REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrot nienależnie opłaconych składek

Piotr Kostrzewa
20 lipca 2011 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące dochodzenia nienależnie opłaconych składek na rzecz ZUS. Najważniejszą zmianą jest możliwość przerwania biegu przedawnienia należności, dotychczas zarezerwowana tylko dla ZUS, a niemożliwa do zastosowania przez płatników składek.

W wyroku z 26 maja 2010 r. (P 29/08, DzU nr 105, poz. 668) Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją RP art. 24 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zwanej dalej ustawą systemową), dotyczącego zwrotu nienależnie opłaconych przez płatnika składek. W następstwie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego art. 24 ust. 7 ustawy systemowej utracił moc 15 czerwca 2010 r. i od tego czasu powstała luka prawna – brak regulacji prawnej, która wyznaczałaby termin, po którego upływie nie jest już możliwe dochodzenie od ZUS zwrotu nienależnie opłaconych składek. W celu jej uzupełnienia 28 kwietnia 2011 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, zwaną dalej ustawą nowelizującą.

Sporny artykuł ustawy

Sporny art. 24 ust. 7 ustawy systemowej, w brzmieniu obowiązującym do 8 maja 2008 r., wyznaczał płatnikom 5-letni okres dochodzenia należności z tytułu nienależnie odprowadzonych składek, podczas gdy ZUS na dochodzenie swoich należności miał 10 lat. Od 8 maja, na mocy nowelizacji ustawy, wydłużono ten okres do 10 lat, zrównując go z okresem przedawnienia przysługującym ZUS przy dochodzeniu należności z tytułu składek na rzecz Zakładu. Jednak również po nowelizacji ustawa przewidywała możliwość zawieszenia biegu przedawnienia należności na rzecz Zakładu m.in. w sytuacjach, gdy wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięć innego organu lub sądu. Płatnik wnoszący o zwrot nadpłat nie ma natomiast prawa do zawieszenia lub przerwania biegu terminu ich dochodzenia. Dlatego w sprawie rozpatrywanej przez TK długotrwały proces o ustalenie prawa do renty przyniósł ubezpieczonemu – mimo wygranej sprawy sądowej – negatywny skutek, pozbawiając go możliwości domagania się zwrotu nadpłaconych składek.

Przyczyną niekonstytucyjności tak skonstruowanych przepisów – w ocenie Trybunału Konstytucyjnego – było nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji prawnej ZUS w przypadku dochodzenia należności od płatników (ubezpieczonych) oraz sytuacji prawnej płatników (ubezpieczonych) w przypadku dochodzenia zwrotu od ZUS nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne. Ustawa nowelizująca zrównoważyła poziom ochrony praw majątkowych płatników składek i ZUS.

Zmiany po nowelizacji

Przed 15 czerwca 2010 r. płatnik składek nie mógł dochodzić od ZUS zwrotu nienależnie opłaconych składek, jeżeli od daty ich opłacenia upłynęło 10 lat (podobnie jak ZUS), ale po upływie tego terminu mógł zaliczyć nadpłatę na poczet swoich zobowiązań składkowych. Ustawa nowelizująca przewiduje, że nienależnie opłacone składki ulegają przedawnieniu, a więc ma do nich zastosowanie ta sama instytucja prawna co w przypadku należności z tytułu składek. Termin przedawnienia nienależnie opłaconych składek wynosi 10 lat, a zdarzeniem, którego wystąpienie inicjuje jego bieg, jest otrzymanie zawiadomienia ZUS o kwocie nienależnie opłaconych składek, a w przypadku braku zawiadomienia – dzień opłacenia składek. Zgodnie z ustawą nowelizującą ZUS zawiadamia płatnika składek o kwocie nienależnie opłaconych składek, które mogą być zwrócone, chyba że nie przekraczają wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.

Autopromocja

Jak prawidłowo rozliczać składki ZUS. 28 praktycznych porad

Kup książkę:

Jak prawidłowo rozliczać składki ZUS. 28 praktycznych porad

Na mocy ustawy nowelizującej uchylono art. 94 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.). Oznacza to, że nienależnie opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne – podobnie jak nienależnie opłacone składki na ubezpieczenia społeczne – są objęte 10-letnim terminem przedawnienia. Dotychczas zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne nie można było dochodzić, jeżeli od dnia ich opłacenia upłynęło 5 lat.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przerwanie biegu przedawnienia

Ustawa nowelizująca przewiduje, że w przypadku wystąpienia określonych okoliczności bieg przedawnienia nienależnie opłaconych składek podlega zawieszeniu. Rozwiązanie to również ma na celu zrównanie płatników składek i ZUS w zakresie ochrony ich roszczeń związanych z opłacaniem składek.

Z ustawy nowelizującej wynika, że bieg przedawnienia nienależnie opłaconych składek ulega zawieszeniu:

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online
  • od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna – w przypadku wydania przez ZUS decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek;
  • do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż na okres 2 lat – w przypadku gdy wydanie decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd;
  • od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy – w przypadku śmierci spadkodawcy;
  • od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna – w przypadku wydania przez ZUS decyzji stwierdzającej brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym lub obniżają- cej podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Okres przejściowy

Nowe regulacje prawne dotyczące zwrotu nienależnie opłaconych składek mają zastosowanie nie tylko do tych składek, które są nienależnie opłacone po wejściu w życie ustawy nowelizującej, ale również do składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nienależnie opłaconych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej, jeśli nie upłynął jeszcze termin dochodzenia ich zwrotu. W stosunku do składek nienależnie opłaconych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej okoliczności uzasadniające zawieszenie biegu terminu przedawnienia będą uwzględniane również wtedy, gdy okoliczności te wystąpią przed tym dniem.

