Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sądy nakazują ZUS przeliczenie emerytur. A niedawno ZUS wyjaśniał prawie 200 000 emerytom dlaczego nie wykona wyroku TK z czerwca 2024 r.

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Sądy nakazują ZUS przeliczenie emerytur. A niedawno ZUS wyjaśniał prawie 200 000 emerytom dlaczego nie wykona wyroku TK z czerwca 2024 r.
Sądy nakazują ZUS przeliczenie emerytur. A niedawno ZUS wyjaśniał prawie 200 000 emerytom dlaczego nie wykona wyroku TK z czerwca 2024 r.
Shutterstock
Sędziowie TK wezwali ZUS do wznowienia postępowań około 150 000 - 200 000 emerytów. I ponownego przeliczenia ich emerytur (średnia podwyżka 1000 zł ) i wypłaty wyrównań (średnio 60 000 - 62 000 zł) Jako wykonanie wyroku TK z VI 2024 r. Wezwanie to zawarte jest w uzasadnieniu wyroku. ZUS oficjalnie odmówił wykonania tego wyroku.

Podwyżki emerytur i wyrównania są dla osób, które przeszły na wcześniejszą emeryturę. A potem dowiedziały się, że "za karę" będą miały obniżone emerytury powszechne.

Link do wyroku TK i uzasadnienia 

Więcej https://forsal.pl/finanse/artykuly/9674622,zus-przeliczy-150-000-emerytur-sad-okregowy-wykonuje-wyrok-tk-ale-tylko-za-trzy-lata-wstecz.html

ZUS odmawia wznowienia postępowań

Pełna treść pisma ZUS w załączniku (format) WORD

 

pismo ZUS w sprawie wyroku TK (w odpowiedzi na zapytanie Infor.pl)

ZUS:

  1. wykluczył możliwość wznowienia postępowań w sprawach związanych z wyrokiem TK i jednocześnie podkreślił, że
  2. nawet jeżeli byłoby wznowienie, to: "wszczęcie postępowania wznowieniowego nie przesądza jeszcze o ostatecznej treści nowego rozstrzygnięcia w sprawie. Dopiero treść postępowania podjętego w tym trybie pozwoli określić, czy wskazana na początku, jako podstawa wszczęcia postępowania, wada proceduralna rzeczywiście wystąpiła, oraz czy wystąpienie tej wady miało wpływ na treść rozstrzygnięcia merytorycznego w sprawie. Wyłącznie w przypadku ustalenia tego typu okoliczności organ może wydać nową decyzję merytoryczną w sprawie."

ZUS przegrywa sprawę w sądzie

Emeryt korzystał z wcześniejszej emerytury od 1 maja 2011 r. Nie wiedział więc, że od 1 stycznia 2013 r. sankcją za korzystanie z wcześniejszej emerytury będzie pomniejszenie jego zasadniczych świadczeń emerytalnych o korzyści pobrane w okresie emerytury wcześniejszej. W jego przypadku sankcją to było pomniejszenie kapitału emerytalnego aż o 137 361,57 zł. Prawo do emerytury powszechnej (próg 65 lat) emeryt uzyskał 1 października 2017 r. Wtedy pomniejszono jego kapitał emerytalny o 137 361,57 zł. Emeryt oczywiście nie był zachwycony, a okazja do odzyskania pieniędzy pojawiła się wraz z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r. Sędziowie TK orzekli w ten sposób: Każdy emeryt, który był na emeryturze przed wejściem niekorzystnych zasad (i nie mógł przed nimi uciec na emeryturę 60 lat i 65 lat), ma prawo do odzyskania np. 137 361,57 zł. Emeryci wywodzą z tego wyroku prawo także do zaległych waloryzacji tego kapitału. ZUS odmawia rozpatrzenia wniosku pod pretekstem braku publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024. 

ZUS ma przeliczyć emeryturę. Bez znaczenia brak publikacji wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Ważne

Sąd Okręgowy: Konstytucja nic nie mówi o tym, że wyrok z 4 czerwca 2024 r. ma moc dopiero po publikacji w Dzienniku Ustaw. SO uznał wyrok TK za obowiązujący (pomimo braku publikacji).

Sąd Okręgowy nakazał przeliczyć emeryturę. Co z pozostałymi poszkodowanymi emerytami?

Sąd okręgowy przyznał emerytowi rację. Ograniczył jednak mu prawo do przeliczenia emerytury do 3 lat wstecz 

Parametry brzegowe wyroku - Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z 15 października 2024 r. sygn. akt VIU 1016/24 

Data rozprawy - 15 października 2024 r.

Przedmiot rozprawy – odwołanie emeryta (status od 1 października 2017 r.) od dwóch decyzji ZUS (z lipca i sierpnia 2024 r.) o wysokość świadczenia:

Wyrok:

1) Sąd Okręgowy zmienia decyzję ZUS i przyznaje emerytowi prawo do przeliczenia emerytury w wysokości bez zmniejszania o sumy kwot pobranych wcześniej emerytur od dnia 17 lipca 2024 r. (za trzy lata wstecz - jest to więc mniej niż chciał emeryt domagając się przeliczenia od 2017 r.)

2) Sąd Okręgowy stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej przesłanki niezbędnej do wydania decyzji od dnia 4 lipca 2024 r. (miesiąc od wyroku TK) do dnia zapłaty

grafika

 

TK: ZUS zabrał emerytowi 137 361,57 zł. Sąd Okręgowy nakazał ponownie przeliczyć emeryturę. Ale tylko za trzy lata wstecz. Wciąż czeka 150 000  emerytów 

Własne

TK: Trzy przesłanki podwyższenia emerytury o 1200 zł (miesięcznie) i wstecznych wyrównań dla emerytów do 64 000 zł

Przesłanka nr 1 (przesłanka pozytywna) Na ponowne przeliczenie mają szanse osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę przed publikacją w połowie 2012 r. znowelizowanych, niekorzystnych dla wcześniejszych emerytów przepisów (wtedy minimalnym wiekiem 55 lat (kobiety) i 60 dla (mężczyźni) przed styczniem 2013 r.

Przesłanka nr 2 (przesłanka pozytywna) Osoby te nie wiedziały, że 1 stycznia 2013 r. wejdzie w życie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251) – wiedzę tą mogły pozyskać najwcześniej 6 czerwca 2012 r. Przepis wprowadzał pomniejszenie emerytury powszechnej o wypłaty w ramach emerytur wcześniejszych. 

Przesłanka nr 3 (przesłanka negatywna) – nie mogą domagać się w ZUS przeliczenia emerytur i wypłaty wyrównań osoby, które na koniec 2012 r. miały prawo do emerytury powszechnej (osiągnęły  60 lat (kobiet) i 65 lat(mężczyzn. Dlaczego. Bo te osoby zwlekały z przejściem z emerytury wcześniejszej na powszechną. Gdyby nie zwlekały, to nie objąłby ich swoją mocą niekorzystny art. art. 25 ust. 1b. To zaniedbanie wyklucza możliwość nabycia ochrony na podstawie przepisów Konstytucji RP.

Więcej o problemie tego wyroku i podwyżek emerytur oraz wyrównań w poniższym artykule: 

Polecamy także ten artykuł na Forsal.pl o zmniejszeniu liczby uprawnionych przez TK: https://forsal.pl/finanse/artykuly/9597712,trybunal-konstytucyjny-zmniejszyl-liczbe-emerytow-uprawnionych-do-podwyzki-emerytur-i-wyrownan.html

Nie będzie dla wszystkich podwyżki emerytur po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Sąd zaskoczył emerytów [Nowe informacje]

Ze słynnego wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. nie skorzystają emeryci, którzy do końca 2012 r. nabyli prawo do emerytury powszechnej. Bo mogli złożyć wniosek o przejście z wcześniejszej emerytury na powszechną przed wejściem niekorzystnych zmian w prawie w tym zakresie. Chodzi tutaj nie o złożenie wniosku o przejście na emeryturę powszechną, a o osiągnięcie wieku emerytalnego. Czyli przekroczenie w 2012 r. 65 lat (mężczyzna rocznik 1947 i wcześniej) albo 60 lat (kobieta – rocznik 1952 i wcześniej) oznacza brak szans na ponowne przeliczenie emerytury (według ZUS daje to średnio 1191 zł miesięcznie) i wyrównanie za okres po 2013 r. do dzisiaj (średnio według ZUS 64 075 zł).

Trybunał wyłączył spod tego wyroku emerytów mężczyzna rocznik 1947 oraz kobiety – rocznik 1952 i wcześniej). Zrobił to nie w sentencji wyroku, a w jego uzasadnieniu Jednocześnie wskazał, co mają zrobić pozostali emeryci, aby uzyskać podwyżkę emerytury o średnio 1191 zł i wyrównanie (także średnio 64 075 zł). I tu zaczynają się schody.

Jak wznowić postępowanie po wyroku TK z czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20) i uzyskać przeliczenie, podwyżkę emerytury i wyrównanie.

Podpowiedź nr 1 sędziów Trybunału Konstytucyjnego – rząd (ściślej Sejm) powinny uchwalić specjalną ustawę, która będzie regulowała zasady wznawiania postępowania w sprawach pokrzywdzonych emerytów. 

Sędziowie TK wiedzą, że nie ma tych przepisów. Co radzą emerytom?

Podpowiedź nr 2 - Do czasu wprowadzenia ujednoliconych przepisów pozwalających dochodzenie praw na zasadzie analogicznej do osób objętych wyrokiem o sygn. P 20/16 osoby zyskujące uprawnienia w następstwie tego wyroku mogą, w ocenie sędziów Trybunału, występować z wnioskami o wznowienie postępowania na zasadach ogólnych.

Jaki jest problem ze wznowieniem postępowania po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.? 

Trzeba znaleźć przepis będący podstawą takiego wznowienia. Ponieważ TK wprost użył zwrotu „wznowienie postępowania” od razu sięgamy do art.  145a kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis stanowi:

Ważne

art.  145a §  1 k.p.a.

 

Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Ważne

art.  145a §  2 k.p.a. 

W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Żeby zastosować ten przepis potrzebna jest publikacja wyroku z 4 czerwca 2024 r. w Dzienniku Ustaw. Nie zanosi się na to z uwagi na spór polityczny o TK. Obecnie trwają spory prawników o to, jakie inne przepisy niż art. 145a można zastosować w tej sprawie

Fragmenty uzasadnienia na podstawie, których oparto tezy zawarte w artykule

Link do uzasadnienia

Skutki wyroku:

Emeryt powinien złożyć wniosek o wznowienie postępowania

O wznowieniu postępowania (część 1) - "Skutkiem niniejszego wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji. Przepis ten otwiera drogę do sanacji sytuacji prawnych, w których zastosowanie art. 25 ust. 1b u.e.r. wywołało konsekwencje zakwestionowane przez Trybunał. Będzie zatem stosował się do tych osób, które przed 6 czerwca 2012 r. zdecydowały się skorzystać z tzw. wcześniejszej emerytury Jednocześnie Trybunał podkreślił, że niniejszy wyrok wpłynie wyłącznie na sytuację osób, które nie nabyły prawa do emerytury wynikającej z osiągnięcia wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013 r. Tylko w ich wypadku doszło bowiem do niekonstytucyjnego zastosowania skarżonej normy prawnej, co było związane z ich nieświadomością co do skutku podjętej decyzji. W pozostałych wypadkach zaś uposażeni mieli świadomość zmian oraz możliwość uniknięcia ich konsekwencji, co słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale o sygn. akt III UZP 5/19, i co przekłada się na brak stosowalności niniejszego wyroku w stosunku do tych osób."

ZUS powinien stosować szeroko przepisy o wznowieniu postępowania

"Z powszechnego charakteru wyroków Trybunału, o którym mowa w art. 190 ust. 1 Konstytucji i utraty mocy obowiązującej zaskarżonego przepisu (o czym stanowi art. 190 ust. 3 Konstytucji) wynika, że możliwość rozstrzygnięcia sprawy z pominięciem derogowanego przepisu odnosi się zasadniczo do wszystkich spraw, w których niekonstytucyjny przepis był podstawą orzeczenia o prawach osób uprawnionych, bez względu na to, kto i w jakim trybie zwrócił się do Trybunału z odpowiednim żądaniem. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35)."

Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego.

Potrzebna jest ustawa podwyższająca emerytury i przyznająca wyrównania

"Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.

plik

plik

plik

plik

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Po 10 latach masz 31 dni 100% płatnego urlopu; po 15 latach – 35 dni; po 20 latach – 39 dni. Czy w 2025 r. będzie dla każdego dodatkowy urlop?

Aktualnie pracownikom przy 10 letnim stażu pracy przysługuje 26 dni urlopu. Jednak czy w KP nie powinny nastąpić zmiany w zakresie urlopu, jak proponuje wielu, np. po 10 latach masz 31 dni urlopu; po 15 latach – 35 dni; po 20 latach – 39 dni. Można zaczerpnąć ten pomysł z innych polskich ustaw. W niektórych zawodach pracownicy mają prawo do takich dodatkowych urlopów, które są uzależnione od stażu pracy, wieku czy pracy w szczególnych warunkach.

Webinar: Kontrole PIP 2025 – poradnik dla pracodawców + certyfikat gwarantowany

Podczas webinaru „Kontrole PIP 2025 – poradnik dla pracodawców” ekspertka, inspektor prawa pracy z wieloletnim doświadczeniem, podpowie, jak przygotować się do planowanych w 2025 roku kontroli PIP i na co się przygotować, by zarówno przebieg, jak i efekt kontroli był dla pracodawcy pomyślny.

Urlop 50% płatny w 2025 roku – ile dni?

Pracownicy szukają informacji na temat urlopu, który jest 50% płatny. Jaki to rodzaj urlopu? Ile dni przysługuje w roku kalendarzowym? Czy można wykorzystać go na godziny? Czy niepełny etat pomniejsza wymiar zwolnienia od pracy?

Co napisać w SMSie o urlop na żądanie?

Wniosek o urlop na żądanie można wysłać na różne sposoby, np. SMSem. Co należy wpisać w takiej wiadomości, aby prawidłowo poprosić o urlop w trybie nagłym? Wiadomość powinna zawierać trzy najważniejsze elementy. Bardzo ważne jest również zachowanie terminu wysłania wniosku o urlop.

ZUS: Dofinansowanie na poprawę warunków pracy w 2025 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych z roku na rok przeznacza coraz większą pulę pieniędzy dla firm, które chcą poprawić warunki pracy. W 2025 r. ZUS przeznaczył na ten cel łącznie 140 mln zł. To o 20 mln zł więcej niż przed rokiem.

ZUS nie podważy podstawy wymiaru składek w pierwszym miesiącu działalności [Wyrok SN]

Zapadł ważny wyrok Sądu Najwyższego (II NSNc 267/24) wydany w efekcie złożenia skargi nadzwyczajnej przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw. ZUS nie podważy podstawy wymiaru składek w pierwszym miesiącu działalności.

Zmiany w przepisach BHP dotyczących obuwia roboczego [Nowa norma]

Zmiany w przepisach BHP dotyczących obuwia roboczego. Z końcem 2024 roku weszła w życie nowa norma EN ISO 20345:2011 dla obuwia bezpiecznego. Zmiany dotyczą: wymagań antypoślizgowych, odporności na perforację, poziomów ochrony, wymagań specjalnych, zakresu testów, wodoodporności.

Jak krok po kroku zatrudnić cudzoziemców z Afryki? Czym charakteryzują się pracownicy z Nigerii, Kenii i Zimbabwe?

Pracownicy z Afryki mogą wypełnić w Polsce luki kadrowe. Sprawdzają się przede wszystkim w przemyśle, logistyce i budownictwie. Jak krok po kroku zatrudnić cudzoziemców z Afryki? Ile trwa cały proces? Czym charakteryzują się pracownicy z Nigerii, Kenii i Zimbabwe?

Dodatek za pracę w nocy w styczniu 2025 roku

Jaka jest wysokość dodatku za pracę w nocy w styczniu 2025 roku. Dodatek jest wyższy niż w grudniu 2024 roku za sprawą podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jak liczy się wynagrodzenie za pracę w porze nocnej? W jakich godzinach jest pora nocna?

Po 10 latach masz 31 dni 100% płatnego urlopu; po 15 latach – 35 dni; po 20 latach – 39 dni. Czy w 2025 r. będzie dla każdego dodatkowy urlop?

Aktualnie pracownikom przy 10 letnim stażu pracy przysługuje 26 dni urlopu. Jednak czy w KP nie powinny nastąpić zmiany w zakresie urlopu, jak proponuje wielu, np. po 10 latach masz 31 dni urlopu; po 15 latach – 35 dni; po 20 latach – 39 dni. Można zaczerpnąć ten pomysł z innych polskich ustaw. W niektórych zawodach pracownicy mają prawo do takich dodatkowych urlopów, które są uzależnione od stażu pracy, wieku czy pracy w szczególnych warunkach.