Autorskie koszty uzyskania przychodu a umowa o dzieło

PROBLEM

Realizujemy duży projekt mieszczący się w katalogu działalności, do której można zastosować autorskie koszty uzyskania przychodów. Na projekt ten składają się jednak liczne umowy cywilnoprawne zawarte z grupą kilkunastu osób. Czy do wszystkich tych umów możemy zastosować 50% koszty uzyskania przychodów, mimo że jest różny przedmiot prac wykonywanych na ich podstawie w ramach tego projektu?

Autopromocja

RADA

Nie. Autorskie koszty uzyskania przychodów mają zastosowanie wyłącznie do przychodów uzyskanych z tytułu:

• korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, oraz

• działalności twórczej i w zakresie dziedzin wymienionych w ustawie o pdof.

Obie wskazane przesłanki muszą wystąpić łącznie. Takie stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z 5 kwietnia 2018 r. na zapytanie MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń.

KONFERENCJA: Outsourcing kadrowo-księgowy. Praktyczne wskazówki z budowania oraz realizacji kontraktów outsourcingowych

UZASADNIENIE

Od 1 stycznia 2018 r. autorskie zryczałtowane koszty uzyskania przychodów wzrosły dwukrotnie, do kwoty 85 528 zł. Jednocześnie wprowadzono zamknięty katalog działalności uznawanej za twórczą. Od wskazanej daty za taką uznaje się działalność (art. 22 ust. 9b ustawy o pdof):

• twórczą w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;

• badawczo-rozwojową oraz naukowo-dydaktyczną;
• artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
• w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;
• publicystyczną.

Niespełnienie tylko jednej przesłanki, np. dotyczącej rodzaju działalności, powoduje, że do przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami nie można zastosować kosztów autorskich.

W przypadku realizowania projektu, który co prawda odpowiada działalności wskazanej w ww. przepisie ustawy o pdof, ale jednocześnie przy jego powstawaniu jest niezbędne przeprowadzenie wielu innych prac, które nie należą do katalogu działalności twórczej, nie można uznać, że do wynagrodzenia z tytułu wykonywania tych prac prawidłowe jest stosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów. Należy bowiem zwrócić uwagę na różnice np. między umową o dzieło a umową zlecenia, które są najczęściej wykorzystywane w obrocie gospodarczym i zapewne to one stanowią przedmiot Państwa wątpliwości.

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z 5 kwietnia 2018 r. na pytanie redakcji stwierdziło, że:

MF

(…) W obecnym stanie prawnym 50% koszty uzyskania przychodów mają zastosowanie wyłącznie do przychodów uzyskanych z tytułu:

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

• korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami (cytowany na wstępie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT),
• działalności twórczej w zakresie dziedzin wymienionych w ust. 9b w art. 22 ustawy PIT.

Należy dodać, że obie z ww. przesłanek muszą zaistnieć łącznie i prawo zastosowania 50% kup należy rozpatrywać z uwzględnieniem treści umowy na podstawie której dane przychody są uzyskiwane.

Producent programów telewizyjnych angażuje do ich powstania wiele osób i firm, z którymi podpisuje umowy zlecenia i o dzieło. Prace wykonywane w ramach tych umów są nieodłącznym elementem programu telewizyjnego, warunkują jego powstanie i nie mogą być wykorzystywane oddzielnie. Powstanie programu telewizyjnego rozpoczyna się od scenariusza, którego napisanie zleca producent, i formą współpracy w tym zakresie jest umowa o dzieło. Jednym z przedmiotów innej umowy cywilnoprawnej jest przeprowadzenie castingu na uczestników programu. Strony wybierają jako właściwą umowę zlecenia. O ile do wynagrodzenia za napisanie scenariusza można zastosować 50% koszty uzyskania przychodów, o tyle do wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia nie jest to uzasadnione. Należy tak postąpić, mimo że prace wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych w rezultacie doprowadzą do powstania dzieła w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i jednocześnie będzie ono działalnością twórczą w rozumieniu art. 22 ust. 9b ustawy o pdof.

Decydując się na projekt, do którego można zastosować autorskie koszty uzyskania przychodów i przy którym będzie pracować kilku twórców, należy zwrócić uwagę na sposób ich wynagradzania z tego tytułu. Za ryzykowne należy uznać ustalanie ich honorarium na podstawie czasu poświęconego na wykonanie tego rodzaju prac albo określenie wynagrodzenia jako procent całości. Organy podatkowe w najnowszych interpretacjach zwracają uwagę na prowadzenie szczegółowej ewidencji prac twórczych (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 maja 2018 r., sygn. 0113-KDIPT3.4011.120.2018.2.PP).

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 22 ust. 9 pkt 3, ust. 9a-9b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 200; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 912

• art. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 880; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650