Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek u dwóch płatników

Dla ubezpieczonego otrzymującego przychód od więcej niż jednego pracodawcy płatnik może na bieżąco ustalić prawidłową podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc, w którym następuje przekroczenie kwoty ograniczenia. Wykorzystuje do tego własną dokumentację płacową oraz oświadczenie ubezpieczonego. Przekroczenie kwoty ustalonego limitu podstawy wymiaru następuje u wszystkich płatników tego ubezpieczonego proporcjonalnie do osiągniętych u nich przychodów. Płatnik ma obowiązek zaprzestać obliczania i przekazywania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po przekroczeniu przez pracownika rocznej kwoty ograniczenia podstawy wymiaru.

Informacje o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek pracownika można otrzymać również z ZUS m.in. w zawiadomieniu o skorygowanych dokumentach rozliczeniowych. W przypadku stwierdzenia niezgodności ze stanem faktycznym płatnik jest zobowiązany do złożenia kompletu dokumentów korygujących, czyli deklaracji rozliczeniowej oraz imiennych raportów miesięcznych.

Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek w 2010 r. >>

Sytuacja jest prosta, gdy pracownik zatrudniony jest u jednego pracodawcy. Wtedy to on na bieżąco kontroluje, czy podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych nie przekroczyła określonego na dany rok limitu. Jeżeli pracownik dodatkowo zatrudnia się u swojego macierzystego pracodawcy na podstawie umowy-zlecenia czy też umowy agencyjnej albo umowy o dzieło, wówczas podstawą wymiaru składek będą zsumowane przychody z umowy o pracę i umów cywilnoprawnych. Należy pamiętać, że w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłków.

Przykład

Pani Anna L. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w spółce prawa handlowego na stanowisku prezesa. Podstawa wymiaru składek od jej przychodów wyniosła w lutym 2010 r. 30-krotność przeciętnego wynagrodzenia, czyli kwotę 94 380 zł. Ubezpieczona urodziła dziecko 1 marca 2010 r. i nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego. Przez czas pobierania tego zasiłku podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ponieważ nie ma tytułu do innych obowiązkowych ubezpieczeń ani też nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty. Płatnik nie będzie więc naliczał składek od kwoty wypłaconego zasiłku macierzyńskiego. W imiennym raporcie miesięcznym z kodem 12 40 xx będzie wykazywał zerową podstawę wymiaru składek i zerową kwotę składek. Okres od 1 marca do 31 grudnia 2010 r. mimo nieopłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie traktowany jako okres składkowy.

Zdarza się, że limit podstawy wymiaru składek zostaje przekroczony, gdy pracownik otrzymuje zaległe wynagrodzenie (np. za godziny nadliczbowe, premię itp.) od byłego pracodawcy. W takim przypadku pracownik jest zobowiązany powiadomić swojego aktualnego pracodawcę, aby uwzględnił wysokość tego wynagrodzenia w podstawie wymiaru. Jeżeli pracownik nie poinformuje o tym, płatnik nie uwzględni tego wynagrodzenia przy ustalaniu limitu 30-krotności i powstanie nadpłata składek.

Za skutki błędnego zawiadomienia (lub w ogóle niezłożenia stosownego oświadczenia), powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, odpowiada sam ubezpieczony. Pracownik nie może jednak upoważnić płatnika składek do nieodprowadzania należnych składek z uwagi na planowane osiągnięcie granicznej kwoty podstawy wymiaru (na wzór oświadczeń do celów podatkowych).