REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerytura i renta w Polsce i USA

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Zabieglińska

REKLAMA

Obywatele polscy zamieszkali w Polsce lub w USA, którzy ubiegają się o prawo do amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych, muszą być traktowani przez amerykańską instytucję ubezpieczeniową tak samo jak obywatele tego kraju.

Osoba pracująca na własny rachunek, która ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa strony umowy, podlega przepisom prawa tego państwa.

REKLAMA

Jednak w sytuacji gdy ta sama działalność jest uznawana za pracę na własny rachunek zgodnie z przepisami prawa jednej strony, a za zatrudnienie zgodnie z przepisami prawa drugiej strony, wówczas do działalności tej mają zastosowanie:

  • przepisy prawa tylko pierwszej strony, tj. strony, gdzie dana działalność jest uznawana za pracę na własny rachunek, pod warunkiem że osoba ją wykonująca ma miejsce zamieszkania na terytorium tej strony, a w pozostałych przypadkach
  • przepisy prawa drugiej strony umowy.

Zgodnie z powyższym w przypadku osób pracujących na własny rachunek decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia, któremu ustawodawstwu (polskiemu czy amerykańskiemu) dana osoba powinna podlegać, ma miejsce zamieszkania osoby prowadzącej działalność na własny rachunek.

Podróżujący pracownicy

W przypadku podróżujących pracowników lotniczych firm transportowych o przynależności do systemu ubezpieczenia społecznego rozstrzyga miejsce siedziby firmy lub miejsce zamieszkania pracownika.

Osoby zatrudnione w służbie państwowej

Jeżeli osoba zatrudniona w służbie państwowej jednej ze stron podlega przepisom prawa obu stron, wówczas w odniesieniu do tego zatrudnienia mają zastosowanie niżej wymienione reguły:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • osoba zatrudniona w służbie państwowej strony, która zostaje wysłana do pracy na terytorium drugiej strony – w odniesieniu do tego zatrudnienia – podlega wyłącznie przepisom prawa pierwszej strony,
  • osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium strony, która jest zatrudniona na tym terytorium w służbie państwowej drugiej strony – w odniesieniu do tego zatrudnienia – podlega wyłącznie przepisom prawa drugiej strony, o ile nie jest to osoba, do której mają zastosowanie reguły określone w Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r. oraz Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r.

Przez pojęcie „służba państwowa” należy rozumieć zatrudnienie przez rząd każdej ze stron lub podmiot wykonujący zadania na jego rzecz. Ponadto władze właściwe obu stron (polskiej i amerykańskiej) lub instytucje przez nie wyznaczone mogą uzgodnić zastosowanie wyjątku w odniesieniu do konkretnych osób, pod warunkiem że osoba zainteresowana będzie podlegać przepisom prawa jednej ze stron. Nie jest natomiast możliwe uzgodnienie wyjątku, który spowodowałby wykluczenie osoby zainteresowanej z przynależności do polskiego lub amerykańskiego systemu ubezpieczenia społecznego.


Świadczenia

Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym mają na celu zapewnienie możliwej dla obu umawiających się stron koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego funkcjonujących w tych krajach w ten sposób, aby osoby zainteresowane nie ponosiły negatywnych skutków braku takiej koordynacji w przypadku przemieszczania się i podlegania dwóm odrębnym systemom ubezpieczeniowym. Do czasu wejścia w życie omawianej umowy okresy ubezpieczenia (zatrudnienia) przebyte zarówno w Polsce, jak i w USA nie mogły być sumowane.

Ułatwieniem w uzyskaniu prawa do świadczeń jest możliwość korzystania przez osoby objęte zakresem podmiotowym umowy z niżej wymienionych zasad:

  • zasady równego traktowania;

Oznacza to, że obywatele polscy zamieszkali w Polsce lub w USA, którzy z tytułów okresów ubezpieczenia przebytych w Stanach Zjednoczonych ubiegają się o prawo do amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych, muszą być traktowani przez amerykańską instytucję ubezpieczeniową tak samo jak obywatele tego kraju. Zasada ta nie dotyczy osób zamieszkałych w państwie trzecim, czyli poza Polską i USA.

  • zasady sumowania okresów ubezpieczenia;

Zgodnie z tą zasadą, jeżeli według przepisów jednej strony warunkiem nabycia prawa do świadczeń jest zgromadzenie okresów ubezpieczenia, instytucja właściwa tej strony uwzględnia okresy ubezpieczenia społecznego przebyte zgodnie z przepisami drugiej strony. Nie uwzględnia się natomiast pracy wykonywanej „na czarno”.

  • zasady uznawania zdarzeń;

Zdarzenia mające wpływ na prawo, zmniejszenie, zawieszenie lub wysokość świadczeń, które miały miejsce na terytorium jednej strony są uwzględniane tak, jakby miały miejsce na terytorium drugiej strony.


Emerytury i renty

Na potrzeby obliczania i przyznawania tych świadczeń w umowie polsko-amerykańskiej zostały określone bardziej szczegółowo następujące postanowienia:

  • jeżeli polskie przepisy uzależniają prawo do świadczeń od zgromadzenia okresów ubezpieczenia w zawodzie (np. nauczyciela, tancerza) lub w konkretnym zatrudnieniu (np. w szczególnych warunkach), ubezpieczonym w ramach specjalnego systemu okresy ubezpieczenia zgromadzone w tym samym zawodzie lub w konkretnym zatrudnieniu w Stanach Zjednoczonych są uwzględniane przez polską instytucję właściwą przy ustalaniu świadczeń,
  • jeżeli okres ubezpieczenia zgodnie z polskimi przepisami jest krótszy niż 12 miesięcy i na podstawie tego okresu nie przysługują świadczenia, polska instytucja właściwa nie ma obowiązku przyznania tych świadczeń,
  • jeżeli na podstawie polskich przepisów prawo do świadczeń powstaje bez uwzględniania okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami Stanów Zjednoczonych, polska instytucja właściwa przyznaje świadczenia i ustala ich wysokość wyłącznie na podstawie okresów ubezpieczenia zgromadzonych na podstawie polskich przepisów, chyba że wysokość świadczeń ustalona z zastosowaniem zasady sumowania okresów jest korzystniejsza,
  • jeżeli na podstawie polskich przepisów ubezpieczony nabywa prawo do świadczeń po zsumowaniu okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami obu stron, instytucja właściwa:

– ustala teoretyczną kwotę świadczenia, jakie zostałoby przyznane, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia były zgromadzone na podstawie polskich przepisów,

REKLAMA

– na podstawie teoretycznej kwoty świadczenia, o której mowa wyżej, ustala rzeczywistą kwotę świadczenia na podstawie stosunku okresów ubezpieczenia zgromadzonych zgodnie z polskimi przepisami do sumy wszystkich okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami obu stron.

To uregulowanie jest szczególnie istotne dla osób, które należą do tzw. starego systemu emerytalnego. Osoby te w celu uzyskania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych muszą spełnić warunek posiadania odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego. Bardzo często jest tak, że warunek ten – mimo posiadania długiego ogólnego stażu ubezpieczeniowego, ale zbyt krótkiego w Polsce – uniemożliwia uzyskanie prawa do polskich świadczeń.

  • przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń polska instytucja właściwa, czyli ZUS, uwzględnia wyłącznie własne okresy ubezpieczenia.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wrzesień 2025. Kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz września 2025 do druku z miejscem na notatki w formacie PDF. Wrzesień 2025 roku ma 8 dni wolnych od pracy. Jakie ważne dni występują we wrześniu? Wydrukuj i zrób notatki na nowy miesiąc.

Webinar: Jawność i równość wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Jawność i równość wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach” poprowadzą Renata Bugiel i Justyna Burska – prawniczki, ekspertki prawa pracy, partnerki w kancelarii GKR Legal. Uczestnicy dowiedzą się, jak zaplanować i efektywnie przeprowadzić w firmie wdrożenie przepisów Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń oraz poznają odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

Zmiany w funkcjonowaniu NFZ i systemie ubezpieczenia zdrowotnego

Polska ochrona zdrowia stoi przed gruntownymi przekształceniami, które mają na celu nie tylko uszczelnienie systemu finansowania, ale także dostosowanie go do rosnących potrzeb pacjentów i standardów unijnych. Ministerstwo Zdrowia przygotowało kompleksowy projekt ustawy, który wprowadza szereg kluczowych zmian w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz w całym systemie ubezpieczenia zdrowotnego.