Ustawa nowelizująca dokonuje również zmian w zakresie zawieszenia biegu przedawnienia należności z tytułu składek. Będzie on ulegał zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawy wymiaru składek lub obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia do dnia uprawomocnienia się decyzji kończącej to postępowanie. Z kolei śmierć spadkobiercy będzie również powodowała zawieszenie biegu przedawnienia należności z tytułu składek do dnia rejestracji aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłyną 2 lata od dnia śmierci spadkobiercy.

Autopromocja

Infor IFK - bieżące aktualności o zmianach przepisów:

Nowe obowiązki biur rachunkowych związane z KSeF
Jakie zmiany czekają w prawie pracy i podatkach na 2024 rok?

Subskrybuj serwis IFK

Podstawa prawna:

  • art. 1, 3 i 5 ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 138, poz. 808).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Mutligeneracje na rynku pracy. Czego potrzebują?

    Czego potrzebują mutligeneracje na rynku pracy? 6 na 10 zgodnie twierdzi, że stabilnego zatrudnienia.

    Jak powinno wyglądać CV w Polsce?

    Szukając pracy, musisz być przygotowany, że zostaniesz poproszony o dostarczenie Curriculum Vitae. Jest to obowiązkowy dokument w procesie rekrutacji. Dzięki niemu, pracodawca ma możliwość wstępnego przyjrzenia się sylwetkom kandydatów na stanowisko pracy, bez konieczności osobistego spotkania.

    RPO: W mentalności pracodawców funkcjonują stereotypy, które powodują dyskryminację

    W mentalności pracodawców funkcjonują stereotypy dotyczące osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, czy cudzoziemców – wskazał rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek podczas debaty eksperckiej poprzedzającej III Kongres ESG. RPO uwagę, że osoby te mają często trudności ze znalezieniem pracy, mimo wyższego wykształcenia.

    Praca zdalna znacząco zmniejsza ślad węglowy, ale tylko w określonych warunkach

    Pracownicy zdalni mogą zostawiać aż o 54 proc. mniejszy ślad węglowy niż osoby pracujące stacjonarnie, jednak tylko przy spełnieniu pewnych warunków - informuje „Proceedings of the National Academy of Sciences”. Kluczowe są ich prywatne wybory dotyczące stylu życia i organizacja pracy.

    REKLAMA

    Centralna Informacja Emerytalna - już od 5 października 2023

    Co to jest Centralna Informacja Emerytalna? Okazuje się, że niebawem będzie można szybko sprawdzić jaką w przyszłości otrzyma się emeryturę i ile zgromadziło się oszczędności w ZUS, KRUS, OFE, PPK czy IKZE. Nowe przepisy to prawdziwa rewolucja dla ubezpieczeń społecznych!

    Odjechane wyjazdy integracyjne – klucz do zgranego i efektywnego zespołu

    W obliczu narastających wyzwań konkurencyjnych i szybkiego tempa zmian nowoczesne przedsiębiorstwa zdają sobie sprawę, jak ważne jest budowanie zespołów pracowników, które są w stanie skutecznie współpracować i dążyć do osiągnięcia wspólnych celów. Wyjazdy integracyjne stanowią jedną z nieocenionych metod kształtowania więzi między pracownikami. Ich organizacja weszła na inny poziom, gdzie ważne są kreatywne pomysły zabaw i sposoby na budowanie więzi w zespole. 

    Workation czyli pracowakacje. Sposób na przedłużenie wakacji?

    Jesień, nawet jeśli przysłowiowo złota, jest początkiem mało przyjaznej części roku. Krótkie dni, brak słońca, deszcz, chłód... Dla wielu osób jest to trudny okres, w czasie którego zmagają się z brakiem energii do pracy. Na szczęście mogą to zmienić, decydując się na pracowakacje. 

    Przemoc w miejscu pracy. Jak się przed nią bronić

    Przemoc w miejscu pracy to poważny problem, który dotyka wiele osób na całym świecie. Jest to zachowanie nieakceptowalne, które może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Dlatego też istnieje konieczność wprowadzenia odpowiednich środków ochrony mających na celu zapobieganie przemocy w miejscu pracy oraz reagowanie na nią w przypadku jej wystąpienia. 

    REKLAMA

    Przemoc seksualna w miejscu pracy

    Przemoc seksualna w miejscu pracy to poważne naruszenie praw pracowniczych oraz zagrożenie ich zdrowiu i bezpieczeństwu. Jest to problem o rosnącym znaczeniu, który wymaga szczególnej uwagi ze strony pracodawców i społeczeństwa. 

    Jak pokolenie Z buduje swoje kariery. Badanie Pracuj.pl

    Dwadzieścia siedem procent przedstawicieli pokolenia Z zmieniło pracę w ciągu ostatnich trzech miesięcy. W silver generation takiej zmiany dokonało tylko 2% respondentów. W ciągu ostatniego roku wśród najstarszej aktywnej zawodowo grupy wynik ten osiąga 7%, a wśród najmłodszej aż 62%. Jak wynika z badania Pracuj.pl, generacja Z pod kątem mobilności zawodowej znacznie przewyższa wszystkie pozostałe grupy wiekowe. Czy to oznacza, że na rynek wchodzą niepewni pracownicy? 

    REKLAMA