielu takie stawki to tylko marzenie. Zatem ile zarabia się w KSSiP?

REKLAMA

Niedoszacowane ryzyko w branży budowlanej. Blisko 3,5 tys. wypadków w 2024 r.

W branży budowlanej co roku dochodzi do tysięcy wypadków – w 2024 r. odnotowano 3442 zdarzenia, 78 osób zginęło, a 57 zostało ciężko rannych (dane GUS). Choć główną przyczyną jest błąd ludzki, finansową odpowiedzialność ponoszą pracodawcy. Dzięki rozszerzonej polisie OC możliwe jest przeniesienie roszczeń na ubezpieczyciela, jednak pośrednicy ubezpieczeniowi ostrzegają: firmy często zaniżają sumy gwarancyjne i bagatelizują ryzyko.

Wakacyjna praca nastolatków 2025 [Co mówią przepisy i na co muszą uważać rodzice oraz pracodawcy]

Sezon letni to czas, gdy młodzież chętnie podejmuje się pierwszych zawodowych wyzwań. Jednak zanim nastolatek trafi do pracy w gastronomii, biurze czy przy zbiorach owoców, warto upewnić się, że jego zatrudnienie jest zgodne z prawem. Eksperci Job Impulse przypominają, że przepisy jasno określają, kto, kiedy i w jakich warunkach może pracować w czasie wakacji.

REKLAMA