Długi w ZUS. Kto odpowiada w 2025 r.?

Odpowiedzialność za zobowiązania wobec ZUS byłego małżonka

Już same przepisy Ordynacji podatkowej z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383, dalej jako: ustawa) wskazują, że rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Do owej zaległości możemy zaliczyć też zaległe składki w ZUS, no i oczywiście przed urzędem skarbowym. Odpowiedzialność małżonka (czy byłego małżonka) dotyczy nie tylko samej należności głównej, lecz także odsetek z tytułu zaległości składkowej. Po prostu małżonek odpowiada w takim samym zakresie jak płatnik. 

Orzeczenie rozwodu lub separacja nie powodują, co do zasady, ustania odpowiedzialności jednego z małżonków za zaległości składkowe drugiego z nich

Nie tylko ordynacja podatkowa ale i przepisy Kodeksu Cywilnego potwierdzają odpowiedzialność solidarną dłużników

Co ważne, też z przepisów Kodeksu Cywilnego wynika, że istnieje solidarność dłużników. Przepis art. 366 § 1 KC: Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). § 2. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Potwierdza to praktyka i orzecznictwo. Przykładowo w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 grudnia 2013 r., III AUa 536/13, czytamy, że: odpowiedzialność solidarna odwołującej i jej byłego małżonka oznacza, że Zakład ma jedną wierzytelność względem obydwu byłych małżonków, lecz z dwóch różnych tytułów: świadczenia ubezpieczonego oraz świadczenia rozwiedzionego małżonka (art. 110 Ordynacji podatkowej). Uiszczenie przez jednego z nich zaległych składek skutkować będzie zwolnieniem drugiego z obowiązku świadczenia i nastąpi wygaśnięcie zobowiązania. Do relacji występujących między dłużnikami należy stosować normę art. 366 § 1 KC, a treść stosunku prawnego występującego pomiędzy nimi w procesie oznaczona jest jako współuczestnictwo materialne (art. 72 § 1 pkt 1 KPC).

Jakie należności wobec ZUS można rozłożyć na raty?

Rozłożyć na raty można w pełnej wysokości składki na: ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych, dodatkowa opłata i koszty upomnienia wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia złożenia wniosku. 

Kto może ubiegać się o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty w ZUS?

O rozłożenie spłaty zadłużenia na raty w ZUS może ubiegać się każda osoba, która ma wobec ZUS zadłużenie z tytułu składek i nie ma pieniędzy na jego spłatę. Mogą to być np.:

1. przedsiębiorcy i byli przedsiębiorcy,

2. spadkobiercy, osoby trzecie i następcy prawni, czyli osoby, na które przeniesiona została odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek (np. małżonek czy były małżonek),

3. małżonkowie odpowiadający z majątku wspólnego za zadłużenie z tytułu składek współmałżonka,

4. pełnomocnik, czyli osoba, która jest upoważniona przez przedsiębiorcę lub inne osoby odpowiedzialne za zadłużenie.