Odsetki w prawie pracy w 2025 r.: będzie automatyzm naliczania i wypłaty

• Większa ochrona wynagrodzenia pracowników od 2025 r.
• Czy pracodawca musi wypłacić odsetki za opóźnienie? 
• Czy można żądać odsetek od zaległych odsetek?
• Automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika

Większa ochrona wynagrodzenia pracowników od 2025 r.

Wielce prawdopodobne jest, że w 2025 r. wejdzie w życie nowa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Aktualnie trwają prace nad owym projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (numer projektu: UC62, dalej jako: projekt). Projekt ma na celu wdrożenie przepisów unijnych, które stawiają pracownika w znacznie lepszej pozycji niż dotychczas, w przeciwieństwie do pracodawcy, na którego zostaną nałożone dodatkowe obowiązki i kary. Szczególnie ochrona wynagrodzenia pracownika będzie większa, w tym wreszcie w Kodeksie Pracy zostanie uregulowana kwestia dochodzenia odsetek od zaległego wynagrodzenia za pracę. Te zmiany nastąpią na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej.

Autopromocja

Czy pracodawca musi wypłacić odsetki za opóźnienie? 

Tak, pracodawca musi wypłacić odsetki za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Na chwilę obecną w przepisie art. 300 KP jest odesłanie do przepisów Kodeksu Cywilnego, który reguluje dochodzenie odsetek w art. 481 § 1 KC. To właśnie na podstawie tego przepisu w razie opóźnienia wypłaty wynagrodzenia pracownik może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik, czyli pracodawca nie ponosi odpowiedzialności. Przepisy KC w zakresie odsetek brzmią dokładnie tak:

Automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika

Projekt ma na celu dodanie nowego przepisu do Kodeksu Pracy w dziale dotyczącym wynagrodzeń na pracę. Chodzi o proponowany przepis art. 85 zn. 1 § 1, zgodnie z którym: Jeżeli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia za pracę, pracownikowi należą się odsetki za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca odpowiedzialności nie ponosi. § 2. Odsetki, o których mowa w § 1, naliczane są przez pracodawcę od dnia następującego po dniu upływu terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę i wypłacane łącznie z wypłatą tego wynagrodzenia. § 3. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie ustalane zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.”

Jak wskazana w uzasadnieniu do zmian, w projekcie: odpłatność i wypłata pracownikowi wynagrodzenia jest istotą stosunku pracy. Stosownie do art. 94 pkt 5 Kodeksu pracy, terminowe i prawidłowe wypłacanie pracownikom wynagrodzeń jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Obowiązek ten powinien być bezwzględnie egzekwowany. Istnieje zatem potrzeba szczególnej ochrony prawa do wynagrodzenia za pracę i wprowadzenia nowych instrumentów prawnych, które wzmacniałyby tę ochronę. Celem nowo utworzonych regulacji jest wzmocnienie ochrony prawa do wynagrodzenia, a podstawą jego realizacji wypłata minimalnego wynagrodzenia za pracę. (…) Przedmiotowa regulacja wprowadza, w art. 85 zn. 1 Kodeksu pracy, automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika, co pozwoli pracownikowi na realizację należnych mu uprawnień. Zmiana ta przyczyni się do uproszczenia i usprawnienia systemu dochodzenia tych odsetek, znacznie ograniczając liczbę postępowań sądowych.

Jak podkreśla się już od dawna w orzecznictwie: roszczenie o odsetki z powodu opóźnienia wypłaty wynagrodzenia jest ściśle związane ze stosunkiem pracy i powinno być uwzględnione przez sąd pracy, nawet gdyby pracownik nie zgłosił tego roszczenia (wyr. SN z 21.7.1994 r., I PRN 42/94, OSNAPiUS 1994, Nr 12, poz. 192). Odsetki z tytułu opóźnienia przysługują pracownikowi za czas opóźnienia także w części, od której pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (uchw. SN z 19.9.2002 r., III PZP 18/02, OSNP 2003, Nr 9, poz. 214), czyli od kwoty wynagrodzenia brutto.