Roszczenia ze stosunku pracy. Jak długo można dochodzić zapłaty wynagrodzenia

• Jakie roszczenia podlegają przedawnieniu
• Jaki jest okres przedawnienia roszczeń
• Kiedy przedawniają się roszczenia pracodawcy o odszkodowanie
• Co jest przeszkodą przedawnienia
• Co przerywa przedawnienie

Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy polega na tym, że po upływie terminu przedawnienia, ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie ze stosunku pracy, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia dokonane przed upływem terminu przedawnienia jest jednak nieważne.

Autopromocja

Jakie roszczenia podlegają przedawnieniu

Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy dotyczy zarówno roszczeń, jakie przysługują pracownikowi wobec pracodawcy, jak i roszczeń, jakie przysługują pracodawcy wobec pracownika. Przedawnieniu ulegają zarówno roszczenia majątkowe, jak i niemajątkowe.

Jaki jest okres przedawnienia roszczeń

Co do zasady roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Roszczenie staje się wymagalne wówczas, gdy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu. W praktyce, co do zasady roszczenie o świadczenie staje się wymagalne następnego dnia po dniu, w którym przypadał termin jego spełnienia. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Zatem np. określenie w umowie o pracę terminów przedawnienia innych niż przewidziane przepisami Kodeksu pracy będzie prawnie bezskuteczne.

Przedawnienie względem osoby, która: 

• nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo 
• co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, 

nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od dnia ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od dnia ustania przyczyny jego ustanowienia. Jeżeli termin przedawnienia wynosi 1 rok, jego bieg liczy się od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego albo od dnia, w którym ustała przyczyna jego ustanowienia.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem organu powołanego do rozstrzygania sporów (w szczególności – sądu), jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą w trybie określonym w Kodeksie pracy przed takim organem (tzw. ugoda sądowa), ulega przedawnieniu z upływem 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia lub zawarcia ugody.

Kiedy przedawniają się roszczenia pracodawcy o odszkodowanie

Kodeks pracy przewiduje krótszy termin przedawnienia niektórych roszczeń pracodawcy wobec pracownika. W przypadku roszczeń o:

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

• naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych,
• odszkodowanie w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia, w przypadku gdy według pracownika pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika,
• wyrównanie szkody wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie,

przedawnienie następuje z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. 

W przypadku, gdy pracownik wyrządził pracodawcy szkodę umyślnie, do przedawnienia roszczenia o naprawienie tej szkody stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nimi roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Co jest przeszkodą przedawnienia

Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas trwania przeszkody, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może dochodzić przysługujących mu roszczeń przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów. Oprócz tego bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego.

Co przerywa przedawnienie

Bieg przedawnienia przerywa się:

• przez każdą czynność przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów lub egzekwowania roszczeń przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
• przez uznanie roszczenia.

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Jeżeli przerwa biegu przedawnienia nastąpiła wskutek czynność przed właściwym organem, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie wszczęte w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia nie zostanie zakończone.