Odszkodowanie należne pracownikowi nie podlega ochronie przed potrąceniami

REKLAMA
Ochrona wynagrodzenia przed potrąceniami
W świetle art. 87 Kodeksu pracy z wynagrodzenia za pracę (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych) podlegają potrąceniu tylko oznaczone należności:
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
- kary pieniężne przewidziane w art. 108 Kodeksu pracy.
We wspomnianym artykule przejawia się szczególna ochrona wynagrodzenia. Mogą być z niego potrącone tylko ściśle określone należności.
Zobacz także serwis: Ubezpieczenia
Wynagrodzenia 2023. Rozliczanie płac w praktyce
Kup książkę:
Wynagrodzenia 2023. Rozliczanie płac w praktyceGranice dozwolonych potrąceń
Potrącenia z wynagrodzenia mogą być dokonywane w określonych przez prawo granicach:
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości 3/5 wynagrodzenia,
- w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych - do wysokości 1/2 wynagrodzenia.
Potrącenia zaliczki pieniężnej udzielonej pracownikowi lub kary pieniężnej przewidzianej w art. 108 Kodeksu pracy nie mogą razem przekraczać 1/2 wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami sumy egzekwowanej na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych – 3/5 wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art. 108 Kodeksu pracy.
Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online
Kup książkę:
Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów onlineZróżnicowane orzecznictwo Sądu Najwyższego
Art. 87 Kodeksu pracy niewątpliwie chroni wynagrodzenie. Czy taka ochrona przysługuje również odszkodowaniu za rażące błędy pracodawcy? Czy taka należność ze stosunku pracy, która w ścisłym rozumieniu nie jest wynagrodzeniem, a spełnia podobne funkcje, powinna być tak samo chroniona jak wynagrodzenie? Do tej pory w tym zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego było zróżnicowane.
Termin na przejście z telepracy na pracę zdalną wygasa 7 października 2023 r.
Pracodawcy dotychczas zatrudniający pracowników na podstawie umów o telepracę powinni wdrożyć wobec nich nowe zasady.
Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów onlineRozstrzygnięcie tej kwestii nastąpiło przy rozwiązaniu sprawy pracownika, który, powołując się na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy, rozwiązał stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Pracownik wystąpił na drogę sadową. Domagał się 12 tys. zł odszkodowania. Z drugiej strony pracodawca zażądał potrącenia z tego odszkodowania 9,1 tys. zł tytułem rekompensaty za szkodę, którą pracownik wyrządził mu poprzez nienależyte wykonywanie obowiązków.
Sąd I instancji nie uznał potrącenia. Uzasadnił to brakiem tytułu wykonawczego. Ponadto podkreślił, że w tym przypadku art. 87 Kodeksu pracy nie znajduje zastosowania. Sąd II instancji nawiązał do rozbieżności orzeczeń Sądu Najwyższego. W niektórych orzeczeniach Sąd Najwyższy skłaniał się ku szerokiemu rozumieniu świadczeń jako wynagrodzenia za pracę (ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop pieniężny czy odprawa emerytalna). W wyroku z dnia 12 maja 2005 r. (I PK 248/04) stwierdził, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę z naruszeniem prawa podlega ochronie z art. 87 Kodeksu pracy. Odmienne stanowisko zajął w wyroku z dnia 6 stycznia 2009 r. (II PK 117/08). Uznał, iż nie można zbyt szeroko chronić wynagrodzenia za pracę przez włączanie do niego świadczeń, które w rzeczywistości nimi nie są.
Pytanie prawne do Sądu Najwyższego
Wskazane rozbieżności w orzecznictwie skłoniły orzekający w sprawie sąd II instancji do zwrócenia się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym. Pytanie brzmiało następująco: Czy odszkodowanie należne pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę podlega ochronie przed potrąceniami na podstawie art. 87 § 1 Kodeksu pracy? 17 stycznia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, w której stwierdził, że odszkodowanie należne pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę na podstawie art. 55 § 11 Kodeksu pracy nie podlega ochronie przewidzianej w art. 87 § 1 Kodeksu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2013 r., sygn. akt II PZP 4/12).
W związku z powyższym odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem i nie należy traktować go jak wynagrodzenie za pracę w kontekście art. 87 Kodeksu pracy. Wyrok powiększonego składu Sądu Najwyższego ma duże znaczenie. Konsekwencją nieuznania odszkodowania za wynagrodzenie jest nie tylko możliwość dokonywania potrąceń z odszkodowania, ale także prawo zrzeczenia się go przez pracownika.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 Nr 24, poz. 141 z późn. zm.)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Komentarze(0)
Pokaż: