REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Poniżej opis konkretnej sytuacji czytelnika i odpowiedzi na sporne zagadnienia. Czy można iść do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie godziwego wynagrodzenia? Czym jest godziwe wynagrodzenie? Czy minimalne wynagrodzenie to godziwe wynagrodzenie? Czym jest mobbing? 

Sytuacja czytelnika - studenta, nisko wynagradzanego za pracę, brak godziwości

Przykład

Antoni W. prowadził jednoosobową działalność gospodarczą we Wrocławiu pod firmą „Smacznie – tylko tu”. Było to małe bistro, gdzie zatrudniony był jedynie Szymon A., w charakterze pomocy kuchennej i Zuzanna J. jako kelnerka. Szymon A. był 22-letnim studentem. Szymon A. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3500 zł brutto miesięcznie (według stanu na grudzień 2023 r.), był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czas pracy. Niestety Szymon A. nie lubił swojej pracy, nie wiązał swoje przyszłości z gastronomią, chciał pracować w bistro jedynie w okresie studiów. W miejscu pracy panowała specyficzna atmosfera. Antoni W. w niemiły sposób zwracał się do Szymona A., pracodawca nie pozwalał pracownikowi na spożywanie żadnych posiłków (ani zimnych ani tych ciepłych) na koszt bistro. Oczywiście pracownicy mogli kupować serwowane w bistro dania, ale obowiązywał ich cennik wynikający z menu, nie były udzielane żadne rabaty. Nawet na koniec dniówki, kiedy wiadomo było, że dania się nie sprzedadzą. Paradoksalnie Szymon A. często chodził głodny, ponieważ po odjęciu wszelkich kosztów utrzymania i opłat nie zostawało mu wiele na życie. Uznał, że stawka wynagrodzenia jest głodowa i fakt, że pracodawca nie powala spożywać mu posiłków z bistro, w trakcie pracy jest naruszeniem prawa. Co więcej Szymon A. twierdził, że wszystko to narusza jego godność osobistą i że bezwzględnie należy mu się podwyżka.  Szymon A. zwierzył się koleżance co do trudnych warunków życia, a że jego koleżanka w ostatnim czasie bardzo często oglądała transmisje Sejmu na kanale YouTube i słyszała jak nowy premier oraz Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreślali, że pracownicy mają prawo do godziwego wynagrodzenia i godziwych warunków pracy, doradziła koledze, aby poszedł do sądu pracy o podwyżkę. Szymon A. zdecydował, że złoży w sądzie pracy i ubezpieczeń społecznych pozew o poprawę warunków pracy, w tym o mobbing i ustalenie wysokości godziwego wynagrodzenia za jego pracę.

Czym jest wynagrodzenie godziwe?

REKLAMA

Można generalnie stwierdzić, że wynagrodzenie godziwe, to wynagrodzenie: należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Takie cechy niewiele jednak podpowiadają przy ustalaniu konkretnych stawek wynagrodzenia. 

REKLAMA

Przepis art. 13 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), gwarantuje pracownikowi prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Wśród kryteriów godziwości wynagrodzenia – oprócz ustalenia wynagrodzenia tak, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy – należy wskazać także ekwiwalentność wynagrodzenia wobec pracy danego rodzaju.

REKLAMA

W niniejszej sprawie, zakres wykonywanych przez Szymona A. obowiązków, nie wykraczał poza zakres pracy o szczególnym charakterze. Osoba zatrudniona na stanowisku pomocy kuchennej (z całym szacunkiem dla osób wykonujących pracę tego rodzaju), nie musi posiadać szczególnych umiejętności, specjalistycznego wykształcenia, dużego doświadczenia. Nie jest to zawód szczególnie doniosły – nie wchodzi w grę ochrona czyjegoś życia, zdrowia, zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Nie jest ponoszona surowsza odpowiedzialność dyscyplinarna. Nawet jeżeli więc wynagrodzenie na stanowisku pomocy kuchennej, będzie ustalone jako minimalne wynagrodzenie za pracę, które obowiązuje w Polsce w danym momencie, nie będzie stanowiło to naruszenia prawa. 

Wprawdzie w judykaturze dopuszcza się ocenę wysokości wynagrodzenia nawet przez pryzmat zasady współżycia społecznego, niemniej jednak bardzo trudno na podstawie wskazanych przepisów doprowadzić do zmiany wysokości wynagrodzenia (jest wręcz to niemożliwe). Dlaczego? Ponieważ prawo do godziwego wynagrodzenia nie ma charakteru roszczeniowego. Pracownik może domagać się podwyższenia wynagrodzenia przed sądem do wyższej kwoty, niż wartość minimalnego wynagrodzenia. Ponadto wydaje się, że sąd pracy a już tym bardziej Państwowa Inspekcja Pracy nie powinno aż tak bardzo ingerować w swobodę prowadzonej przez pracodawcę działalności gosppdarczej. 

Międzynarodowa Organizacja Pracy uważa, że system płac minimalnych powinien generalnie opierać się na teorii płacy godziwej. Jednak czy wynagrodzenie minimalne to wynagrodzenie godziwe? Pewnie w większości przypadków nie, jednak generalnie zależy to od rodzaju wykonywanej pracy, doświadczenia, stażu, kwalifikacji, kosztów utrzymania, ponoszonych wydatków i innych okoliczności różnych w danym stanie faktycznym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Swoboda nawiązania stosunku pracy

Trzeba pamiętać, że obowiązuje swoboda nawiązania stosunku pracy i wolność pracy. Nikt nie zmusił Szymona A. do podpisania umowy, do trwania w stosunku pracy. Zgodził się świadomie na takie warunki, a jeżeli ich nie akceptuje zawsze może zakończyć stosunek pracy. Jego godność nie został naruszona przez zachowanie pracodawcy. Nie ma on obowiązku zapewniania pracownikom posiłków, nawet jeżeli miejscem pracy jest restauracja. 

Czym jest mobbing?

W niniejsze sprawie nie zaszły przesłanki mobbingu. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Pozew o ustalenie wysokości godziwego wynagrodzenia

Trzeba też mieć na uwadze takie argumenty, że zgodnie z przepisem art. 78 KP wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. 

Należy przy tym pamiętać, że przewidziana w art. 353 zn. 1 KC autonomia woli stron znajduje swoje zastosowanie także do stosunków pracy i podważanie jej przez powoda wymagałoby wystąpienia szczególnych okoliczności. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury możliwość ingerowania w wysokość wynagrodzenia określonego autonomicznie przez strony stosunku pracy jest ograniczona tylko do wyjątkowych sytuacji. Podkreślić przy tym należy, że wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż wynagrodzenie minimalne ustalane zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu. Pozew Szymona A. prawdopodobnie zostanie oddalony w sądzie pracy.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA