REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek zapłaty odsetek przez ZUS w razie opóźnienia wypłaty świadczenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Kowalski

REKLAMA

ZUS jest odpowiedzialny za nieterminowe wydanie decyzji o przyznaniu świadczenia z tytułu ubezpieczenia emerytalnego lub rentowego i ma obowiązek zapłacić odsetki świadczeniobiorcy w związku z opóźnieniem w wypłacie należnego świadczenia.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (zwanej dalej ustawą o FUS) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Jeżeli w decyzji organ rentowy ustala prawo do świadczenia oraz jego wysokość, to ma obowiązek w wyżej wskazanym terminie wypłacić przyznane świadczenie. Wyjaśnienie ostatniej niezbędnej okoliczności, o której mowa w art. 118 ust. 1 ustawy o FUS, to rozstrzygnięcie kwestii koniecznej do ustalenia, czy wnioskodawcy przysługuje świadczenie, czy też nie, a jeśli przysługuje, to w jakiej wysokości.

REKLAMA

Autopromocja

Jeżeli ZUS w przewidzianym terminie nie ustali prawa do świadczenia lub nie wypłaci świadczenia, jest zobowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności.

Odpowiedzialność organu rentowego

Uchybienie terminowi wypłaty przyznanego świadczenia może zachodzić zwłaszcza wówczas, gdy organ rentowy wydał:

  • po upływie ustawowego terminu decyzję przyznającą świadczenie,
  • decyzję odmawiającą świadczenia mimo spełnienia przez wnioskodawcę warunków jego uzyskania, a świadczenie przyznał sąd na skutek odwołania od nieprawidłowej decyzji.

W orzecznictwie przyjmuje się, że okoliczności, za które ZUS ponosi odpowiedzialność i tym samym ma obowiązek zapłacić odsetki świadczeniobiorcy, zachodzą zarówno wtedy, gdy można przypisać mu winę w zaistniałym uchybieniu terminowi do ustalenia prawa do świadczenia, jak i wtedy, gdy opóźnienie jest konsekwencją zdarzeń od niego zależnych, choć niezawinionych. W szczególności chodzi tu o przekroczenie terminu do ustalenia prawa do świadczenia w następstwie błędnego zastosowania prawa ubezpieczeń społecznych albo naruszenia przepisów postępowania, skutkiem czego dopiero sąd zmienił błędną decyzję ZUS na korzyść świadczeniobiorcy. Organ rentowy ponosi wówczas odpowiedzialność nawet wtedy, gdy nie można mu zarzucić braku należytej staranności w wykładni i stosowania prawa.

Przykład

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Daniel N. złożył wniosek o przyznanie emerytury w związku z wykonywaniem w przeszłości działalności artystycznej. Organ rentowy prawidłowo przeprowadził postępowanie, zebrał materiał dowodowy i wydał decyzję odmawiającą przyznania świadczenia. Stwierdził w niej, że Daniel N. równolegle zajmował się kilkoma różnymi dziedzinami sztuki artystycznej, co pozbawiło go możliwości ubiegania się o emeryturę w wieku określonym dla jednej z tych działalności – preferowanej, jeśli chodzi o wiek osoby uprawnionej do świadczenia.

Sąd okręgowy na skutek odwołania Daniela N. podzielił stanowisko organu rentowego. Po rozpoznaniu apelacji Daniela N. sąd II instancji zmienił ten wyrok i przyznał świadczenie emerytalne. Jednocześnie sąd ten uznał, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania korzystnej dla wnioskodawcy decyzji, argumentując w uzasadnieniu, że wyłącznie z powodu wydania przez organ błędnej decyzji doszło do opóźnienia w przyznaniu świadczenia emerytalnego Danielowi N.


Jeżeli wyjaśnienie okoliczności warunkujących nabycie prawa do świadczenia następuje dopiero w postępowaniu sądowym, gdyż organ rentowy wskutek okoliczności od niego niezależnych nie dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na dokonanie ustaleń umożliwiających wydanie decyzji przyznającej świadczenie, to należy przyjąć, że nie ponosi on odpowiedzialności za opóźnienie w wypłaceniu świadczenia. Wówczas ZUS przyjmuje datę wpływu prawomocnego orzeczenia sądu jako datę ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, od której liczy się termin do 30 dni do wypłaty przyznanego przez sąd świadczenia.

Stwierdzenie odpowiedzialności organu rentowego

Sąd rozpatrujący odwołanie od decyzji ZUS ma obowiązek z urzędu rozstrzygnąć o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (art. 118 ust. 1a ustawy o FUS). Wydanie przez sąd orzeczenia nie jest przesłanką wypłaty odsetek od spóźnionego świadczenia, ale dysponowanie tego rodzaju orzeczeniem ma istotne znaczenie w przypadku żądania wypłacenia należnych odsetek. Orzeczenie o odpowiedzialności organu rentowego lub braku tej odpowiedzialności stanowi bowiem rozstrzygnięcie prejudycjalne, wiążące organy rozstrzygające spór o odsetki co do ustaleń w nim stwierdzonych. Skutkiem tego kwestia ta nie może być przedmiotem odrębnego postępowania dowodowego i odmiennych ustaleń w kolejnym procesie o odsetki od przyznanego lub wypłaconego świadczenia.

Brak orzeczenia o odpowiedzialności

Może się natomiast zdarzyć, że sąd z różnych przyczyn nie orzeknie w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego. W takim wypadku stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku o uzupełnienie wyroku w tym zakresie, który należy złożyć w terminie określonym w art. 351 § 1 k.p.c. W sytuacji gdy żadna ze stron w przewidzianym terminie nie złoży takiego wniosku, zabraknie rozstrzygnięcia prejudycjalnego dla organu rentowego.

WAŻNE!

W uchwale z 24 marca 2011 r. Sąd Najwyższy przyjął, że brak orzeczenia sądu o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji nie jest równoznaczny ze stwierdzeniem braku odpowiedzialności tego organu i nie pozbawia prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia (I UZP 2/11).

Świadczeniobiorca ma wtedy możliwość żądania odsetek od ZUS, jeśli jego zdaniem ponosi on odpowiedzialność za opóźnienie w wypłacie świadczenia, a w razie nieuwzględnienia jego żądania ma prawo odwołać się od niekorzystnej decyzji do sądu, którego obowiązkiem jest przeprowadzenie postępowania dowodowego na tę okoliczność.

Podstawa prawna:

  • art. 118 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Orzecznictwo:

  • uchwala SN z 24 marca 2011 r. (I UZP 2/11, Biul. SN 2011/3/25).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Te 5 dni urlopu można wykorzystać tylko do końca 2025 r., nie przechodzi na 2026 r.

Wiele osób wciąż nie wie, czy nie pamięta o swoich prawach pracowniczych. Oprócz standardowego urlopu wypoczynkowego, Kodeks pracy przewiduje inne, mniej znane, ale niezwykle przydatne uprawnienia. Jednym z nich jest urlop w wymiarze 5 dni, ale przysługuje on tylko na dany rok kalendarzowy, czyli 5 dni w 2025 r. Urlop nie przechodzi na 2026 r., ponieważ od 2026 r. będzie nowy okres tego urlopu.

PIT zero dla rodzin z dwójką dzieci. Prezydent Nawrocki wprowadza zerowy PIT? [Ustawa]

Prezydent RP Karol Nawrocki złożył projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza zerowy PIT dla rodzin z dwójką dzieci. Podnosi również drugi próg podatkowy do 140 tys. zł.

Jakie odszkodowanie za wypadek przy pracy 2025/2026? ZUS pokazuje jak to liczyć

Stawka za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej zmienia się w kwietniu każdego roku. Od kwietnia 2025 r. do końca marca 2026 r. obowiązuje nowy taryfikator i ZUS wypłaci z każdy procent uszczerbku na zdrowiu 1636 zł. Wcześniej było to 1431 zł. O tym jak dynamicznie rośnie wycena uszczerbku na zdrowiu niech świadczy fakt, że jeszcze na przełomie lat 2023/2024 jeden procent odszkodowania był wyceniany na 1269 zł, a w 2015 r. na jedynie 757 zł.

Weto Prezydenta Nawrockiego w sprawie Ukrainy - jakie będą skutki?

Prezydent RP zawetował ustawę nowelizującą ustawę w sprawie pomocy obywatelom Ukrainy. Co to oznacza dla rynku pracy w Polsce? Weto Prezydenta Karola Nawrockiego w sprawie Ukrainy komentuje ekspert rynku pracy, Krzysztof Inglot.

REKLAMA

4 sposoby na pracę zdalną zgodnie z Kodeksem pracy

Kodeks pracy w 2025 r. przewiduje 4 sposoby na skorzystanie z pracy zdalnej: porozumienie z pracodawcą, polecenie pracy zdalnej, praca zdalna okazjonalna oraz praca zdalna na preferencyjnych zasadach (np. dla rodziców małych dzieci, kobiet w ciąży, pracowników opiekujących się osobami niepełnosprawnymi). Jak uzyskać pracę w formie zdalnej?

Zła wiadomość dla pracowników z Ukrainy: prezydent zawetował ustawę

Obywatele Ukrainy mogą legalnie przebywać w Polsce do 30 września 2025 roku. Co w praktyce oznacza zawetowanie przez Prezydenta RP nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy?

Za te zwolnienia lekarskie ZUS nie zapłaci ani złotówki. Czego nie można robić na L4?

ZUS przypomina, że zwolnienie lekarskie nie powinno być traktowane jako okazja do dorabiania bądź wyjazdu turystycznego. Niewłaściwe korzystanie z „chorobowego” może mieć konsekwencje: ZUS wstrzyma wypłatę albo będzie żądał zwrotu już wypłaconego zasiłku chorobowego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego.

10 tys. zł za załatwienie świadczenia wspierającego: ZUS ostrzega przed oszustami

Oszuści oferują załatwienie świadczenia wspierającego z ZUS za opłatą w wysokości 10 tys. zł. Tymczasem taki wniosek można złożyć za darmo samodzielnie przez Internet. ZUS ostrzega.

REKLAMA

Czternasta emerytura z KRUS - kiedy wypłata? [Terminy]

KRUS podaje dokładne terminy wypłaty czternastej emerytury w 2025 roku. Kto może spodziewać się dodatkowych pieniędzy we wrześniu? W jakiej wysokości świadczenie przysługuje w tym roku?

Kto z pracowników jest chroniony przed natychmiastowym zwolnieniem z pracy, na jakich zasadach

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy ochrona przedemerytalna oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli pracownikowi (w okresie trwania zatrudnienia) brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Sprawdź, komu przysługuje okres ochronny.

REKLAMA