Emerycie - od grudnia 2022 do lutego 2023 możesz więcej dorobić

• Powiadom ZUS do lutego 2023 r. o dorabianiu
• Czy ZUS ma podstawę prawną do zmniejszenia lub zawieszenia świadczeń?
• Kiedy dochodzi do zawieszenia prawa do emerytury lub renty?
• Co uważa się za przychód?
• Kiedy następuje zmniejszenie świadczenia?
• Kwoty graniczne – jakie?
• Kogo nie dotyczą limity maksymalnego dochodu? Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Powiadom ZUS do lutego 2023 r. o dorabianiu

O osiąganych przychodach z tytułu dodatkowego zarobkowania (niezależnie od podstawy prawnej - zatrudnienia pracowniczego czy cywilnoprawnego) należy poinformować ZUS - do końca lutego 2023 r. Informacja powinna dotyczyć osiągniętych w danym roku przychodów oraz wybranym przez ubezpieczonego systemie rozliczeniowym – miesięcznym lub rocznym - w zależności od tego, co jest dla niego korzystniejsze. Obowiązek ten dotyczy osób, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego.

Czy ZUS ma podstawę prawną do zmniejszenia lub zawieszenia świadczeń?

Tak, ZUS działa zgodnie z prawem, ponieważ przepis art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504), wskazuje, że prawo do emerytur i rent ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu.

Kiedy dochodzi do zawieszenia prawa do emerytury lub renty?

Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2022 r. wyniosło 6480,67 zł.

W poprzednim kwartale wynosiło 6156,25 zł.

W związku z powyższym w grudniu 2022 r. oraz w styczniu i lutym 2023 r. wzrosną limity dla dorabiających emerytów.

Co ważne, prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, tj.:

• z tytułu zatrudnienia
• służby
• innej pracy zarobkowej
• z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

Zasadę zawieszania czy zmniejszania świadczeń stosuje się również do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.

Co uważa się za przychód?

Za przychód pozwalający na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Kiedy następuje zmniejszenie świadczenia?

W razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:

1) 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;

2) 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;

3) 20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

Kwoty graniczne – jakie?

W związku z tym, że Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie do 14 roboczego dnia listopada - kwoty graniczne przychodu dla mijającego roku kalendarzowego, przyjęto, że od grudnia 2022 r. do lutego 2023 r. górna granica bezpiecznego dorabiania wynosi 4 536,50 zł brutto. Osoby, które osiągnąć większe wynagrodzenie, czyli po przekroczeniu ww. kwoty muszą liczyć się z tym, że ZUS może im zmniejszyć lub zawiesić przyznane świadczenie.

Oczywiście dodatkowy miesięczny przychód, który nie przekracza 4 536,50 zł brutto, nie spowoduje zmniejszenia emerytury bądź renty.

Jak podaje ZUS: kwota maksymalnego zmniejszenia jest różna dla poszczególnych świadczeń, a od marca 2022 r. do końca lutego 2023 r. wynosi:

• 691,94 zł dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

• 518,99 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy,

• 588,19 zł dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba.

Kogo nie dotyczą limity maksymalnego dochodu? Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Na limity osiąganych zarobków przy równoczesnym pobieraniu świadczeń nie muszą zważać m.in.:

1) osoby, które przeszły na emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, czyli kobiety po 60. roku życia i mężczyźni po ukończeniu 65 lat;

2) wybrani renciści. Są to osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych lub inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową;

3) osoby, które pobierają renty rodzinne, które przysługują po osobach uprawnionych do tych świadczeń;

4) renciści pobierający rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego.

5) osoby pobierające honoraria z tytułu działalności twórczej i artystycznej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504)