REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Umowa zlecenie - wypowiedzenie. /Fot. Fotolia
Umowa zlecenie - wypowiedzenie. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zleceniodawca zleca wykonanie określonej czynności prawnej zleceniobiorcy. Na czym polega zlecenie? Czy możliwe jest jego wypowiedzenie?

Zlecenie

Zlecenie uregulowane jest w Kodeksie cywilnym, jest to więc umowa cywilnoprawna. Osoby wykonujące pracę na tej podstawie nie są pracownikami, lecz zleceniobiorcami. Umowa zlecenia polega na tym, że jeden podmiot zleca wykonanie określonej czynności prawnej (bądź czynności prawnych), a drugi podmiot zobowiązuje się do wykonania. W przypadku braku zawarcia w umowie klauzuli stanowiącej o tym, iż przyjmujący zlecenie wykona czynność prawną we własnym imieniu obowiązuje domniemanie, że czynność prawna dokonywana jest w imieniu dającego zlecenie.

REKLAMA

Autopromocja

WAŻNE!

Zleceniodawca to osoba dająca zlecenie, a zleceniobiorca to osoba wykonująca zlecenie.

Umowa zlecenia jest umową starannego działania. Zleceniobiorca zobowiązuje się do starannego działania i za to właśnie odpowiada, a nie, jak w przypadku umowy o dzieło, za rezultat pracy. W umowie należy więc dokładnie opisać czynności, jakie ma wykonywać zleceniobiorca, by później można było ocenić, czy zlecenie zostało wykonane oraz czy zostało wykonane w sposób staranny.

Polecamy również: Zgłoszenie zleceniobiorcy - absolwenta studiów wyższych do ZUS

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Umowę zlecenia mogą zawrzeć wszystkie podmioty prawa cywilnego. Należą do nich:

  • osoby fizyczne (posiadające pełną zdolność do czynności prawnych oraz ograniczoną zdolność do czynności prawnych – potrzebne jest potwierdzenie umowy przez opiekuna);
  • osoby prawne (np. spółki kapitałowe prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, szkoły wyższe, fundacje, stowarzyszenia);
  • podmioty, które nie są osobami prawnymi, a posiadają zdolność prawną (np. spółki osobowe prawa handlowego).

Umowa zlecenia często wykorzystywana jest do pracy o charakterze sezonowym, tymczasowym, doraźnym. Pracę na podstawie zlecenia wykonują np. osoby prowadzące różnego rodzaju szkolenia dla określonych firm i osoby, których praca związana jest z okresem dojrzewania owoców, warzyw. Możliwe jest również stałe wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia, jednak między stronami nie może istnieć stosunek podporządkowania. Podporządkowanie jest ściśle związane ze stosunkiem pracy. Jednak w praktyce pracodawcy często zastępują umowę o pracę umową zlecenia, co nie jest dopuszczalne. W takim przypadku możliwe jest dochodzenie przed sądem, że łączący strony stosunek jest stosunkiem pracy, bez względu na nazwę umowy.

Przy ocenie charakteru stosunku prawnego łączącego strony (umowa o pracę; umowa zlecenia) należy uwzględniać specyfikę funkcjonowania podmiotu zatrudniającego. Umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb czynności zlecanych na bieżąco (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1999 r., sygn. akt I PKN 307/99).

Wskazówki

Biorący zlecenie wykonuje umowę w sposób swobodny. Jednak zleceniodawca może przy zawarciu umowy i w późniejszym terminie wskazać zleceniobiorcy sposób wykonania zlecenia. W takiej sytuacji zleceniobiorca jest bezwzględnie zobowiązany do wykonywania zlecenia zgodnie ze wskazówkami. Powinny mieć charakter ogólny i dotyczyć sposobu wykonania całej umowy, nie konkretnych czynności.

Jeżeli zleceniobiorca nie ma możliwości uzyskania zgody zleceniodawcy, a zachodzi uzasadniony powód do przypuszczenia, że dający zlecenie zgodziłby się na zmianę sposobu wykonania zlecenia, gdyby wiedział o istniejącym stanie rzeczy, zleceniobiorca może bez uprzedniej zgody odstąpić od wskazanego sposobu wykonania zlecenia. O zmianie sposobu wykonania zlecenia należy niezwłocznie poinformować zleceniodawcę.

Zobacz również serwis: Odpowiedzialność, prawa i obowiązki

Obowiązki przyjmującego zlecenie

Przyjmujący zlecenie został przepisami Kodeksu cywilnego zobowiązany do udzielania dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu wykonania zlecenia, a po jego wykonaniu lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy do złożenia mu sprawozdania. Co więcej, powinien wydać zleceniodawcy wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

Wynagrodzenie

Co do zasady umowa zlecenie jest odpłatna, a więc przyjmującemu zlecenie należy się za wykonanie umowy wynagrodzenie. Gdyby jednak z umowy albo z okoliczności wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać zlecenie bez wynagrodzenia, wówczas takie wynagrodzenie się mu nie należy.

Jak ustalić wysokość wynagrodzenia? W przypadku braku obowiązującej taryfy oraz braku porozumienia stron co do wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie, które odpowiada wykonanej pracy. Do określenia wynagrodzenia odpowiadającego wykonanej pracy bierze się pod uwagę poświęcony na wykonanie zlecenia czas, stopień skomplikowania czynności wykonywanych przez zleceniobiorcę oraz jego profesjonalizm.

Co do zasady zapłata za wykonaną pracę następuje dopiero po wykonaniu zlecenia. Jednak strony mogą dowolnie ustalić termin płatności wynagrodzenia. Gdyby zlecenie obejmowało dłuższy okres czasu, strony mogą ustalić także okresy płatności. Można uregulować w umowie, w jakich odstępach czasu będzie przekazywane wynagrodzenie za wykonaną pracę.

Zawodowe wykonywanie zleceń

Jeśli zleceniobiorca zawodowo trudni się załatwianiem czynności dla drugich, jeżeli nie chce przyjąć zlecenia, powinien zawiadomić o tym niezwłocznie dającego zlecenie. To samo dotyczy osoby, która dającemu zlecenie oświadczyła gotowość załatwiania czynności danego rodzaju.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Zastępca

Regułą jest, że przyjmujący zlecenie wykonuje czynności określone w umowie osobiście. Dopuszcza się powierzenie wykonania zlecenia osobie trzeciej tylko w wyjątkowych przypadkach, wtedy, gdy:

  • wynika to z umowy lub
  • wynika to ze zwyczaju albo
  • jest do tego zmuszony przez okoliczności (np. choroba, dłuższa nieobecność spowodowana wyjazdem).

WAŻNE!

W wypadku powierzenia wykonania zlecenia innej osobie zleceniobiorca obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie dającego zlecenie o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy.

Gdy dokona zawiadomienia odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy. Natomiast zastępca odpowiedzialny jest za wykonanie zlecenia także względem dającego zlecenie. W umowie można jednak określić, że przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za swoje własne czynności. Wówczas ich odpowiedzialność jest solidarna.

Przy umowie zlecenia solidarna odpowiedzialność pojawia się również w przypadku dania lub przyjęcia zlecenia przez kilka osób wspólnie.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1998 r. (I PKN 458/98) możliwa w umowach typu zlecenie klauzula wykonywania usług przez osobę trzecią - zastępcę (art. 738 § 1 w związku z art. 750 Kodeksu cywilnego), jest niedopuszczalna w umowie o pracę (art. 22 § 1 Kodeksu pracy).

Przypadkowa utrata lub uszkodzenie rzeczy

Jeśli przyjmujący zlecenie powierzył wykonanie zlecenia innej osobie, nie będąc do tego uprawnionym, a rzecz należąca do dającego zlecenie uległa przy wykonywaniu zlecenia utracie lub uszkodzeniu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny także za utratę lub uszkodzenie przypadkowe. Nie dotyczy to sytuacji, gdyby nastąpiło to również podczas osobistego wykonywania zlecenia.

