REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie zmieniające umowę o pracę

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Wypowiedzenie zmieniające spowodowane uchyleniem lub zmianą układu zbiorowego powinno być szerzej uzasadnione i nie może opierać się wyłącznie na zmianach układu - stwierdził Sąd Najwyższy na posiedzeniu 4 stycznia 2008 r.

Spółka D. w październiku 2001 r. zawarła ze związkami zawodowymi nowy zakładowy układ zbiorowy pracy. Jedno z postanowień tego układu przewidywało, że w razie rozwiązania lub wypowiedzenia układu strony mają niezwłocznie przystąpić do negocjacji treści nowego układu zbiorowego pracy, ale do czasu jego zawarcia będą obowiązywać przepisy poprzedniego, wypowiedzianego układu.

REKLAMA

REKLAMA

W czerwcu 2005 r. spółka podjęła decyzję o wypowiedzeniu układu. Termin wypowiedzenia upłynął 30 września 2005 r. Miesiąc później spółka złożyła wypowiedzenia zmieniające kilku pracownikom. Spowodowały one niekorzystne zmiany w warunkach ich zatrudnienia, gdyż znosiły szczególne uprawnienia wynikające z wypowiedzianego układu zbiorowego pracy, dotyczące m.in. czasu pracy, wynagrodzeń, premii, nagród jubileuszowych itp. Przyczyną wypowiedzeń zmieniających było - jak wskazał pracodawca - wypowiedzenie opisanego wyżej układu zbiorowego.

Wszyscy pracownicy odwołali się do sądu, żądając przywrócenia do pracy na dotychczasowych zasadach (tj. anulowania wypowiedzeń zmieniających i ich skutków) oraz zapłaty należnych wynagrodzeń i świadczeń wynikających z układu zbiorowego.

REKLAMA

Sąd I instancji uwzględnił powództwa oraz zasądził pracownikom żądane należności. Spółka wniosła apelację wskazując, że sporne postanowienia układu zbiorowego pracy w istocie stanowiły powielenie obowiązujących przepisów kodeksowych. Nie były one przedmiotem negocjacji, a zostały zamieszczone na żądanie związków zawodowych „dla wygody i informacji pracownika” - jak określono w apelacji.

Rozpatrujący sprawę w II instancji Sąd Okręgowy w K., niezależnie od rozpoznawania merytorycznego sprawy, powziął jednak poważną wątpliwość prawną, która pojawiła się niejako na marginesie sprawy. Otóż okazało się, że strony układu „przepisały” do niego dokładnie art. 2417 § 4 Kodeksu pracy, zgodnie z którym w razie rozwiązania układu do czasu wejścia w życie nowego układu stosuje się postanowienia układu dotychczasowego, chyba że strony w układzie ustaliły lub w drodze porozumienia ustalą inny termin stosowania postanowień rozwiązanego układu. Ten przepis został uchylony - Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 18 listopada 2002 r. (sygn. K 37/01, DzU nr 196, poz. 1660) uznał go za sprzeczny z konstytucją. W efekcie powstały problemy prawne dotyczące skuteczności wypowiedzenia stosunków pracy oraz układu zbiorowego. Sąd Okręgowy w K. zadał Sądowi Najwyższemu następujące pytania:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• czy pracodawca będący stroną zakładowego układu zbiorowego pracy zawartego przed 26 listopada 2002 r., po rozwiązaniu tego układu jest bezwzględnie związany zakazem wypowiadania warunków pracy i płacy w sytuacji, gdy strony wprowadziły do układu zapis odpowiadający swoją treścią art. 2417 § 4 k.p. w brzmieniu obowiązującym przed 26 listopada 2002 r. oraz

• czy w przypadku wypowiadania indywidualnych warunków płacy i pracy w związku z rozwiązaniem zakładowego układu zbiorowego pracy stosuje się art. 38 § 1 k.p. i art. 45 § 1 k.p. w zakresie zasadności wypowiedzenia?

Sąd Najwyższy w uchwale podjętej przez skład 3 sędziów 4 stycznia 2008 r. (I PZP 9/07), udzielił na nie następującej odpowiedzi:

• zakładowego układu zbiorowego pracy, zawartego w okresie między 1 stycznia 2001 r. a 26 listopada 2002 r., w którym zamieszczono postanowienie, że „w razie rozwiązania lub wypowiedzenia układu, strony przystąpią niezwłocznie do negocjacji treści nowego układu, a do czasu zawarcia przez strony nowego układu obowiązuje dotychczasowy”, nie stosuje się po jego rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 listopada 2002 r. (K 37/01), chyba że postanowienie to zostało ustalone z zachowaniem swobody pracodawcy co do podejmowania decyzji w sprawie związania się wynegocjowanym układem zbiorowym,

• do wypowiedzenia wynikających z układu zbiorowego pracy warunków umowy o pracę w razie rozwiązania tego układu, gdy nie został on zastąpiony nowym układem zbiorowym pracy ani regulaminem wynagradzania, stosuje się art. 38 § 1 i art. 45 § 1 Kodeksu pracy.

Uzasadniając uchwałę Sąd Najwyższy odniósł się w pierwszej kolejności do charakteru spornych unormowań układowych. Stwierdził, że przepisy dotyczące obowiązywania układu zbiorowego pracy nie są w ścisłym znaczeniu normami obligatoryjnymi (jak wiadomo, układ zbiorowy składa się z dwóch kategorii przepisów - normatywnych, dotyczących samego układu, jego obowiązywania, trybu zmian, oraz obligatoryjnych, mających bezpośredni wpływ na stosunki pracy i warunki zatrudnienia; znajdują się tu przepisy o wynagradzaniu, stanowiskach służbowych, zakresie obowiązków pracowniczych itp.). W związku z tym należy badać te przepisy także pod kątem zgodności z konstytucją. Jeżeli takie przepisy czy klauzule układowe ograniczałyby swobodę negocjacji - to trzeba je uznać za sprzeczne z ustawą zasadniczą. Trzeba więc zbadać, czy pracodawca miał prawo wprowadzić taką klauzulę - o dalszym obowiązywaniu układu mimo wypowiedzenia - w ramach swojego swobodnego oświadczenia woli. Jeżeli nie mógł tego zrobić swobodnie, bo ograniczały go obowiązujące przepisy ustawowe (tak było do listopada 2002 r.), to taka klauzula nie może obowiązywać.

Jeżeli jednak pracodawca zgodził się na takie postanowienie już po ogłoszeniu wspomnianego wyżej wyroku TK, to wówczas jest ono obowiązujące, gdyż pracodawca wyraził na to zgodę mając możliwość swobodnej decyzji i prawo negocjowania. Obecnie bowiem takie postanowienie - o obowiązywaniu starego układu mimo jego wypowiedzenia - może, ale nie musi znaleźć się w układzie. Gdy strony je wprowadzą, wówczas jest ono bezwzględnie obowiązujące jako norma umowna.

Odnosząc się do kwestii badania zasadności wypowiedzeń zmieniających spowodowanych wypowiedzeniem układu zbiorowego, Sąd Najwyższy stwierdził, że wypowiedzenie układu zbiorowego pracy nie jest obwarowane żadnymi warunkami. W związku z tym zmiana warunków pracy i płacy powinna podlegać kontroli. Brak układu zbiorowego pracy powoduje sytuację, w której de facto pracodawca może wszystkim pracownikom obniżyć wynagrodzenia do poziomu płacy minimalnej. Zamiast układu obowiązują bowiem tylko przepisy kodeksowe i ustaw, które regulują poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę. Bezzasadnym wypowiedzeniem zmieniającym może być także wypowiedzenie ustalające warunki pracy lub płacy znacznie poniżej kwalifikacji pracownika - podkreślił sąd.

Wypowiedzenie układu zbiorowego jest więc warunkiem niezbędnym do zmiany umów o pracę, ale nie jest to jedyny warunek. Wypowiedzenia zmieniające umowy mają charakter zindywidualizowany. Trzeba więc odpowiednio uzasadnić, dlaczego jeden pracownik ma mieć zmienione warunki zatrudnienia, umowa drugiego pozostaje bez zmian, a jeszcze innego pracownika dotykają zmiany mające całkowicie inny zakres.

Michał Culepa

specjalista w zakresie prawa pracy

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA