REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność pracownika za nierozliczenie się z pobranej gotówki

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ryszard Sadlik
Ryszard Sadlik

REKLAMA

Pracownik, który otrzymał pieniądze przeznaczone dla swojego pracodawcy z obowiązkiem ich zwrotu lub rozliczenia się, odpowiada za nie według zaostrzonych zasad odpowiedzialności materialnej. Dają one pracodawcom większe szanse na uzyskanie odszkodowania.

Do pracownika, który nie rozliczył się z pobranej gotówki, znajdują zastosowanie przepisy określające odpowiedzialność za mienie powierzone (art. 124–127 k.p.), które istotnie różnią się od ogólnych zasad odpowiedzialności pracowników za szkody wyrządzone pracodawcom.

REKLAMA

Powierzenie pieniędzy

Na zastosowanie tych przepisów do pracowników pobierających pieniądze od kontrahentów pracodawców, wskazywał także Sąd Najwyższy w wyroku z 14 grudnia 2000 r., podnosząc, że podstawę prawną odpowiedzialności pracownika, który nie rozliczył się z pobranej od odbiorców gotówki za dostarczony towar, stanowi art. 124 k.p. (I PKN 157/00). Podobnie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z 14 maja 1998 r., stwierdzając, że pobranie przez pracownika należności za dostarczony odbiorcy towar jest powierzeniem mienia (I PKN 129/98). Takie określenie odpowiedzialności pracownika wynika z tego, że przedmiotem powierzenia może być mienie pracodawcy zarówno znajdujące się w jego posiadaniu w chwili dokonywania tej czynności, jak i będące w dyspozycji innych podmiotów (np. jego kontrahentów). Potwierdzenie przez pracownika pobrania określonej kwoty przeznaczonej dla pracodawcy stanowi dowód na przyjęcie mienia pracodawcy oraz skutkuje powstaniem obowiązku rozliczenia się z tego mienia. Zdaniem Sądu Najwyższego, pobranie przez pracownika pieniędzy za towar należący do pracodawcy jest równoznaczne z ich powierzeniem pracownikowi odpowiedzialnemu materialnie. Takie przypadki określane są jako wtórne powierzenie mienia (wyrok SN z 18 grudnia 2001 r., I PKN 757/00).

Odpowiedzialność nietrzeźwego pracownika >>

Pełna odpowiedzialność

Zastosowanie do odpowiedzialności pracowników zasad określonych w art. 124 k.p. daje pracodawcom większe szanse na uzyskanie od pracowników pełnego odszkodowania. Należy przypomnieć, że w myśl tego przepisu pracownicy, którym powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się z niego, odpowiadają za szkodę powstałą w tym mieniu w pełnej jej wysokości.

Nie ma zatem w stosunku do nich zastosowania art. 119 k.p., który przewiduje ograniczenie odpowiedzialności pracowników do wysokości ich 3-miesięcznego wynagrodzenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD
Jacek W. był zatrudniony jako przedstawiciel handlowy Spółki X. Do jego obowiązków należało także pobieranie od sklepów pieniędzy za dostarczone do nich towary pracodawcy. Pieniądze te miał następnie wpłacać do kasy spółki. Jacek W. nie wpłacił jednak do kasy spółki kwoty 7000 zł, którą przeznaczył na spłatę swojego kredytu, a pracodawcy oświadczył, że sklepy nie płacą, bo mają problemy ze sprzedażą. O przywłaszczeniu sobie pieniędzy przez Jacka W. Spółka X dowiedziała się od swoich kontrahentów, gdy zaczęła monitować ich o dokonanie zapłaty. Mimo że Jacek W. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości tylko 1800 zł miesięcznie, będzie jednak zobowiązany do zwrotu pracodawcy pełnej wysokości wyrządzonej szkody, tj. 7000 zł wraz z odsetkami ustawowymi.


Wina pracownika

Należy zauważyć, że przywłaszczenie sobie przez pracownika powierzonych mu pieniędzy pracodawcy może nastąpić tylko z jego winy umyślnej. Ma to istotne znaczenie, gdy chodzi o zakres odpowiedzialności pracownika, gdyż w przypadku stwierdzenia, że pracownik wyrządził swojemu pracodawcy szkodę umyślnie, odpowiedzialność pracownika obejmuje nie tylko rzeczywiście poniesioną przez pracodawcę stratę do pełnej jej wysokości, ale również i utracone przez pracodawcę korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody.

WAŻNE!
Przyjęcie winy umyślnej powoduje znaczne przedłużenie terminów przedawnienia roszczeń wobec pracowników.

W takich sytuacjach stosuje się z mocy odesłania zawartego w art. 291 § 3 k.p. przepisy Kodeksu cywilnego. Termin przedawnienia wynosi 3 lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia (art. 4421 k.c.). Jednak termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jeżeli zaś szkoda wyniknęła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Pracodawca ma zatem dużo czasu na wytoczenie powództwa.

Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

Przywłaszczenie sobie przez pracownika gotówki pracodawcy może także uzasadniać rozwiązanie z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Stanowi z pewnością naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego, jakim jest dbanie o dobro zakładu pracy i chronienie jego mienia (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.).

Kto ponosi odpowiedzialność za wykroczenia >>

REKLAMA

Przywłaszczenie ww. może być także zakwalifikowane jako czyn opisany w art. 52 § 1 pkt 2 k.p. Przypomnijmy, że chodzi tu o popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli – co ważne – przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem.

PRZYKŁAD
Maria P. przywłaszczyła sobie gotówkę wypłaconą jej przez kontrahenta pracodawcy jako należność za dostarczone artykuły spożywcze. Ponieważ okoliczności tego czynu nie są oczywiste oraz sprawca nie został prawomocnie skazany, pracodawca, rozwiązując z nią umowę bez wypowiedzenia, powinien uznać to działanie za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków, w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p., i tak opisać je w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Odpowiedzialność karna

Oprócz odpowiedzialności pracowniczej przywłaszczenie sobie przez pracownika powierzonej mu gotówki pracodawcy może także uzasadniać jego odpowiedzialność karną. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (art. 284 § 2 k.k.). Wskazywał na to także Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 3 marca 2004 r. (II AKa 125/04). Jest to przestępstwo ścigane z urzędu. Wystarczające jest zatem zawiadomienie przez pracodawcę organów ścigania, które dalej powinny prowadzić postępowanie przygotowawcze i wnieść akt oskarżenia do sądu. Natomiast poszkodowany pracodawca będzie mógł żądać naprawienia poniesionej szkody w procesie karnym jako pokrzywdzony.

Podstawa prawna:

  • art. 52 § 1 pkt 1, art. 100 § 2 pkt 4, art. 124–127 Kodeksu pracy,
  • art. 284 § 2 Kodeksu karnego,
  • wyroki Sądu Najwyższego z:
    – 14 grudnia 2000 r. (I PKN 157/00, OSNP 2002/15/361),
    – 14 maja 1998 r. (I PKN 129/98, OSNP 1999/11/358),
    – 18 grudnia 2001 r. (I PKN 757/00, Pr. Pracy 2002/11/32),
  • wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 3 marca 2004 r. (II AKa 125/04, niepubl.).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA