REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerytura i renta w Polsce i USA

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Zabieglińska

REKLAMA

Obywatele polscy zamieszkali w Polsce lub w USA, którzy ubiegają się o prawo do amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych, muszą być traktowani przez amerykańską instytucję ubezpieczeniową tak samo jak obywatele tego kraju.

Osoba pracująca na własny rachunek, która ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa strony umowy, podlega przepisom prawa tego państwa.

REKLAMA

Jednak w sytuacji gdy ta sama działalność jest uznawana za pracę na własny rachunek zgodnie z przepisami prawa jednej strony, a za zatrudnienie zgodnie z przepisami prawa drugiej strony, wówczas do działalności tej mają zastosowanie:

  • przepisy prawa tylko pierwszej strony, tj. strony, gdzie dana działalność jest uznawana za pracę na własny rachunek, pod warunkiem że osoba ją wykonująca ma miejsce zamieszkania na terytorium tej strony, a w pozostałych przypadkach
  • przepisy prawa drugiej strony umowy.

Zgodnie z powyższym w przypadku osób pracujących na własny rachunek decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia, któremu ustawodawstwu (polskiemu czy amerykańskiemu) dana osoba powinna podlegać, ma miejsce zamieszkania osoby prowadzącej działalność na własny rachunek.

Podróżujący pracownicy

W przypadku podróżujących pracowników lotniczych firm transportowych o przynależności do systemu ubezpieczenia społecznego rozstrzyga miejsce siedziby firmy lub miejsce zamieszkania pracownika.

Osoby zatrudnione w służbie państwowej

Jeżeli osoba zatrudniona w służbie państwowej jednej ze stron podlega przepisom prawa obu stron, wówczas w odniesieniu do tego zatrudnienia mają zastosowanie niżej wymienione reguły:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • osoba zatrudniona w służbie państwowej strony, która zostaje wysłana do pracy na terytorium drugiej strony – w odniesieniu do tego zatrudnienia – podlega wyłącznie przepisom prawa pierwszej strony,
  • osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium strony, która jest zatrudniona na tym terytorium w służbie państwowej drugiej strony – w odniesieniu do tego zatrudnienia – podlega wyłącznie przepisom prawa drugiej strony, o ile nie jest to osoba, do której mają zastosowanie reguły określone w Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r. oraz Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r.

Przez pojęcie „służba państwowa” należy rozumieć zatrudnienie przez rząd każdej ze stron lub podmiot wykonujący zadania na jego rzecz. Ponadto władze właściwe obu stron (polskiej i amerykańskiej) lub instytucje przez nie wyznaczone mogą uzgodnić zastosowanie wyjątku w odniesieniu do konkretnych osób, pod warunkiem że osoba zainteresowana będzie podlegać przepisom prawa jednej ze stron. Nie jest natomiast możliwe uzgodnienie wyjątku, który spowodowałby wykluczenie osoby zainteresowanej z przynależności do polskiego lub amerykańskiego systemu ubezpieczenia społecznego.


Świadczenia

Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym mają na celu zapewnienie możliwej dla obu umawiających się stron koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego funkcjonujących w tych krajach w ten sposób, aby osoby zainteresowane nie ponosiły negatywnych skutków braku takiej koordynacji w przypadku przemieszczania się i podlegania dwóm odrębnym systemom ubezpieczeniowym. Do czasu wejścia w życie omawianej umowy okresy ubezpieczenia (zatrudnienia) przebyte zarówno w Polsce, jak i w USA nie mogły być sumowane.

Ułatwieniem w uzyskaniu prawa do świadczeń jest możliwość korzystania przez osoby objęte zakresem podmiotowym umowy z niżej wymienionych zasad:

  • zasady równego traktowania;

Oznacza to, że obywatele polscy zamieszkali w Polsce lub w USA, którzy z tytułów okresów ubezpieczenia przebytych w Stanach Zjednoczonych ubiegają się o prawo do amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych, muszą być traktowani przez amerykańską instytucję ubezpieczeniową tak samo jak obywatele tego kraju. Zasada ta nie dotyczy osób zamieszkałych w państwie trzecim, czyli poza Polską i USA.

  • zasady sumowania okresów ubezpieczenia;

Zgodnie z tą zasadą, jeżeli według przepisów jednej strony warunkiem nabycia prawa do świadczeń jest zgromadzenie okresów ubezpieczenia, instytucja właściwa tej strony uwzględnia okresy ubezpieczenia społecznego przebyte zgodnie z przepisami drugiej strony. Nie uwzględnia się natomiast pracy wykonywanej „na czarno”.

  • zasady uznawania zdarzeń;

Zdarzenia mające wpływ na prawo, zmniejszenie, zawieszenie lub wysokość świadczeń, które miały miejsce na terytorium jednej strony są uwzględniane tak, jakby miały miejsce na terytorium drugiej strony.


Emerytury i renty

Na potrzeby obliczania i przyznawania tych świadczeń w umowie polsko-amerykańskiej zostały określone bardziej szczegółowo następujące postanowienia:

  • jeżeli polskie przepisy uzależniają prawo do świadczeń od zgromadzenia okresów ubezpieczenia w zawodzie (np. nauczyciela, tancerza) lub w konkretnym zatrudnieniu (np. w szczególnych warunkach), ubezpieczonym w ramach specjalnego systemu okresy ubezpieczenia zgromadzone w tym samym zawodzie lub w konkretnym zatrudnieniu w Stanach Zjednoczonych są uwzględniane przez polską instytucję właściwą przy ustalaniu świadczeń,
  • jeżeli okres ubezpieczenia zgodnie z polskimi przepisami jest krótszy niż 12 miesięcy i na podstawie tego okresu nie przysługują świadczenia, polska instytucja właściwa nie ma obowiązku przyznania tych świadczeń,
  • jeżeli na podstawie polskich przepisów prawo do świadczeń powstaje bez uwzględniania okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami Stanów Zjednoczonych, polska instytucja właściwa przyznaje świadczenia i ustala ich wysokość wyłącznie na podstawie okresów ubezpieczenia zgromadzonych na podstawie polskich przepisów, chyba że wysokość świadczeń ustalona z zastosowaniem zasady sumowania okresów jest korzystniejsza,
  • jeżeli na podstawie polskich przepisów ubezpieczony nabywa prawo do świadczeń po zsumowaniu okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami obu stron, instytucja właściwa:

– ustala teoretyczną kwotę świadczenia, jakie zostałoby przyznane, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia były zgromadzone na podstawie polskich przepisów,

REKLAMA

– na podstawie teoretycznej kwoty świadczenia, o której mowa wyżej, ustala rzeczywistą kwotę świadczenia na podstawie stosunku okresów ubezpieczenia zgromadzonych zgodnie z polskimi przepisami do sumy wszystkich okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami obu stron.

To uregulowanie jest szczególnie istotne dla osób, które należą do tzw. starego systemu emerytalnego. Osoby te w celu uzyskania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych muszą spełnić warunek posiadania odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego. Bardzo często jest tak, że warunek ten – mimo posiadania długiego ogólnego stażu ubezpieczeniowego, ale zbyt krótkiego w Polsce – uniemożliwia uzyskanie prawa do polskich świadczeń.

  • przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń polska instytucja właściwa, czyli ZUS, uwzględnia wyłącznie własne okresy ubezpieczenia.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

REKLAMA

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

REKLAMA

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

REKLAMA