Odsetki w prawie pracy w 2025 r.: będzie automatyzm naliczania i wypłaty
REKLAMA
REKLAMA
- Większa ochrona wynagrodzenia pracowników od 2025 r.
- Czy pracodawca musi wypłacić odsetki za opóźnienie?
- Czy można żądać odsetek od zaległych odsetek?
- Automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika
Większa ochrona wynagrodzenia pracowników od 2025 r.
Wielce prawdopodobne jest, że w 2025 r. wejdzie w życie nowa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Aktualnie trwają prace nad owym projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (numer projektu: UC62, dalej jako: projekt). Projekt ma na celu wdrożenie przepisów unijnych, które stawiają pracownika w znacznie lepszej pozycji niż dotychczas, w przeciwieństwie do pracodawcy, na którego zostaną nałożone dodatkowe obowiązki i kary. Szczególnie ochrona wynagrodzenia pracownika będzie większa, w tym wreszcie w Kodeksie Pracy zostanie uregulowana kwestia dochodzenia odsetek od zaległego wynagrodzenia za pracę. Te zmiany nastąpią na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej.
REKLAMA
Czy pracodawca musi wypłacić odsetki za opóźnienie?
Tak, pracodawca musi wypłacić odsetki za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Na chwilę obecną w przepisie art. 300 KP jest odesłanie do przepisów Kodeksu Cywilnego, który reguluje dochodzenie odsetek w art. 481 § 1 KC. To właśnie na podstawie tego przepisu w razie opóźnienia wypłaty wynagrodzenia pracownik może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik, czyli pracodawca nie ponosi odpowiedzialności. Przepisy KC w zakresie odsetek brzmią dokładnie tak:
Art. 481 [Opóźnienie świadczeń pieniężnych] § 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. § 21. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). § 22. Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie. § 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy. § 24. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.
Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie
z dnia 16 października 2023 r. (M.P. z 2023 r. poz. 1123). Na podstawie art. 481 § 2 zn. 4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1610, 1615, 1890 i 1933) ogłasza się, że od dnia 5 października 2023 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 11,25% w stosunku rocznym.
Dodatkowo jest regulacja, która wskazuje, że w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych (§ 3 ww. artykułu). Jakiej? Chodzi np. o sytuację zapłacenia kary umownej czy dodatkowych odsetek za nieuiszczenie w terminie opłat za mieszkanie czy za inne zobowiązania (np. kredyt bankowy). Zatem roszczenie pracownika o odsetki z przyczyn niedochowania przez pracodawcę terminu zapłaty wynagrodzenia, nie wyczerpuje wszystkich roszczeń pracownika z tego tytułu. Na podstawie art. 471 KC, w razie poniesienia wskutek tego szkody, pracownik zachowuje roszczenie o jej pokrycie na zasadach ogólnych na podstawie ww. artykułu.
Czy można żądać odsetek od zaległych odsetek?
Tak, można żądać odsetek od zaległych odsetek. Jak reguluje to art. 482 § 1 KC: Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.
Automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika
Projekt ma na celu dodanie nowego przepisu do Kodeksu Pracy w dziale dotyczącym wynagrodzeń na pracę. Chodzi o proponowany przepis art. 85 zn. 1 § 1, zgodnie z którym: Jeżeli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia za pracę, pracownikowi należą się odsetki za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca odpowiedzialności nie ponosi. § 2. Odsetki, o których mowa w § 1, naliczane są przez pracodawcę od dnia następującego po dniu upływu terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę i wypłacane łącznie z wypłatą tego wynagrodzenia. § 3. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie ustalane zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.”
Jak wskazana w uzasadnieniu do zmian, w projekcie: odpłatność i wypłata pracownikowi wynagrodzenia jest istotą stosunku pracy. Stosownie do art. 94 pkt 5 Kodeksu pracy, terminowe i prawidłowe wypłacanie pracownikom wynagrodzeń jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Obowiązek ten powinien być bezwzględnie egzekwowany. Istnieje zatem potrzeba szczególnej ochrony prawa do wynagrodzenia za pracę i wprowadzenia nowych instrumentów prawnych, które wzmacniałyby tę ochronę. Celem nowo utworzonych regulacji jest wzmocnienie ochrony prawa do wynagrodzenia, a podstawą jego realizacji wypłata minimalnego wynagrodzenia za pracę. (…) Przedmiotowa regulacja wprowadza, w art. 85 zn. 1 Kodeksu pracy, automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika, co pozwoli pracownikowi na realizację należnych mu uprawnień. Zmiana ta przyczyni się do uproszczenia i usprawnienia systemu dochodzenia tych odsetek, znacznie ograniczając liczbę postępowań sądowych.
Jak podkreśla się już od dawna w orzecznictwie: roszczenie o odsetki z powodu opóźnienia wypłaty wynagrodzenia jest ściśle związane ze stosunkiem pracy i powinno być uwzględnione przez sąd pracy, nawet gdyby pracownik nie zgłosił tego roszczenia (wyr. SN z 21.7.1994 r., I PRN 42/94, OSNAPiUS 1994, Nr 12, poz. 192). Odsetki z tytułu opóźnienia przysługują pracownikowi za czas opóźnienia także w części, od której pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (uchw. SN z 19.9.2002 r., III PZP 18/02, OSNP 2003, Nr 9, poz. 214), czyli od kwoty wynagrodzenia brutto.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)
Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (numer projektu: UC62)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 275 z 25.10.2022 r., str. 33)
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA