REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Poniżej opis konkretnej sytuacji czytelnika i odpowiedzi na sporne zagadnienia. Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia? Czym jest godziwe wynagrodzenie? Czy minimalne wynagrodzenie to godziwe wynagrodzenie? Czym jest mobbing? 

Sytuacja czytelnika - studenta, nisko wynagradzanego za pracę, brak godziwości

Przykład

Antoni W. prowadził jednoosobową działalność gospodarczą we Wrocławiu pod firmą „Smacznie – tylko tu”. Było to małe bistro, gdzie zatrudniony był jedynie Szymon A., w charakterze pomocy kuchennej i Zuzanna J. jako kelnerka. Szymon A. był 22-letnim studentem. Szymon A. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3500 zł brutto miesięcznie (według stanu na grudzień 2023 r.), był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czas pracy. Niestety Szymon A. nie lubił swojej pracy, nie wiązał swoje przyszłości z gastronomią, chciał pracować w bistro jedynie w okresie studiów. W miejscu pracy panowała specyficzna atmosfera. Antoni W. w niemiły sposób zwracał się do Szymona A., pracodawca nie pozwalał pracownikowi na spożywanie żadnych posiłków (ani zimnych ani tych ciepłych) na koszt bistro. Oczywiście pracownicy mogli kupować serwowane w bistro dania, ale obowiązywał ich cennik wynikający z menu, nie były udzielane żadne rabaty. Nawet na koniec dniówki, kiedy wiadomo było, że dania się nie sprzedadzą. Paradoksalnie Szymon A. często chodził głodny, ponieważ po odjęciu wszelkich kosztów utrzymania i opłat nie zostawało mu wiele na życie. Uznał, że stawka wynagrodzenia jest głodowa i fakt, że pracodawca nie powala spożywać mu posiłków z bistro, w trakcie pracy jest naruszeniem prawa. Co więcej Szymon A. twierdził, że wszystko to narusza jego godność osobistą i że bezwzględnie należy mu się podwyżka.  Szymon A. zwierzył się koleżance co do trudnych warunków życia, a że jego koleżanka w ostatnim czasie bardzo często oglądała transmisje Sejmu na kanale YouTube i słyszała jak nowy premier oraz Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreślali, że pracownicy mają prawo do godziwego wynagrodzenia i godziwych warunków pracy, doradziła koledze, aby poszedł do sądu pracy o podwyżkę. Szymon A. zdecydował, że złoży w sądzie pracy i ubezpieczeń społecznych pozew o poprawę warunków pracy, w tym o mobbing i ustalenie wysokości godziwego wynagrodzenia za jego pracę.

Czym jest wynagrodzenie godziwe?

REKLAMA

Można generalnie stwierdzić, że wynagrodzenie godziwe, to wynagrodzenie: należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Takie cechy niewiele jednak podpowiadają przy ustalaniu konkretnych stawek wynagrodzenia. 

REKLAMA

Przepis art. 13 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), gwarantuje pracownikowi prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Wśród kryteriów godziwości wynagrodzenia – oprócz ustalenia wynagrodzenia tak, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy – należy wskazać także ekwiwalentność wynagrodzenia wobec pracy danego rodzaju.

REKLAMA

W niniejszej sprawie, zakres wykonywanych przez Szymona A. obowiązków, nie wykraczał poza zakres pracy o szczególnym charakterze. Osoba zatrudniona na stanowisku pomocy kuchennej (z całym szacunkiem dla osób wykonujących pracę tego rodzaju), nie musi posiadać szczególnych umiejętności, specjalistycznego wykształcenia, dużego doświadczenia. Nie jest to zawód szczególnie doniosły – nie wchodzi w grę ochrona czyjegoś życia, zdrowia, zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Nie jest ponoszona surowsza odpowiedzialność dyscyplinarna. Nawet jeżeli więc wynagrodzenie na stanowisku pomocy kuchennej, będzie ustalone jako minimalne wynagrodzenie za pracę, które obowiązuje w Polsce w danym momencie, nie będzie stanowiło to naruszenia prawa. 

Wprawdzie w judykaturze dopuszcza się ocenę wysokości wynagrodzenia nawet przez pryzmat zasady współżycia społecznego, niemniej jednak bardzo trudno na podstawie wskazanych przepisów doprowadzić do zmiany wysokości wynagrodzenia (jest wręcz to niemożliwe). Dlaczego? Ponieważ prawo do godziwego wynagrodzenia nie ma charakteru roszczeniowego. Pracownik może domagać się podwyższenia wynagrodzenia przed sądem do wyższej kwoty, niż wartość minimalnego wynagrodzenia. Ponadto wydaje się, że sąd pracy a już tym bardziej Państwowa Inspekcja Pracy nie powinno aż tak bardzo ingerować w swobodę prowadzonej przez pracodawcę działalności gosppdarczej. 

Międzynarodowa Organizacja Pracy uważa, że system płac minimalnych powinien generalnie opierać się na teorii płacy godziwej. Jednak czy wynagrodzenie minimalne to wynagrodzenie godziwe? Pewnie w większości przypadków nie, jednak generalnie zależy to od rodzaju wykonywanej pracy, doświadczenia, stażu, kwalifikacji, kosztów utrzymania, ponoszonych wydatków i innych okoliczności różnych w danym stanie faktycznym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Swoboda nawiązania stosunku pracy

Trzeba pamiętać, że obowiązuje swoboda nawiązania stosunku pracy i wolność pracy. Nikt nie zmusił Szymona A. do podpisania umowy, do trwania w stosunku pracy. Zgodził się świadomie na takie warunki, a jeżeli ich nie akceptuje zawsze może zakończyć stosunek pracy. Jego godność nie został naruszona przez zachowanie pracodawcy. Nie ma on obowiązku zapewniania pracownikom posiłków, nawet jeżeli miejscem pracy jest restauracja. 

Czym jest mobbing?

W niniejsze sprawie nie zaszły przesłanki mobbingu. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Pozew o ustalenie wysokości godziwego wynagrodzenia

Trzeba też mieć na uwadze takie argumenty, że zgodnie z przepisem art. 78 KP wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. 

Należy przy tym pamiętać, że przewidziana w art. 353 zn. 1 KC autonomia woli stron znajduje swoje zastosowanie także do stosunków pracy i podważanie jej przez powoda wymagałoby wystąpienia szczególnych okoliczności. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury możliwość ingerowania w wysokość wynagrodzenia określonego autonomicznie przez strony stosunku pracy jest ograniczona tylko do wyjątkowych sytuacji. Podkreślić przy tym należy, że wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż wynagrodzenie minimalne ustalane zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu. Pozew Szymona A. prawdopodobnie zostanie oddalony w sądzie pracy.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Te 5 dni urlopu można wykorzystać tylko do końca 2025 r., nie przechodzi na 2026 r.

Wiele osób wciąż nie wie, czy nie pamięta o swoich prawach pracowniczych. Oprócz standardowego urlopu wypoczynkowego, Kodeks pracy przewiduje inne, mniej znane, ale niezwykle przydatne uprawnienia. Jednym z nich jest urlop w wymiarze 5 dni, ale przysługuje on tylko na dany rok kalendarzowy, czyli 5 dni w 2025 r. Urlop nie przechodzi na 2026 r., ponieważ od 2026 r. będzie nowy okres tego urlopu.

PIT zero dla rodzin z dwójką dzieci. Prezydent Nawrocki wprowadza zerowy PIT? [Ustawa]

Prezydent RP Karol Nawrocki złożył projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza zerowy PIT dla rodzin z dwójką dzieci. Podnosi również drugi próg podatkowy do 140 tys. zł.

Jakie odszkodowanie za wypadek przy pracy 2025/2026? ZUS pokazuje jak to liczyć

Stawka za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej zmienia się w kwietniu każdego roku. Od kwietnia 2025 r. do końca marca 2026 r. obowiązuje nowy taryfikator i ZUS wypłaci z każdy procent uszczerbku na zdrowiu 1636 zł. Wcześniej było to 1431 zł. O tym jak dynamicznie rośnie wycena uszczerbku na zdrowiu niech świadczy fakt, że jeszcze na przełomie lat 2023/2024 jeden procent odszkodowania był wyceniany na 1269 zł, a w 2015 r. na jedynie 757 zł.

Weto Prezydenta Nawrockiego w sprawie Ukrainy - jakie będą skutki?

Prezydent RP zawetował ustawę nowelizującą ustawę w sprawie pomocy obywatelom Ukrainy. Co to oznacza dla rynku pracy w Polsce? Weto Prezydenta Karola Nawrockiego w sprawie Ukrainy komentuje ekspert rynku pracy, Krzysztof Inglot.

REKLAMA

4 sposoby na pracę zdalną zgodnie z Kodeksem pracy

Kodeks pracy w 2025 r. przewiduje 4 sposoby na skorzystanie z pracy zdalnej: porozumienie z pracodawcą, polecenie pracy zdalnej, praca zdalna okazjonalna oraz praca zdalna na preferencyjnych zasadach (np. dla rodziców małych dzieci, kobiet w ciąży, pracowników opiekujących się osobami niepełnosprawnymi). Jak uzyskać pracę w formie zdalnej?

Zła wiadomość dla pracowników z Ukrainy: prezydent zawetował ustawę

Obywatele Ukrainy mogą legalnie przebywać w Polsce do 30 września 2025 roku. Co w praktyce oznacza zawetowanie przez Prezydenta RP nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy?

Za te zwolnienia lekarskie ZUS nie zapłaci ani złotówki. Czego nie można robić na L4?

ZUS przypomina, że zwolnienie lekarskie nie powinno być traktowane jako okazja do dorabiania bądź wyjazdu turystycznego. Niewłaściwe korzystanie z „chorobowego” może mieć konsekwencje: ZUS wstrzyma wypłatę albo będzie żądał zwrotu już wypłaconego zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego.

10 tys. zł za załatwienie świadczenia wspierającego: ZUS ostrzega przed oszustami

Oszuści oferują załatwienie świadczenia wspierającego z ZUS za opłatą w wysokości 10 tys. zł. Tymczasem taki wniosek można złożyć za darmo samodzielnie przez Internet. ZUS ostrzega.

REKLAMA

Czternasta emerytura z KRUS - kiedy wypłata? [Terminy]

KRUS podaje dokładne terminy wypłaty czternastej emerytury w 2025 roku. Kto może spodziewać się dodatkowych pieniędzy we wrześniu? W jakiej wysokości świadczenie przysługuje w tym roku?

Kto z pracowników jest chroniony przed natychmiastowym zwolnieniem z pracy, na jakich zasadach

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy ochrona przedemerytalna oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli pracownikowi (w okresie trwania zatrudnienia) brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Sprawdź, komu przysługuje okres ochronny.

REKLAMA