Czy polski pracodawca może uzyskać formularz A1 dla obywatela spoza UE

Mogą Państwo oddelegować obywatela kraju nienależącego do Unii Europejskiej do pracy w Niemczech i nadal opłacać za niego składki w Polsce. ZUS wyda w tym przypadku A1.

UZASADNIENIE

Od 1 stycznia 2011 r. obowiązują nowe przepisy prawa wspólnotowego dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Chodzi o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z 24 listopada 2010 r. Nr 1231/2010. Jest ono podstawą do stosowania przepisów o unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego do obywateli państw nienależących do Unii Europejskiej. Przepisy te są zawarte w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego Nr 883/2004 oraz 987/2009, które obowiązują od 1 maja 2010 r. i określają m.in. zasady koordynacji ubezpieczeń dla osób, które wykonują pracę w kilku państwach członkowskich UE.

Rozporządzenie 1231/2010 uchyliło rozporządzenie Nr 859/2003, na podstawie którego w 2010 r. płatnik mógł wystąpić o wydanie E 101 (formularz obowiązujący do końca kwietnia 2010 r., na którym zakład ubezpieczeń potwierdzał fakt kontynuowania ubezpieczeń w państwie oddelegowania). Począwszy od 1 maja 2010 r. druk ten został zastąpiony formularzem A1. Jednak instytucje ubezpieczeniowe mogą poświadczać druk A1 dla obywateli nienależących do Unii Europejskiej dopiero od 1 stycznia 2011 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia 1231/2010 stanowiącego o stosowaniu do tych osób rozporządzeń Nr 883/2004 i Nr 987/2009.

Obecnie obydwa rozporządzenia mają zastosowanie również do:

• obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo,
• członków rodzin tych osób oraz osób pozostałych przy życiu po ich śmierci (przepisy ww. rozporządzeń nie definiują pojęcia „członek rodziny” – odwołują się w tym zakresie do ustawodawstw krajowych; w związku z tym w Polsce za członka rodziny uznamy np. małżonka, dziecko własne lub dziecko małżonka, wnuka),

pod warunkiem że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego.

Sformułowanie „w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego” oznacza, że przepisy rozporządzenia Nr 1231/2010 mają zastosowanie do obcokrajowca (czyli obywatela państwa spoza UE) tylko wtedy, gdy przemieszcza się on w celach zarobkowych po terytorium UE co najmniej z jednego do drugiego państwa UE.