REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Poniżej opis konkretnej sytuacji czytelnika i odpowiedzi na sporne zagadnienia. Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia? Czym jest godziwe wynagrodzenie? Czy minimalne wynagrodzenie to godziwe wynagrodzenie? Czym jest mobbing? 

Sytuacja czytelnika - studenta, nisko wynagradzanego za pracę, brak godziwości

Przykład

Antoni W. prowadził jednoosobową działalność gospodarczą we Wrocławiu pod firmą „Smacznie – tylko tu”. Było to małe bistro, gdzie zatrudniony był jedynie Szymon A., w charakterze pomocy kuchennej i Zuzanna J. jako kelnerka. Szymon A. był 22-letnim studentem. Szymon A. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3500 zł brutto miesięcznie (według stanu na grudzień 2023 r.), był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czas pracy. Niestety Szymon A. nie lubił swojej pracy, nie wiązał swoje przyszłości z gastronomią, chciał pracować w bistro jedynie w okresie studiów. W miejscu pracy panowała specyficzna atmosfera. Antoni W. w niemiły sposób zwracał się do Szymona A., pracodawca nie pozwalał pracownikowi na spożywanie żadnych posiłków (ani zimnych ani tych ciepłych) na koszt bistro. Oczywiście pracownicy mogli kupować serwowane w bistro dania, ale obowiązywał ich cennik wynikający z menu, nie były udzielane żadne rabaty. Nawet na koniec dniówki, kiedy wiadomo było, że dania się nie sprzedadzą. Paradoksalnie Szymon A. często chodził głodny, ponieważ po odjęciu wszelkich kosztów utrzymania i opłat nie zostawało mu wiele na życie. Uznał, że stawka wynagrodzenia jest głodowa i fakt, że pracodawca nie powala spożywać mu posiłków z bistro, w trakcie pracy jest naruszeniem prawa. Co więcej Szymon A. twierdził, że wszystko to narusza jego godność osobistą i że bezwzględnie należy mu się podwyżka.  Szymon A. zwierzył się koleżance co do trudnych warunków życia, a że jego koleżanka w ostatnim czasie bardzo często oglądała transmisje Sejmu na kanale YouTube i słyszała jak nowy premier oraz Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreślali, że pracownicy mają prawo do godziwego wynagrodzenia i godziwych warunków pracy, doradziła koledze, aby poszedł do sądu pracy o podwyżkę. Szymon A. zdecydował, że złoży w sądzie pracy i ubezpieczeń społecznych pozew o poprawę warunków pracy, w tym o mobbing i ustalenie wysokości godziwego wynagrodzenia za jego pracę.

Czym jest wynagrodzenie godziwe?

Można generalnie stwierdzić, że wynagrodzenie godziwe, to wynagrodzenie: należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Takie cechy niewiele jednak podpowiadają przy ustalaniu konkretnych stawek wynagrodzenia

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Przepis art. 13 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), gwarantuje pracownikowi prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Wśród kryteriów godziwości wynagrodzenia – oprócz ustalenia wynagrodzenia tak, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy – należy wskazać także ekwiwalentność wynagrodzenia wobec pracy danego rodzaju.

W niniejszej sprawie, zakres wykonywanych przez Szymona A. obowiązków, nie wykraczał poza zakres pracy o szczególnym charakterze. Osoba zatrudniona na stanowisku pomocy kuchennej (z całym szacunkiem dla osób wykonujących pracę tego rodzaju), nie musi posiadać szczególnych umiejętności, specjalistycznego wykształcenia, dużego doświadczenia. Nie jest to zawód szczególnie doniosły – nie wchodzi w grę ochrona czyjegoś życia, zdrowia, zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Nie jest ponoszona surowsza odpowiedzialność dyscyplinarna. Nawet jeżeli więc wynagrodzenie na stanowisku pomocy kuchennej, będzie ustalone jako minimalne wynagrodzenie za pracę, które obowiązuje w Polsce w danym momencie, nie będzie stanowiło to naruszenia prawa. 

REKLAMA

Wprawdzie w judykaturze dopuszcza się ocenę wysokości wynagrodzenia nawet przez pryzmat zasady współżycia społecznego, niemniej jednak bardzo trudno na podstawie wskazanych przepisów doprowadzić do zmiany wysokości wynagrodzenia (jest wręcz to niemożliwe). Dlaczego? Ponieważ prawo do godziwego wynagrodzenia nie ma charakteru roszczeniowego. Pracownik może domagać się podwyższenia wynagrodzenia przed sądem do wyższej kwoty, niż wartość minimalnego wynagrodzenia. Ponadto wydaje się, że sąd pracy a już tym bardziej Państwowa Inspekcja Pracy nie powinno aż tak bardzo ingerować w swobodę prowadzonej przez pracodawcę działalności gosppdarczej. 

Międzynarodowa Organizacja Pracy uważa, że system płac minimalnych powinien generalnie opierać się na teorii płacy godziwej. Jednak czy wynagrodzenie minimalne to wynagrodzenie godziwe? Pewnie w większości przypadków nie, jednak generalnie zależy to od rodzaju wykonywanej pracy, doświadczenia, stażu, kwalifikacji, kosztów utrzymania, ponoszonych wydatków i innych okoliczności różnych w danym stanie faktycznym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Swoboda nawiązania stosunku pracy

Trzeba pamiętać, że obowiązuje swoboda nawiązania stosunku pracy i wolność pracy. Nikt nie zmusił Szymona A. do podpisania umowy, do trwania w stosunku pracy. Zgodził się świadomie na takie warunki, a jeżeli ich nie akceptuje zawsze może zakończyć stosunek pracy. Jego godność nie został naruszona przez zachowanie pracodawcy. Nie ma on obowiązku zapewniania pracownikom posiłków, nawet jeżeli miejscem pracy jest restauracja. 

Czym jest mobbing?

W niniejsze sprawie nie zaszły przesłanki mobbingu. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Pozew o ustalenie wysokości godziwego wynagrodzenia

Trzeba też mieć na uwadze takie argumenty, że zgodnie z przepisem art. 78 KP wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. 

Należy przy tym pamiętać, że przewidziana w art. 353 zn. 1 KC autonomia woli stron znajduje swoje zastosowanie także do stosunków pracy i podważanie jej przez powoda wymagałoby wystąpienia szczególnych okoliczności. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury możliwość ingerowania w wysokość wynagrodzenia określonego autonomicznie przez strony stosunku pracy jest ograniczona tylko do wyjątkowych sytuacji. Podkreślić przy tym należy, że wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż wynagrodzenie minimalne ustalane zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu. Pozew Szymona A. prawdopodobnie zostanie oddalony w sądzie pracy.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA