REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można otrzymać świadczenie specjalne od Prezesa ZUS przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Czy można otrzymać świadczenie specjalne od Prezesa ZUS przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy?
Czy można otrzymać świadczenie specjalne od Prezesa ZUS przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy?
Materialy prasowe

REKLAMA

REKLAMA

Czy można otrzymać świadczenie specjalne od Prezesa ZUS przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy? Czy Prezes ZUS jest związany orzeczeniem lekarskim co do ustalonego stopnia niepełnosprawności? Co jeśli lekarz źle określi stopień a ubezpieczony się do tego nie odwoła?

rozwiń >

Czy można otrzymać świadczenie specjalne od Prezesa ZUS przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy?

Nie, nie można otrzymać świadczenia specjalnego od Prezesa ZUS przy orzeczonej częściowej niezdolności do pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 sierpnia 2022 r., sygn. III OSK 7023/21, częściowa niezdolność do pracy nie wyczerpuje przesłanki z art. 83 ust. 1 w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504, dalej: ustawa) braku możliwości podjęcia pracy lub działalności ze względu na całkowitą niezdolność do pracy.

Kto może otrzymać specjalne świadczenie do Prezesa ZUS?

Przepis art. 83 ust. 1 dot. świadczenia w drodze wyjątku - ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.

Kiedy przyznaje się świadczenie specjalne?

W polskim prawie istnieje wyjątkowy tryb przyznawania ubezpieczonym prawa do renty lub emerytury decyzją Prezesa ZUS.

Przyznanie emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku uzależnione jest od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1. wnioskodawca jest lub był osobą ubezpieczoną w rozumieniu ustawy emerytalnej lub jest członkiem rodziny pozostałym po ubezpieczonym;

2. nie spełnia warunków ustawowych do uzyskania świadczenia (prawa do emerytury lub renty) wskutek szczególnych okoliczności;

3. nie może podjąć pracy lub innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek;

4. nie posiada niezbędnych środków utrzymania.

Jaki dokument złożyć aby otrzymać świadczenie specjalne w drodze wyjątku do Prezesa ZUS?

Należy złożyć dokument ERP-15, tj. oświadczenie o stanie rodzinnym, majątkowym i o sytuacji materialnej.

Decyzja Prezesa ZUS

Dopiero kiedy ma miejsce ustalenie wystąpienia powyższych przesłanek, uruchomiona zostaje konstrukcja decyzji uznaniowej, na gruncie której organ może przyznać przedmiotowe świadczenie. Organ wydaje decyzję i samodzielnie ocenia, czy dana sytuacja może być szczególną okolicznością, która uniemożliwiła spełnienie ww. warunków nabycia prawa do świadczeń. Decyzje Prezesa w kwestii przyznania świadczenia nie podlegają kontroli sądów powszechnych. Decyzja odmawiająca przyznania świadczenia w drodze wyjątku może jednak zostać zaskarżona do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który zbada jej zgodność z prawem. Świadczenia przyznane w drodze wyjątku przysługują od dnia wydania decyzji albo od dnia wskazanego w decyzji. Świadczenia udzielane w trybie wyjątkowym są finansowane z budżetu państwa.

Prezes ZUS może przyznać świadczenie w wysokości nieprzekraczającej minimalnej wysokości emerytury lub renty.

Czy ubezpieczony, który uzyskał świadczenie specjalne może otrzymać emeryturę lub rentę w trybie „zwykłym”?

Tak, może. Ubezpieczony, który otrzymał rentę lub emeryturę w trybie wyjątkowym od Prezesa ZUS, nie traci możliwości ubiegania się o przyznanie renty lub emerytury w trybie „zwykłym”. Jeżeli np. ubezpieczony po otrzymaniu renty wyjątkowej odzyska dokumenty wykazujące posiadanie wymaganego stażu ubezpieczeniowego, może starać się o rentę czy emeryturę, nie w trybie wyjątkowym.

Ponadto, tak czy inaczej renty przyznane w trybie wyjątkowym podlegają z urzędu zamianie na emeryturę po osiągnięciu przez beneficjenta wieku emerytalnego.

Badanie i orzeczenie lekarskie a specjalne świadczenie

Ważne! Jeżeli ubezpieczony będzie chciał się starać o uzyskanie specjalnego świadczenia od Prezesa ZUS musi dopilnować spraw z orzeczeniem lekarskim. Dlaczego?

Ponieważ to:

- orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości,

- albo orzeczenie komisji lekarskiej

stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Aby otrzymać świadczenie specjalne trzeba być całkowicie niezdolny do pracy. Jeżeli więc ubezpieczony został uznany za częściowo niezdolnego pracy i nie odwołał się od tego, Prezes ZUS nie zleci wykonania kolejnego badania, tylko będzie związany orzeczeniem. Poza zakresem zainteresowania w postępowaniu w sprawie przyznania świadczenia w drodze wyjątku pozostaje kwestia prawidłowości ustalenia stopnia niezdolności do pracy przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS. Jeżeli więc nawet lekarz nieprawidłowo ustalił stopień niezdolności, nie ma to znaczenia dla sprawy.

W orzecznictwie podnosi się, że: w postępowaniu dotyczącym przyznania świadczenia w drodze wyjątku nie istnieje możliwość weryfikowania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS, a organ rozstrzygając sprawę w drodze decyzji administracyjnej związany jest treścią takiego orzeczenia. Orzeczenie o niezdolności do pracy stanowi wprawdzie okoliczność faktyczną, która podlega ocenie w postępowaniu w przedmiocie przyznania świadczenia w drodze wyjątku, jednak ocena takiego orzeczenia w ramach tego postępowania sprowadza się wyłącznie do zbadania, czy jego treść odpowiada wymogom zawartym w art. 83 ust. 1 ustawy. Badanie orzeczenia w przedmiocie niezdolności do pracy ma charakter wyłącznie formalny, a poza zakresem zainteresowania w postępowaniu w sprawie przyznania świadczenia w drodze wyjątku pozostaje natomiast kwestia prawidłowości ustalenia stopnia niezdolności do pracy" (por. wyrok NSA z 18 sierpnia 2020 r. I OSK 871/20).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

2 dni plus do urlopu wypoczynkowego za każde 5 lat pracy. Co się dzieje z propozycją… Nie słychać o niej w kampanii prezydenckiej 2025 r.

W kwietniu 2024 ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziało wprowadzenie urlopu zależnego od stażu pracy dla grupy pracowników. 13 stycznia 2025 r., do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji. Co dalej z projektem?

REKLAMA

Czterodniowy tydzień pracy. Czy polscy pracownicy są gotowi na taką zmianę czasu pracy w Kodeksie pracy

Coraz więcej krajów eksperymentuje z modelem czterodniowego tygodnia pracy, a pierwsze wyniki pokazują jego pozytywne skutki zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Czy polski rynek pracy jest już gotowy na czterodniowy tydzień pracy.

Karty lunchowe a ZUS: jak zgodnie z prawem korzystać z benefitów i zwolnienia ze składek?

Karty lunchowe na zakup posiłków to popularny benefit, który przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Firmy dzięki nim mogą uniknąć opłacania składek ZUS, ale tylko pod pewnymi warunkami. Co trzeba wiedzieć, by wszystko odbywało się zgodnie z prawem?

Jest weto prezydenta! Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę zakładającą obniżenie składki zdrowotnej dla firm. Kancelaria Prezydenta uzasadniła decyzję brakiem konsultacji społecznych i wątpliwościami konstytucyjnymi. Zmiana miała objąć 2,5 mln przedsiębiorców i kosztować budżet państwa 4,6 mld zł.

Dodatkowy urlop dla pracownika ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Są warunki i apel o zmianę przepisów

Pracownikowi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnoprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Nie przysługuje on jednak od razu i nie w każdym przypadku. Stąd propozycja zmiany aktualnych przepisów.

REKLAMA

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Pochodzą z ponad 150 państw

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Jaki jest udział cudzoziemców w ogólnej liczbie pracujących?

Skrócenie czasu pracy – potrzebna zmiana czy kosztowny eksperyment?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło w poniedziałek, 28 kwietnia 2025 r. rozpoczęcie pilotażowego programu skrócenia czasu pracy. Na jego realizację przewidziano 10 mln zł z Funduszu Pracy. ekspertka BCC ds. prawa pracy, radca prawny w Rycak Kancelaria Prawa Pracy i HR dr Magdalena Rycak o skróceniu czasu pracy.

REKLAMA