Podstawa emerytury dla osoby, która pracowała za granicą

Wysokość emerytury dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. (a także dla osób urodzonych później, które spełniły warunki wymagane do uzyskania wcześniejszej emerytury) uzależniona jest w największym stopniu od podstawy jej wymiaru. Na podstawę wymiaru świadczenia składają się zarobki osiągnięte w latach wskazanych do jej obliczenia oraz przeciętne wynagrodzenia z tych lat.

Wynagrodzenie zastępcze

Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, pracownik był zatrudniony za granicą, do obliczenia tej podstawy przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:

• kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenia społeczne w Polsce, albo
• jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed 1 stycznia 1991 r. – kwoty wynagrodzenia wypłaconego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę (§ 10 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent).

Drugi z ww. przypadków polega na przyjęciu do podstawy wymiaru świadczenia tzw. wynagrodzenia zastępczego. Jednak taka możliwość dotyczy jedynie lat zatrudnienia za granicą przypadających przed 1991 r. Pracownik powinien zgłosić się do pracodawcy, u którego był zatrudniony przed wyjazdem za granicę, aby ten wskazał zarobki pracownika zatrudnionego w podobnym charakterze. Następnie pracodawca wydaje zaświadczenie potwierdzające wynagrodzenie osiągane przez tego pracownika w czasie, gdy zainteresowany pracował za granicą. Wynagrodzenie zastępcze ustala się według wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik był zatrudniony poza granicami Polski.

Przykład

Ubezpieczony był zatrudniony za granicą przed 1990 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Zanim wyjechał z Polski pracował w kraju na 1/2 etatu. Przy ustalaniu dla niego wynagrodzenia zastępczego za okres zatrudnienia za granicą jego były pracodawca powinien uwzględnić wynagrodzenie zastępcze według zarobków pracownika zatrudnionego w takim samym lub podobnym charakterze na pełnym etacie.

Jeżeli lata pracy za granicą przypadają po 31 grudnia 1990 r., ZUS przyjmuje za te lata wyłącznie kwoty, od których opłacono składkę na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Jeśli w czasie pracy za granicą składki były opłacane do innego systemu ubezpieczeniowego, ZUS może za te lata przyjąć wyłącznie kwotę 0 zł.