Zobacz również: Prace sezonowe - formy zatrudnienia

Wydatki zleceniobiorcy

REKLAMA

Zleceniobiorca nie ma obowiązku kredytowania zleceniodawcy. Jeśli wykonanie zlecenia wymaga poczynienia przez zleceniobiorcę wydatków, zleceniodawca ma obowiązek udzielić mu zaliczki. Wysokość zaliczki ustala się według zestawienia planowanych wydatków sporządzonego przez zleceniobiorcę. Po dokonaniu czynności wymagającej wydatków zleceniobiorca zwraca zleceniodawcy, tak szybko jak to możliwe, niewykorzystaną kwotę zaliczki. Jeśli zleceniobiorca zaniedba obowiązek zwrotu, zleceniodawca uprawniony jest do zażądania od zleceniobiorcy odsetek ustawowych.

Zleceniobiorca ma prawo domagać się zwrotu wydatków koniecznych i użytecznych, natomiast zwrot wydatków zbytkownych należy się tylko wówczas, gdy otrzymał od zleceniodawcy polecenie, by ich dokonać.

Używanie rzeczy zleceniodawcy

Zleceniobiorca nie ma prawa używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie. Od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia powinien płacić dającemu zlecenie odsetki ustawowe.

Wypowiedzenie zlecenia

W umowie zlecenia należy określić termin wypowiedzenia umowy. Gdyby jednak takiego postanowienia w umowie nie było, wypowiedzenia umowy przez każdą ze stron nadal będzie możliwe. Przepisy nie przewidują szczególnej formy wypowiedzenia, mimo tego w celu uniknięcia nieporozumień warto sporządzić je na piśmie i przesłać drugiej stronie listem poleconym, faksem czy przekazać osobiście.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2004 r. (IV CK 640/03) umowa zlecenia zawarta na czas oznaczony może być wypowiedziana przez każdą ze stron w każdym czasie (art. 746 Kodeks cywilny).

Zobacz także: Umowa zlecenia bez wynagrodzenia a bezpłatna służba zdrowia

Dający zlecenie ma prawo wypowiedzenia umowy w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia. W razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

Przyjmujący zlecenie również może wypowiedzieć je w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. Nadal jednak będzie przysługiwała mu odpowiednia cześć wynagrodzenia.

WAŻNE!

Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Skutki śmierci – wygaśnięcie zlecenia

Jeśli strony nie zawarły w umowie innego postanowienia, zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci dającego zlecenie, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych. Jeżeli jednak, zgodnie z postanowieniem umowy, zlecenie wówczas wygasa, przyjmujący zlecenie powinien, gdyby z przerwania powierzonych mu czynności mogła wyniknąć szkoda, prowadzić te czynności nadal, dopóki spadkobierca albo przedstawiciel ustawowy dającego zlecenie nie będzie mógł zarządzić inaczej.

WAŻNE!

Jeżeli zlecenie wygasło, uważa się je mimo to za istniejące na korzyść przyjmującego zlecenie aż do chwili, kiedy dowiedział się o wygaśnięciu zlecenia.

Inaczej przedstawia się sytuacja śmierci zleceniobiorcy. W braku odmiennej umowy zlecenie wygasa wskutek śmierci przyjmującego zlecenie albo także wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych.

Przedawnienie roszczeń

Z upływem 2 lat przedawniają się:

  1. roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;
  2. roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy majówka 2025?

Ile dni wolnych od pracy w 2025? Kiedy majówka 2025? Czy za sobotę 3 maja jest dodatkowe wolne? Kiedy niedziela handlowa przed majówką? Czy pracodawca może odwołać pracownika z majówki?

Ile wolnego na święta wielkanocne 2025?

Ile wolnego na święta wielkanocne 2025? Kiedy wypadną święta wielkanocne w 2025? Czy osoba wyznająca inną wiarę niż katolicka i nie obchodząca w dniu 20 i 21 kwietnia 2025 r. Świąt Wielkanocnych ma prawo do dni wolnych od pracy? Czy Wielkanoc to dzień wolny od pracy? Czy Poniedziałek Wielkanocny to dzień roboczy? Czy czwartek i piątek przed Wielkanocą jest wolny?

Trzynasta emerytura w 2025 roku. Kiedy będzie wypłacana "trzynastka"? Jakie to będą kwoty brutto i netto?

Zbliża się termin wypłaty trzynastej emerytury przez ZUS. Po waloryzacji emerytur znana jest już dokładna kwota dodatkowego świadczenia, które otrzymają seniorzy. Ustalono również konkretne terminy wypłat. Oto szczegóły.

Nowe przepisy: służby mundurowe także z pełnopłatnym uzupełniającym urlopem macierzyńskim

Nowy, pełnopłatny uzupełniający urlop macierzyński wchodzi w życie 19 marca 2025 r. Będzie przysługiwał także służbom mundurowym. Jakie nowe przepisy prawne dotyczące funkcjonariuszy zaczynają funkcjonować już za kilka dni?

REKLAMA

Co przysługuje choremu na cukrzycę w pracy?

Efektywne życie i praca przy chorobie cukrzycy są możliwe. Niekiedy nie jest to łatwe ale nie niewykonalne. Zadajemy pytania: jakie przywileje ma cukrzyk? Czy cukrzyk ma dodatkowy urlop? Co przysługuje choremu na cukrzycę w pracy? Co daje cukrzykowi orzeczenie o niepełnosprawności?

W 2025 r. zatrudnianie cudzoziemców może pracodawcę słono kosztować [od 1000 zł do 50 000 zł]: jeśli nie dostosują się do nowych przepisów

W ostatnim czasie dużo mówi i pisze się o zmianach w systemie alimentów, proponuje się np. alimenty zryczałtowane: do 300 zł, 450 zł, 600 zł w zależności od wieku dziecka. Dobrze byłoby, aby móc z czego opłacać alimenty. Tu w grę wchodzi prawo pracy. Trzeba wiedzieć, że przy okazji wprowadzania ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce, wprowadzone zostaną, nowe wyższe kary dla pracodawców za niezgodne z prawem zatrudnianie dłużników alimentacyjnych. Już spieszymy z wyjaśnieniami.

Senat zaakceptował ustawę o powierzaniu pracy cudzoziemcom, ale wprowadził poprawki. Czy będą wyższe kary dla pracodawców?

Senatorowie wnieśli poprawki do ustawy w sprawie powierzania pracy cudzoziemcom. Zmiany dotyczą m.in. przepisów Kodeksu pracy o karach dla pracodawców naruszających prawo pracy. Rzecznik MŚP jest zadowolona z decyzji Senatu.

Sąd: Pracodawca przyznaje 2 dni urlopu ponad 26 dni. Pracodawca chce odebrać te dwa dni

Kodeks pracy nie zawiera przepisów, które przewidują możliwość zwrotu przez pracownika dni urlopu wykorzystanych ponad przysługujący mu wymiar.

REKLAMA

Niepostrzeżenie zmienią Kodeks Pracy? Raczej nie bo Senat skreśla wrzutkę zmian w KP. Dla pracodawcy aż 60 000 zł grzywny albo kara ograniczenia wolności? Zobaczymy. Ustawa wraca do Sejmu

To duże zaskoczenie! Przy okazji uchwalania ustawy z dnia 21 lutego 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w Kodeksie Pracy może wejdą ogromne zmiany. Dotyczą one kar dla pracodawców. Ale czy grzywny będą znacznie podwyższone - nie wiadomo, bo ustawa wraca do Sejmu a Senat skreśla art. 87 ustawy.

O 1046,76 zł wyższe wynagrodzenie dla tej grupy pracowników od 1 lipca 2025 r. Ten wzrost nie jest związany ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia

Jak wiadomo w od stycznia danego roku ulega podwyżce minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa. Z kolei od marca ma miejsce waloryzacji emerytur, rent i dodatków z nimi związanych, a od lipca 2025 r. ulegną podwyżki wynagrodzeń pewnej, szerokiej grupy zawodowej. Niektórzy mogą liczyć nawet na wynagrodzenie wyższe o 1046,76 zł. Co ciekawe ten wzrost nie jest związany ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, a ze wzrostem wynagrodzenia przeciętnego.

REKLAMA