Czas na rynek pracy otwarty dla osób z niepełnosprawnościami [Gość Infor.pl]

Polska może się pochwalić jednym z najniższych wskaźników bezrobocia w Europie. To bez wątpienia świetna wiadomość, ale jednocześnie sygnał ostrzegawczy – coraz trudniej o pracowników. Ekonomiści zwracają uwagę, że mamy jeszcze niewykorzystane zasoby: osoby, które chcą i mogą pracować, ale z różnych powodów pozostają poza rynkiem. Wśród nich duża grupa to osoby z niepełnosprawnościami. O tym, jak przełamać bariery i wykorzystać potencjał tej grupy, opowiadał w rozmowie z Szymonem Glonkiem, Łukasz Bednarek, prezes Agencji Optymalizacji Zatrudnienia i osoba, która sama zmaga się z niepełnosprawnością.

REKLAMA

Wielu na to czeka: zapomoga na wypadek trudności życiowych [kiedy, dla kogo i ile]

Zapomoga na wypadek trudności życiowych - to potrzebna regulacja, która być może niebawem będzie wprowadzona. Potrzebna jest pomoc w nagłych przypadkach a projekt nowej ustawy ma wypełnić właśnie tę lukę, wprowadzając możliwość przyznawania zapomogi dla osób, które przejściowo znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, na przykład z powodu nagłej choroby, wypadku lub innego nieszczęśliwego zdarzenia. Kiedy, dla kogo i ile - szczegóły poniżej.

Wrzesień 2025: godziny pracy, dni wolne

Wrzesień w 2025 r. - godziny pracy i dni wolne od pracy czyli jaki jest wymiar czasu pracy. Czy kalendarz września przewiduje święto w innym dniu niż niedziela?

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych - czy rzeczywiście coś daje? [RAPORT]

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych - czy rzeczywiście coś daje? Okazuje się, że 61 proc. pracujących czuje presję na ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, ale tylko 44 proc. widzi przełożenie rozwoju kompetencji na swoją karierę.

Najnowszy raport płacowy 2025 dla pracodawców i pracowników. Gdzie są najwyższe podwyżki? [ZAROBKI]

Udostępniamy najnowszy raport płacowy 2025. Każdy pracodawca i pracownik powinien się z nim zapoznać. Okazuje się, że wzrost wynagrodzeń wyhamował. Gdzie są najwyższe podwyżki? Artykuł zawiera tabelę z zarobkami na różnych stanowiskach.

REKLAMA

Ukraińcy dominują w pobieraniu 800 plus. W pół roku ZUS wypłacił im ponad 1,4 mld zł [DANE Z ZUS]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił w I połowie br. świadczenie Rodzina 800+ dla ponad 365 tys. dzieci, których rodzice zadeklarowali obywatelstwo inne niż polskie. To o 1,5% mniej niż w analogicznym okresie ub.r. Łączna kwota wyniosła 1,613 mld zł, czyli o 4,5% mniej niż rok wcześniej, kiedy było to 1,689 mld zł. Najwięcej odbiorców ww. świadczenia pochodzi z Ukrainy. ZUS przekazał w sumie 1,438 mld zł na rzecz blisko 305 tys. ukraińskich dzieci. Kolejnymi grupami są Białorusini, Rumuni oraz Rosjanie. Na dalszych miejscach znaleźli się beneficjenci z obywatelstwem indyjskim, wietnamskim, gruzińskim, bułgarskim, mołdawskim i chińskim.

Rewolucja w układach zbiorowych pracy. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy. Co to daje pracownikom i pracodawcom?

Ułatwienia w zawieraniu układów zbiorowych pracy. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy. O co chodzi? Zatem nowa ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych eliminuje zbędną biurokrację, wprowadza nowoczesny, elektroniczny rejestr oraz zastępuje długotrwałe procedury szybką i przejrzystą obsługą online. Dodatkowe mechanizmy wsparcia, jak mediacja czy elastyczne ramy czasowe układów, mają pobudzić aktywny dialog społeczny i zwiększyć liczbę negocjowanych porozumień, dostosowanych do specyfiki poszczególnych branż i firm.

REKLAMA